Spoorzoeken naar buitenaardse wezens

Zijn we alleen?

Het heelal lijkt een nogal uitgestorven plek. Talloze claims over UFO’s daargelaten hebben we nooit contact gehad met buitenaardse wezens, of ook maar sporen gevonden van iets dat op leven lijkt, al zijn het maar eencelligen. Zou het kunnen dat de aarde een unieke plek is voor leven? De temperatuur is goed, er is water en een relatief grote maan die de draaias van de planeet stabiliseert. Verder is plaattektoniek nodig voor een relatief constante hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer. De lijst is nog langer, en stuk voor stuk zijn dit essentiële voorwaarden voor het aardse leven.

Maar het is gevaarlijk om te zeggen ‘wij zijn uniek in het universum’. Keulen wijst er aan het begin van zijn boek op dat elke keer als de mens zich een unieke plek toedichtte, dit niet bleek te kloppen. De aarde staat niet het centrum van het universum. De planeet draait met een aantal andere planeten rondom de zon, die op zijn beurt hoort tot een verzameling van honderden miljarden sterren die de Melkweg vormt. Er zijn bovendien honderden miljarden andere sterrenstelsels in het universum, en misschien zijn er nog wel meer universa.

Kijk naar de onbeschrijfelijk grote hoeveelheid planeten die er moeten zijn, en wellicht zit daar een ‘tweede aarde’ bij, inclusief leven. De discussie kan wetenschappelijk gezien vooralsnog niet geslecht worden, en Keulen brandt zich er ook niet aan hier harde uitspraken over te doen. Hij geeft aan ‘agnost’ te zijn, en weet niet of er leven buiten de aarde is. De conclusie: de enige manier om erachter te komen is ernaar op zoek te gaan.

Klinkt een beetje vergezocht allemaal? Misschien, maar Keulen legt de concepten helder uit, en vertelt bovendien waarom aliens dit zouden bouwen (gegeven genoeg tijd en grondstoffen). Het blijkt dat we zulke megalomane bouwprojecten met onze steeds grotere en betere telescopen best moeten kunnen zien.

Verstoppertje

Zoals Keulen al in zijn eerdere boeken De deeltjesdierentuin en De deeltjessafari liet zien, kan hij moeilijke dingen makkelijk maken. Het boek is van voor tot achter helder en in een fijn tempo geschreven. Het boek lijkt bovendien goed geresearcht, met veel verschillende bronnen – meestal papers van astrofysici die in hun vrije tijd bezig zijn met deze materie.

Puntje van kritiek is dat het boek soms aanvoelt als een verzameling van erg veel verschillende concepten, die wellicht nogal vergezocht aanvoelen. Het vertelt in die zin niet echt een verhaal. Bovendien, als je al bekend bent met het vinden van exoplaneten en met sciencefiction-concepten zoals Dysonbollen dan ken je al veel van wat er in het boek te sprake komt.

Op vragen of er überhaupt buitenaards leven is kan Keulen geen antwoord geven. Maar hij licht in ieder geval een tipje van sluier op wat betreft de kansen dat we überhaupt succesvol kúnnen zijn in deze epische zoektocht. Afsluitend stelt hij de vraag of die aliens daadwerkelijk gevonden willen worden, en of we eigenlijk wel contact moeten maken. Wat als we verstrikt raken in een interstellaire oorlog, ten prooi vallen, en uiteindelijk als voedsel of slaven dienen? Het zou bovendien best kunnen dat ándere beschavingen óók zo redeneren en zich daarom zo stil mogelijk houden, met een merkwaardig potje Verstoppertje spelen met aliens tot gevolg.