Stoppen met kleding shoppen

Als tieners gingen mijn vriendinnen en ik op zaterdag vaak shoppen. Onvermoeibaar kleedden we ons voor de zoveelste keer om in een paskamer, lachend om elkaars vondsten in de overvolle kledingrekken. Met tassen vol goedkope shirtjes kwamen we thuis. En elk jaar ging er een zak met afgedankte kleding naar de kringloopwinkel.

We hadden toen geen benul van hoe vervuilend de textiel- en kledingindustrie is. Ik denk graag dat ik tegenwoordig een bewustere kledingkoper ben. Ik koop minder dan vroeger en vaker tweedehands. So far so good. Tot we bij de sportkleding komen. Mijn garderobe bestaat als fanatiek hardloper voor een groot deel uit sportkleding voor alle weersomstandigheden. Soms wil ik iets nieuws, niet omdat ik het nodig heb, maar om fashionable over de atletiekbaan te vliegen.

Laatst viel ik voor een neongeel broekje waarvan de pijpen bij elke stap opfladderen. Met mijn kleding communiceer ik mijn identiteit als hardloper, dat is de mooie kant. De minder mooie kant? Problemen als dwangarbeid en milieuschade die de mondiale kledingindustrie domineren. Laat mijn nieuwe sportbroekje nou juist van een groot internationaal merk zijn dat niet per se bekendstaat vanwege zijn groene karakter.

Het is de eeuwige vraag die me in deze serie blogs blijft achtervolgen. Waarom maak ik soms bewust onduurzame keuzes? Ik vraag het aan sociaal psycholoog Frenk van Harreveld van de Universiteit van Amsterdam. “We hebben het hier over fundamentele psychologische kwesties die het voor ons allemaal moeilijk maken duurzame keuzes te maken”, antwoordt hij. “Bij kleding speelt hetzelfde als bij reizen en voedsel: onduurzaam gedrag is direct belonend, het is vaak de goedkopere en makkelijke keuze. De beloning van duurzaam gedrag voelt juist ver weg. Als je iets goeds doet voor het klimaat, dan zie je daar niet snel iets van terug.”

De kosten zijn er daarentegen meteen: je moet anders leren koken, dichterbij huis op vakantie, de mode laten gaan. Hoe maken we juist die moeilijke keuze belonend? Van Harreveld denkt dat een app zou kunnen helpen. “Iets waarop je kan zien dat duurzaam gedrag je ecologische voetafdruk verkleint. Mensen willen graag feedback.”

Kledingmerken zijn druk in de weer hun textiel schoner te produceren en duurzaamheidslabels te veroveren. Maar vergeet de winst niet die te behalen valt met je eigen gedrag, aldus Van Harreveld. “We moeten ook duurzamer met kleding omgaan. Minder kopen en weggooien.” Ik koop nu al een stuk minder dan vroeger. Is dat goed genoeg? Het blijft lastig te bevatten wat de impact van mijn koopgedrag is op het klimaat. Laat ze maar opschieten met die app.