Zijn we allemaal welkom op de universiteit?

Voor mijn Faces of Science profiel werd ik gevraagd wat ik hoop te bereiken met mijn deelname. Mijn antwoord: ‘Pas aan het einde van mijn bachelor kreeg ik door wat promoveren is. Ik hoop te laten zien dat wetenschap verschillende gezichten heeft en dat het een goede optie is voor nieuwsgierige mensen.’ Ik had duidelijker of explicieter kunnen zijn: Ik wil middelbare scholieren die vinden dat ze niet op de universiteit passen, laten weten dat een academische loopbaan ook voor hen is.

Ben je wel slim genoeg?

Ik heb lang het gevoel gehad dat ik niet helemaal thuishoorde op de universiteit. Het begon op de middelbare school, waar ik moest bewijzen dat ik mee kon komen op het VWO (ik had een vwo-score op de CITO-toets die ik in het buitenland op een Nederlandse school had afgelegd). Er werd meerdere keren gezegd dat ik wel een jaar lager kon beginnen of naar de havo moest, tot de eerste toetsweek voorbij was – toen kwamen geen vragen meer. Om te studeren moet je geloven in je eigen cognitieve vermogen, dat kan moeilijk zijn als daar steeds openlijk over wordt getwijfeld. Ik heb later meerdere docenten gehad die mij hebben ondersteund, en mijn ouders hebben het altijd vanzelfsprekend gevonden dat ik door zou studeren. Thuis werd niet getwijfeld en dat was mijn voorrecht.

Ben je de enige?

Tijdens mijn bachelor in Utrecht viel het mij direct op dat ik de enige zwarte persoon was in een klas van ruim 150 mensen. Mijn vrienden van de middelbare school lachten mij uit, ‘zie je wel, je had naar Amsterdam moeten gaan.’ Maar ik was koppig, ik bleef. Ik vroeg me af of de rare opmerkingen, de discussies die daarop volgden, de vreemde handen in mijn haar, of dat niet minder was geweest met meer studenten en docenten van kleur. In 3,5 jaar studie heb ik één keer een docent gehad die niet wit was. Het was een gastdocent, hij gaf een college over ontwikkelingssamenwerking en dat was het. Toen ik hem weken later zag lopen in de gang zwaaide ik naar hem en een klasgenoot vroeg, ‘huh, kennen jullie elkaar allemaal dan?’

Dit zijn mijn persoonlijke ervaringen, maar ik sta niet alleen. In een onderzoek van de diversiteitscommissie van de Universiteit van Amsterdam uit 2016 ervaarde 41% van werknemers en 33% van studenten buitensluiting. Er is een beweging om universiteiten te dekoloniseren – in verschillende landen wereldwijd willen groepen studenten en docenten dat er bewust om wordt gegaan met de racistische geschiedenis van de academie, en hoe dat doorwerkt in de uitsluiting van bepaalde meningen en mensen.

/a>

Moet je je invechten?

Als je dit stukje leest en je erin herkent, weet dat je genoeg bent. Ik heb ook niet de hoogste cijfers gehaald (naast die ene toetsweek dan) maar ik heb wel altijd de stof interessant gevonden, ik heb altijd vragen gesteld en ik deed mijn best. Het is niet eerlijk om jou te vragen je in te vechten terwijl een systeem jou tegen werkt. Het is misschien niet eens eerlijk om mezelf voor te stellen als voorbeeld, ik heb de magische formule niet. Voor nu kan ik mijn ervaringen delen.

Ik kan je vertellen dat het genieten is elke keer als ik aan het interviewen ben voor mijn onderzoek, of een artikel tegen kom wat goed aansluit bij mijn bevindingen, of een onverwachte verband zie ontstaan. Dat het mijn eer is om de mensen die ik vertegenwoordig in mijn onderzoek met waardigheid neer te zetten, mensen uit Ghana, Afrika, zwarte mensen. Het is een cliché: kennis is macht, maar kennis is ook bevrijding. Wetenschap kan gereedschap zijn om de grote vragen in jouw leven te beantwoorden.

Dus als je twijfels hebt, vraag het aan iemand die nu aan het studeren is of al heeft gestudeerd. Ga na of de studie de jij overweegt te doen aandacht schenkt aan de dingen die jij belangrijk vindt. Ga naar een mee-loopdag, of als dat niet mogelijk is, kijk online naar het aanbod. Wellicht vind je via Linkedin of een studieadviseur een oud-student die wel met je wil mailen over hun ervaringen. Zodat je hopelijk straks ervaart dat de universiteit ook voor jou is.