Sterrenkunde

WC-kaart
Sinds het begin van mijn promotie in de sterrenkunde ging het heel anders. Iedereen heeft een persoonlijke band met de sterrenhemel. In plaats van de wc-kaart te spelen reageert bijna iedereen enthousiast. “Zwarte gaten, hoe zit dat?” of “Ik hoorde laatst dat er weer een nieuwe planeet ontdekt is”. Mensen vertellen over het overweldigende gevoel dat een nachtelijke blik op het heelal hun geeft, over hoe alles ooit uit één punt ontstaan kan zijn. Ook de vragen waar sterrenkundigen zich mee bezig houden spreken velen tot de verbeelding. Hoe is het heelal begonnen? Zijn wij alleen of bestaan er levensvormen op andere planeten?

Echte verwondering
Het is ironisch dat sterrenkunde zo’n verwondering en engagement ontlokt, terwijl het niets anders dan toegepaste natuurkunde is. Sterrenkunde is een wetenschap van objecten, natuurkunde beschrijft de processen waardoor die objecten ontstaan en evoluëren. De échte verwondering komt niet door het verbluft staren naar een nachtelijke sterrendeken, maar door de realisatie dat die wondere wereld te beschrijven is door wetmatigheden die we zelf hebben ontdekt. In de woorden van Richard Feynman, een van de kleurrijkste wetenschappers en beste natuurkundeleraren van de vorige eeuw:

“Poets say science takes away from the beauty of the stars – mere globs of gas atoms. I too can see the stars on a desert night, and feel them. But do I see less or more? […] It does not do harm to the mystery to know a little about it. For far more marvelous is the truth than any artists of the past imagined it. Why do the poets of the present not speak of it? What men are poets who can speak of Jupiter if he were a man, but if he is an immense spinning sphere of methane and ammonia must be silent?”

Dat vind ik het bijzondere van sterrenkunde: een foto van een sternevel of komeet is meer dan alleen mooi. Voordat je er erg in hebt, vind je het interessant.