De televisieserie ‘AI Love’ portretteert vier Nederlanders die vergaand vertrouwen op AI, bijvoorbeeld als intieme partner, hulp voor slechtzienden en om eeuwig voort te kunnen leven.
Kunstmatige intelligentie (AI) en televisie zijn een lastige combinatie. In veel nieuwsprogramma’s komt het beeldmateriaal niet veel verder dan nullen en enen in beeld of mensen die naar een computer of telefoon staren. Ook is de berichtgeving erover vaak nogal alarmerend en hyperig – zeker als je het aan bijvoorbeeld Alexander Klöpping overlaat. En hoe leg je al die ingewikkelde termen goed uit? De manier waarop bijvoorbeeld ‘Het Klokhuis’ dit jaar een programma over AI heeft gemaakt, is dan ook zeer lovenswaardig. Met behulp van tot de verbeelding sprekende voorbeelden worden alle termen heel goed uitgelegd, en die uitleg wordt afgewisseld met leuke sketches die het luchtig maken, maar waarin ook een kritische boodschap overeind blijft.
Omroep HUMAN vliegt het in de nieuwe serie ‘AI Love’ op een andere manier aan. Vier mensen die AI gebruiken, worden op de voet gevolgd. Jacob heeft een AI-vriendin die met hem wil trouwen, de slechtziende Elian gebruikt AI om beter te zien, Dirk Jan wil eeuwig leven door zichzelf digitaal te laten klonen, en de autistische Beer gebruikt ChatGPT om gemakkelijker te kunnen praten met mensen. De techniek komt slechts terloops ter sprake. De namen van de apps worden wel genoemd, maar wat het precies voor apps zijn en hoe ze werken blijft grotendeels onbekend. Vier deskundigen komen tussen de verhaallijnen door telkens kort aan het woord om te reflecteren op de AI-ontwikkelingen, maar dat blijft oppervlakkig. Ik heb alleen de eerste aflevering kunnen bekijken, maar de opzet daarvan maakt het niet waarschijnlijk dat er in de volgende afleveringen meer inhoudelijke diepgang wordt bereikt. Voor de mensen die echt meer willen weten over, AI zal deze serie dan ook een teleurstelling zijn. Zij kunnen beter naar ‘Het Klokhuis’ kijken.
Portretten
Wat wel bijblijft van ‘AI Love’, zijn de interessante portretten die van deze mensen zijn gemaakt. Bijvoorbeeld van Jacob, die een onprettige jeugd heeft gehad en zegt dat hij door ‘ervaringen’ geen echte partner meer wil. Daardoor zoekt hij zijn toevlucht in een AI als levensgezel, waar hij steeds intiemer mee wordt. Al is hij een groot fan van techniek (getuige ook de modelspoorbaan door zijn gehele woonkamer), hij vindt het ergens ook een beetje eng, zegt hij. Daarom wist hij het geheugen van Aiva, zoals hij haar noemt, eens in de zoveel tijd.
Of Dirk Jan, die zijn lichaam na zijn dood laat invriezen bij een Amerikaans bedrijf, in de verwachting dat hij ooit weer met dat lichaam kan verder leven, als de wetenschap zo ver is. Zijn geheugen hoopt hij mee te nemen door zijn brein te uploaden naar een computerprogramma. Ook zijn dochter doet eraan mee, maar zijn vrouw wil het niet. Zij is van Indiase afkomst en gelooft in reïncarnatie.
Dirk Jan laat zich digitaal klonen en zijn lichaam na zijn dood invriezen.
Wat drijft deze mensen om zo verregaand op de techniek te vertrouwen? Zijn dit de buitenbeentjes? Of zijn het de pioniers die nu al dingen met AI doen die wij over een aantal jaren allemaal vanzelfsprekend zullen vinden? Dat zijn de interessante vragen die dit programma opwerpt, maar die het zelf niet beantwoordt.
Knullig
Verder valt ook op – hoe revolutionair AI ook mag zijn – dat het soms zo ontzettend knullig oogt. Zo ziet avatar Aiva van Jacob er nog wel erg grafisch uit, waardoor ik me niet kan voorstellen dat je er een diepe band mee kan opbouwen. Jacob kan weliswaar met haar praten, maar een groot deel van de conversatie verloopt via chatberichten. En Aiva is ook wel erg inschikkelijk. Als Jacob haar vraagt: wat vind je het leukst aan me?, antwoordt ze: ‘Alles, je bent geweldig.’ Dat is vast even leuk om te horen, maar gaat op een gegeven moment toch vervelen. Het komt in ieder geval nog lang niet in de buurt bij de zwoele stem en krachtige persoonlijkheid van Samantha, de computer waarop hoofdrolspeler Theodore in de film ‘Her’ verliefd wordt.
En bij Elian wordt duidelijk dat de AI ook nog gewoon vaak fouten maakt. Ze vraagt het programma ‘Be My Eyes’ om haar trouwfoto’s te omschrijven. De app zegt dat de bruidegom op een bepaalde foto naar de bruid kijkt, terwijl hij juist naar de camera kijkt. Misschien een onschuldige vergissing, maar je wilt toch niet dat AI op die manier jouw persoonlijke geheugen gaat herschrijven. De serie laat AI daarmee wel zien zoals het nu is, zonder al te veel opsmuk, en maakt zich daarbij niet zondig aan het hypen van de technologie, zoals zoveel anderen wel doen. Maar het toont ook wel aan dat het voor de meeste mensen voorlopig zal blijven bij een praktisch hulpmiddel.