Waternevel tegen luchtvervuiling

Nu is er een nieuw plan. Stadslab Luchtkwaliteit krijgt 100.000 euro van de gemeente Rotterdam om met waternevel de luchtverontreiniging te beperken, meten en visualiseren. “Je kunt het vergelijken met de bulk-overslag in de haven. Daar wordt ook waternevel gesproeid om te voorkomen dat schadelijke stoffen zich verspreiden”, zegt Robbert de Vrieze van Stadslab Luchtkwaliteit.

Stadslab Luchtkwaliteit ontstond in 2014 toen de gemeente Rotterdam bewoners en ondernemers vroeg om mee te denken over maatregelen om de luchtkwaliteit rond de ‘s Gravendijkwal te verbeteren. Het Stadslab rekende al voor dat er aan de bovenkant van de verdiepte weg over een lengte van 850 meter ruimte is voor 4200 sproeiers en 2500 meter slang. “Zo kan twintig tot dertig procent van het fijnstof en veertig procent van de stikstofdioxide gebonden worden”, verwacht het Stadslab.

Weersomstandigheden

De waternevel werkt in de haven, maar is dit ook een goed plan bij een drukke weg? Op zich is het geen gek idee, geven wetenschappers desgevraagd aan. In fabrieken wordt verontreiniging al op deze manier aangepakt. “Daar zorgen zogeheten wet scrubbers voor”, zegt onderzoeker George Biskos van de TU Delft. “In een afgesloten ruimte verwijderen de waterdruppels dan de vieze deeltjes.” “Bovendien is bekend dat er na regen minder luchtverontreiniging is”, vult hoogleraar Frank Kelly aan. Hij is hoogleraar Environmental Health aan King’s College in Londen.

&feature=youtu.be

Geen slecht idee dus, zo lijkt het. Maar of het echt werkt? “Dat moet nog veel beter onderzocht worden. In Londen en Scandinavische landen zijn soortgelijke tests geweest door een soort antivries op het asfalt aan te brengen. Maar het had maar een klein effect en was behoorlijk duur”, zegt Kelly.

Omdat het beperken van luchtvervuiling met waternevel in open ruimtes nog niet eerder is toegepast, is het eerst noodzakelijk om na te gaan hoe efficiënt de druppels de meeste vervuilende deeltjes verwijderen, benadrukken Kelly en Biskos. “Het is heel belangrijk om te weten wat de concentratie van de druppels is en hoe groot ze zijn om een inschatting te maken van hun effect”, zegt Biskos. “Bovendien spelen de weersomstandigheden natuurlijk een grote rol. Is het droog, vochtig of waait het hard?”

Sceptisch

Het Stadslab Luchtkwaliteit zegt niet te starten vanuit diepgaand wetenschappelijk onderzoek. De Vrieze: “We maken een proefopstelling met sensoren. Het RIVM en DCMR milieudienst Rijnmond kijken mee vanuit het _citizen science_-project. De nevelinstallatie komt van een bedrijf dat ook systemen maakt voor de bulk. Wij willen vooral aan het werk gaan. Om in de praktijk te tonen dat het meerdere effecten heeft op lucht- en leefkwaliteit. We heten niet voor niets Stadslab. Het is een experiment waarbij meetresultaten getoond worden in de waternevelwolk. Zo maken we onzichtbare luchtverontreiniging zichtbaar en helpt het bewustwording.”

Over die uitleg zijn de wetenschappers sceptisch. “Dat waternevel de deeltjes kan verwijderen, daar ben ik van overtuigd. Maar als je dit zomaar toepast, zonder uitgebreid onderzoek, dan heb je geen idee wat je precies aan het doen bent. Of wat je kunt doen om het systeem te verbeteren”, zegt Biskos.

Het Stadslab Luchtkwaliteit laat weten contacten te hebben met onderzoekers van Alterra, RIVM en DCMR milieudienst Rijnmond. Maar er zijn geen wetenschappers direct betrokken bij het onderzoek naar de waternevel. Ook dat verbaast Biskos en Kelly. De Vrieze is zelf industrieel ontwerper en architect. Hij laat weten dat Stadslab Luchtkwaliteit graag gebruik maakt van de expertise van wetenschappers. “Daar staan we zeker voor open. Maar we willen vooral dat er een bewustwording komt en experimenteren met burgernetwerken. In Rotterdam zorgt de ‘s Gravendijkwal voor veel overlast en we maken met de waternevel zichtbaar dat hier wat aan gedaan dient te worden.”