Zebramangoeste voorkomt inteelt

De beestjes leven in zeer compacte groepen van rond de twintig à dertig dieren. Het is vaak lastig om aansluiting te vinden bij andere groepen, omdat ze daar agressief worden geweigerd. Bovendien zijn de diertjes filopatrisch, wat inhoudt dat ze de neiging hebben om binnen hun eigen groep te blijven. Voor voortplanting zijn ze dus vaak aangewezen tot hun eigen groep, die voor een groot deel uit bloedverwanten bestaat. Inteelt komt dan ook regelmatig voor bij zebramangoesten.

Voorkomen van inteelt

Nieuw onderzoek laat echter zien dat de mannelijke zebramangoesten in staat zijn om de minst familieverwante vrouwtjes binnen de groep te herkennen. Om hun kansen tot paring te vergroten, bewaken de mannetjes bepaalde vrouwtjes. Dit bewakingsgedrag blijkt vooral gericht te zijn op vrouwtjes aan wie zij het minst verwant zijn.

Jennifer Sanderson legt uit: “Wilde dieren staan erom bekend verschillende tactieken te gebruiken om de kosten van inteelt te voorkomen, maar het merendeel van deze tactieken betreft spreiding of het wachten op een niet-bloedverwante immigrant. Onze studie heeft aangetoond dat zowel mannelijke als vrouwelijke zebramangoesten in staat zijn verwanten te onderscheiden van niet-verwanten binnen hun eigen sociale groep.”

Unieke geur

Hoe ze dat doen is nog niet duidelijk, zegt Sanderson. “Het is iets dat we in de toekomst gaan onderzoeken. Het zou kunnen dat ze gebruikmaken van geur om de mate van verwantschap te bepalen, iets wat goed mogelijk is omdat vorige onderzoeken hebben aangetoond dat iedere mangoeste een unieke geur heeft.”

Inteelt kan negatieve gevolgen hebben voor het kroost. De Engelse onderzoekers ontdekten dat wanneer zebramangoesten met bloedverwanten paarden, de kinderen significant kleiner waren dan kinderen met ouders die geen familie van elkaar waren. Dit toont een verminderde biologische fitness aan wanneer sprake is van inteelt. Het is dus voordelig voor de diertjes dat ze met dit paringsmechanisme inteelt kunnen voorkomen.

Genetisch testen

Gedurende het onderzoek kwamen de onderzoekers iedere morgen rond half zeven bij elkaar om vervolgens op zoek te gaan naar een groep zebramangoesten om DNA-monsters te nemen. “Met uitzicht op de Blue Mountains van de Democratische Republiek Congo en de Rwenzori Moutains in Uganda bekeken we het gedrag van de zebramangoesten. We werkten totdat de mangoesten een middagdutje gingen doen, wat meestal rond elf uur ‘s ochtends gebeurde, om ze daarna weer te vinden in de middag van vier tot zeven”, schetst Sanderson.

De onderzoeksgroep heeft zo duizenden monsters van de Ugandese diertjes weten te bemachtigen. Deze zijn op de Universiteit van Liverpool genetisch getest. Ze hebben van meer dan vijftienhonderd jongen bepaald wie de ouders waren. Op die manier kwantificeerden ze de gevallen van inteelt. Bovendien konden ze zo onderzoeken wat de tactieken waren van zowel de mannelijke als de vrouwelijke mangoesten om inteelt te voorkomen.

Het is het eerste onderzoek dat laat zien dat zoogdieren in staat zijn inteelt te voorkomen wanneer ze paren met leden uit hun eigen sociale groep zonder te vertrouwen op niet-verwante paringspartners uit andere groepen.