Wat gebeurt er als de wolven komen?

Dit jaar werden er sporen van acht wolven gevonden in Nederland. “Precies vier mannen en vier vrouwen”, vertelt Jansman. “Van zeven van hen hebben we niet meer gezien dan hun DNA in keutels en dode schapen.” De achtste was de Duitse wolf Naya, die onderzoekers van de WUR konden volgen doordat zij een halsbandzender droeg vanwege een onderzoek van de TU Dresden. Naya doorkruiste Nederland van Noord tot Zuid en vestigde zich uiteindelijk op een militair gebied in België. Eén van de acht gespotte wolven heeft zich bij Naya gevoegd en is haar partner geworden. Vroeger werd gedacht dat wolven niet zo kieskeurig waren in hun partnerkeuze. “Inmiddels weten we dat ze dit wel zijn. Wolven zijn individuen, en die worden verliefd op elkaar of niet”, aldus Jansman. Inmiddels hebben de Duitse onderzoekers Naya’s zender verwijderd, en kunnen ze het liefdesverhaal niet meer op de voet volgen.

Wolvenpups

“In Oost-Duitsland dikken de populaties in, daar zitten inmiddels 73 roedels”, aldus Jansman, terwijl we verder over de zonnige Veluwe wandelen. Doordat de populatie wolven in Duitsland zo groot wordt, hebben de wolven nieuw leefgebied nodig. Zou dat ons kleine kikkerlandje kunnen zijn? “Het is niet de vraag of ze hierheen komen, maar wanneer en waar. Het is niet uitgesloten dat wij komend voorjaar in Nederland de eerste wolvenpups hebben sinds eeuwen.”

Gebieden als de Veluwe of de wat meer uitgestrekte bossen in Drenthe zouden een prima woonplek kunnen zijn voor de wolf. Zolang ze genoeg eten en wat dekking hebben, kunnen wolven eigenlijk overal in Nederland wel uit de voeten. “Het is een heel makkelijke soort. Er is hier zo ontzettend veel eten voor ze”, vertelt Jansman. Wolven zijn dol op hoefdieren als herten. Op een kruising van wegen stoppen we om een cameraval op te hangen. Dat is een speciale camera die alleen een foto neemt wanneer hij beweging detecteert. “Hoefdieren en wolven benutten wegen in natuurgebieden, en op kruisingen markeren wolven hun territorium met keutels. Daarom is het interessant op zo’n plek een camera op te hangen.” Voor we verder lopen versiert Jansman de camera nog met wat takjes, als extra camouflage. En we poseren voor een foto om de camera te testen.

Home imprinting

Veel wolvenroedels in Duitsland wonen op militaire oefenterreinen. Dat is geen toeval: vanwege de rust zijn zulke oefenterreinen een uitermate aantrekkelijk leefgebied voor wolven. Het Belgische oefenterrein waar Naya nu leeft, leek op de plek waar zij opgroeide, en dat is waarschijnlijk de reden dat zij zich hier gevestigd heeft. Dat noemen ecologen _home imprinting_-gedrag. Het dier kiest een plek dat lijkt op het gebied waar hij is opgegroeid. In Duitsland vestigen wolven zich sinds een tijdje ook in meer bosrijke gebieden, dichterbij mensen. Hierdoor zijn ze minder schuw. Hun jongen zouden zich in theorie overal in Nederland kunnen vestigen.

Wolf in de Oostvaardersplassen

Ook de Oostvaardersplassen zijn mogelijk aantrekkelijk voor wolven. Hoefdieren genoeg, en weinig mensen. Wolven zouden de biodiversiteit in de Oostvaardersplassen ten goede komen. “Als je in een gebied alleen maar hoefdieren inbrengt en vervolgens vergeet een predator toe te voegen, gaat dat ecosysteem rare dingen doen”, vertelt Jansman. De populatie hoefdieren wordt veel te groot. Dit najaar moeten rond de 1800 herten afgeschoten worden. De door de honger verzwakte dieren vormen de perfecte prooi voor een wolvenroedel. Jansman verwacht wel dat dit de discussie rondom de Oostvaardersplassen nog meer aan zal wakkeren. “Als het publiek wolven prooien ziet aanvallen, kan dat nog wel enige weerstand oproepen. Wolven zijn roofdieren, die doden een prooi met bruut geweld.”