We love data

Thomas Boeschoten, student Nieuwe media en digitale cultuur, is initiatiefnemer van het onderzoeksproject Utrecht Data School, samen met zijn docent Mirko Tobias Schäfer en alumnus Lisette van Blokland. De studenten die aan het project meedoen, onderzoeken datasets voor bedrijven, non-profit organisaties en de overheid. Ze zullen hierbij experimenteren met verschillende technieken om de data te visualiseren en te analyseren.

Zelf raakte Thomas verzeild in het dataonderzoek tijdens zijn studie: “Onder studenten van mijn opleiding waren we al langere tijd met data aan het experimenten. We deden bijvoorbeeld mee aan een hackathon van MIT om 5 miljoen tweets over Occupy te analyseren, en we organiseerden zelf een hackathon over Project X Haren.

We gebruikten data ook steeds in onze papers en scripties – wat niet gebruikelijk was op onze opleiding – en werden daarin enorm aangemoedigd door Mirko Tobias Schäfer, mijn begeleider voor mijn masterscriptie. Hij werd altijd vrolijk van goede papers waarin data een belangrijke rol speelde. De basis werd misschien dus wel een beetje door de studenten gelegd!”

De ontwikkeling van datagebruik in de geesteswetenschappen groeit snel. De Utrechtse studenten analyseerden al volop data voor hun papers maar het gebruik ervan werd nog niet in het reguliere onderwijsprogramma gedoceerd. Thomas: “Hier moesten we meer mee doen, vonden mijn begeleider en ik. Dus ontstond het idee om een cursus geheel in het teken van data te organiseren. Leuk idee, vonden ze bij de universiteit, maar er was geen geld voor. Op dat moment werden er eerder cursussen geschrapt dan dat er nieuwe bijkwamen.”

“Dus ben ik bij iedereen (bedrijven, organisaties enzovoort) die ik tegenkwam het idee gaan pluggen dat we in ruil voor een vergoeding een studententeam dataonderzoek voor ze konden laten uitvoeren. Daar werd zo enthousiast op gereageerd dat we binnen no time voldoende partners hadden om de eerste cursus van start te laten gaan.”

Net kunst

In februari 2013 is de Utrecht Data School van start gegaan. Voorbeelden van partners die Thomas heeft kunnen strikken zijn Unicef, de PO-Raad (sectororganisatie voor het primair onderwijs) en het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Thomas: “We zijn nu een paar weken bezig maar de studenten zijn super-enthousiast. Ze hebben veel vrijheid. Ondanks de naam Data School is dit project allesbehalve schools. De studenten moeten het echt zelf doen en zijn zelf verantwoordelijk.”

“Dankzij de inbreng van partners krijgen de studenten veel intensievere begeleiding dan normaal en worden experts uit het vakgebied ingehuurd om trainingen te geven. En tegen het einde van het project organiseren we een symposium waar de onderzoeken worden gepresenteerd en de partners elkaar kunnen ontmoeten. Dat wordt ook tof, want dan kunnen de studenten echt mooie dingen gaan laten zien! Tijdens het oefenen maakte Anouk Meerman, één van de studenten, een prachtige netwerkvisualisatie. Net kunst toch? Nu nog de betekenis…”

Dataonderzoek is dus leuk volgens Thomas. En meer dan dat. “In data zitten altijd verrassingen die zich openbaren door bijvoorbeeld de gegevens te visualiseren. Het geeft echt een kick om een gigantische lijst met droge cijfers te zien en er na een uurtje ploeteren prachtige patronen in te ontdekken. Je kunt data ook geweldig goed gebruiken om mythes te ontkrachten. Het simpele idee dat op Twitter iedereen wel wat ‘te zeggen’ heeft bijvoorbeeld. Ja, iedereen kan twitteren… maar in de praktijk blijkt de aandacht voor tweets schaars is. De meeste mensen krijgen nauwelijks aandacht voor wat ze op Twitter zeggen…”