Nederland kent veel clichés, zoals klompen, kaas en dat we een klein land met ontzettend veel inwoners zijn. Het lied ‘15 miljoen mensen’ werd dan ook een grote hit in 1996. Met de uitbraak van het coronavirus is er zelfs een nieuwe versie gekomen van het nummer. Maar wie zijn wij eigenlijk?
Wat maakt ons nou eigenlijk Nederlanders, en wie zijn dat dan juist niet? En bestaat er eigenlijk wel zoiets als een ‘echte’ Nederlander? Op die laatste vraag heb ik helaas geen antwoord (wie wel?), maar toch houdt die vraag de politiek wel erg bezig. Vaak hebben politici het over de ‘hardwerkende Nederlander’ of de ‘gewone’ Nederlander. Hoewel het niet altijd duidelijk wie nu ‘de’ Nederlander is, dat daar veel strijd over is – dat is duidelijk. Zo neemt Geert Wilders van de Partij voor de Vrijheid het op voor ‘Henk en Ingrid’, fictieve mensen die voor zijn partij symbool staan voor de doorsnee Nederlander. Daartegenover zet hij de fictieve namen van ‘Ahmed en Fatima’, die symbool staan voor islamitische Nederlanders.
Er is altijd weerstand geweest tegen deze tweedeling van wie er nu wel een gewone, hardwerkende en doorsnee Nederlander is en wie dat niet is. De laatste jaren mengen ook moslims zich in het politieke debat hierover. Zo zijn er politieke partijen opgekomen op zowel nationaal en lokaal niveau, waarvan de meeste politici zelf een islamitische achtergrond hebben en kritiek leveren op hoe er tot nu omgegaan is met het vraagstuk van Nederlandse identiteit in de politiek.
DENK en NIDA
Voor mijn project kijk ik specifiek naar twee politieke partijen die vrij recent zijn opgekomen: DENK en NIDA. Als je de afgelopen tijd het nieuws hebt gevolgd, heb je vast wel wat meegekregen over DENK en de bestuurperikelen die daar nu gaande zijn, maar er valt nog veel meer over ze te zeggen. Omdat ik zelf religiestudies heb gestudeerd, zijn er een aantal vragen die meteen bij mij opkomen met betrekking tot hoe zij zich verhouden tot religie. Zij komen namelijk vaak op voor de stem van Nederlandse moslims.
Een aantal van de vragen die ik stel, zijn daarom: hoe en waarom doen ze dit? En wat zegt dit eigenlijk over de rol die religie speelt in het gehele politieke landschap? Na een lange tijd tussen de boeken (waar boekwurmen zoals ik altijd weer heel blij van worden), bedacht ik me dat het heel belangrijk is om verder te kijken dan wat er de afgelopen jaren is gebeurd nadat NIDA en DENK zijn opgericht.
Om mijn vragen goed te kunnen beantwoorden, kijk ik bijvoorbeeld naar de geschiedenis van de grootste moslimgemeenschappen in Nederland, die vooral een Turkse of Marokkaanse achtergrond hebben. Maar ook naar het ontstaan en verloop van het zogenaamde ‘islamdebat’ en de publieke debatten die we de afgelopen decennia in Nederland voerden over de integratie van culturele minderheden.
Vijftig jaar Marokkaanse migratie in Nederland
Zo was ik bijvoorbeeld een paar maanden geleden bij een bijeenkomst in Amsterdam ter ere van 50 jaar Marokkaanse migratie in Nederland. Daar kreeg ik foto’s te zien van de eerste zogenaamde ‘gastarbeiders’ (mensen die tijdelijk in Nederland zouden komen werken) die langzaamaan een plekje verwierven in de samenleving. Daar ga ik meer over vertellen in een andere blog, maar hieronder zie je alvast wat foto’s die ik tijdens een van deze evenementen heb gemaakt.
Onderzoeker
In de komende maanden deel ik meer blogs waarin ik vertel over het onderzoek wat ik uitvoer, maar waar ik ook verhalen wil delen over wat er achter de schermen gebeurt. Hoe ben ik bijvoorbeeld op het onderwerp gekomen? Hoe ziet mijn dag er eigenlijk uit als onderzoeker? En wat doe je precies als je je onderzoek presenteert op een conferentie in het buitenland? Dit zijn maar een aantal vragen die je kunt bedenken. Daarover later meer!