Vloeibaar water ontdekt op Mars

Er stroomt water op Mars. Heel af en toe, en veel is het niet, en bovendien is het bremzout – maar het bewijs is geleverd. Dat is het nieuws waar de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa gisteren mee naar buiten kwam.

29 september 2015

Signalen van een spectrometer van de Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) wijzen op de aanwezigheid van gehydrateerde mineralen – dat zijn zouten waar watermoleculen in zitten – precies op de plek waar tot nu toe enigszins raadselachtige zwarte strepen te zien waren. Het bericht werd gisteren met veel tromgeroffel naar buiten gebracht door de Nasa, en is gepubliceerd in een artikel in Nature Geoscience.

De zwarte stroken van ongeveer 5 meter breed, verschijnen met enige regelmaat op de hellingen van de sommige kraters op Mars. In de zomer, als de temperatuur boven de -23 graden uitkomt, groeien ze door tot een lengte van ongeveer 100 meter, om in de winter, als het (nog!) kouder wordt, weer te verdwijnen. Het proces herhaalt zich ‘jaarlijks’ (dat wil zeggen, in de tijdrekening van Mars, waar een jaar ongeveer twee keer zo lang duurt als bij ons).

De aanwezigheid van het gehydrateerde zout is een bevestiging dat water een rol gespeeld moet hebben in de vorming van de strepen, denken de auteurs van het Nature Geoscience-artikel. Ze kunnen ontstaan zijn uit water dat verzadigd is met zout.

Donker, jaarlijks terugkerende strepen (recurring slope lineae) op de wanden van de Garni krater op Mars. Observaties van de High Resolution Imaging Science Experiment (HiRISE) camera op NASA’s Mars Reconnaissance Orbiter.
courtesy of NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona

Nieuws?

De ontdekking van de sporen van vloeibaar water is weliswaar belangrijk, maar aan de kennis die al bestond over de planeet verandert het ook weer niet zo heel veel. Zo schreven wij zelf vier maanden geleden al over het sterke vermoeden dat er ondergronds water op Mars stroomt, en in maart over een enorme oceaan die de planeet miljarden jaren geleden bedekte. Tegenwoordig bestaat de zuidpoolkap van de planeet uit bijna puur ijs, en de landschapsvormen op de rode planeet zien dat er vroeger ook stromend water aanwezig was, dus water in vloeibare vorm.

Nu is echter voor het eerst bewezen dat er ook tegenwoordig nog vloeibaar water op Mars aanwezig is. De onderzoekers denken dat de hoge zoutconcentratie van het water de vloeibare vorm ondanks de extreme kou op de planeet mogelijk maakt, al is het maar voor even: zout verlaagt de smelttemperatuur én zorgt dat water langzamer verdampt. Of het pekelwater over het Marsoppervlak stroomt, of alleen vanuit de bodem een beetje omhoog sijpelt, laten de auteurs in het midden.

Leven!

“Dit is belangrijk voor de zoektocht naar leven op Mars!”, riep Nasa gisteren trots, maar planeetwetenschappers zetten daar hun vraagtekens bij. “Om leven te doen ontstaan is het van belang dat de natte omstandigheden lange tijd hebben aangehouden”, zegt Wouter Marra, fysisch geograaf en marsonderzoeker van de Universiteit Utrecht, die niet aan het Nasa-onderzoek meewerkte. “Dus het proces kan alleen een rol spelen als het miljoenen jaren bezig is.”

Ook het idee dat deze ontdekking het makkelijker maakt om in de toekomst mensen op Mars te laten wonen, lijkt op zijn minst wat voorbarig. “Voor deze mensen is het goed te weten dat er water in de ondergrond zit”, zegt Marra, “maar of het genoeg is en of het ook te gebruiken is, is nog maar de vraag.” Om de zwarte strepen te veroorzaken is maar een heel klein beetje water nodig. En er is dus al bewijs voor waterijs op de polen van Mars en dieper in de ondergrond, zegt Marra nog maar eens. Dat kunnen toekomstige kolonisten waarschijnlijk beter gebruiken is dan dit mega-zoute water.

Bronnen