Spoken in de nacht

Voor veel mensen is slaap een periode van rust en herstel. Als het even meezit gaan we moe naar bed en worden de volgende ochtend wakker met frisse energie voor een nieuwe dag. Een goede nachtrust is echter niet voor iedereen vanzelfsprekend. In het boek ‘In het holst van de nacht’ maken we kennis met de patiënten van klinisch neuroloog Guy Leschziner. In zijn slaapkliniek ziet hij geregeld mensen met ernstige, bizarre of mysterieuze slaapstoornissen. Aan de hand van de verhalen van 14 verschillende patiënten legt Leschziner in zijn boek uit hoe het slapende brein werkt en wat er kan gebeuren als er iets mankeert.

Welkom in de slaapkliniek

In het boek stelt de auteur zijn patiënten een voor een aan je voor. Zo maak je in een van de eerste hoofdstukken bijvoorbeeld kennis met een bejaarde vrouw die ‘s nachts uit bed gaat, de voordeur opent en slapend tochtjes maakt op haar motorfiets. De volgende ochtend kan ze zich niets meer van het avontuur herinneren. Leschziner neemt je in het boek mee op zijn zoektocht naar de onderliggende oorzaak van de slaapproblemen van elke patiënt en beschrijft hoe hij samen met de patiënt tot de juiste diagnose en behandeling komt.

Leschziner maakt in zijn verhaal geregeld uitstapjes naar de werking van onze hersenen en de neurowetenschap van gezonde slaap. Zo begrijp je als lezer waar de vreemde symptomen van de patiënten vandaan komen en waarom een bepaald medicijn of een behandeling zou kunnen helpen.

De levendige manier waarop de auteur elke nieuwe casus introduceert en aanvult met quotes van de patiënten zelf, maakt dat je als lezer al gauw wordt meegenomen in het verhaal en wilt weten hoe het verder gaat.

Lachen en huiveren

Tijdens het lezen schoot ik zelf geregeld hardop in de lach om de anekdotes waarin de patiënten vertellen over hun episodes. Zo is er een man die telkens spontaan in slaap valt en in elkaar zakt als hij moet lachen om zijn eigen grappen:

‘Dus we zitten daar – terwijl ik weer grappig aan het doen was, of dat dacht ik in ieder geval”, grijnst hij. “Ik weet niet meer wat ik precies zei, maar vervolgens moest ik de koekresten van mijn gezicht vegen omdat ik voorover kantelde en eindigde met een gezicht vol koek.’

Er zijn echter ook minder grappige en ronduit angstaanjagende passages van patiënten die door slaapapneu bijna stikken in hun slaap of levensechte demonen of zwevende oogballen in hun slaapkamer zien.

Het is indrukwekkend om te lezen wat voor bizarre dingen sommige patiënten kunnen doen of ervaren in hun slaap. De verbijsterende anekdotes in het boek maken je als lezer aan het lachen, huiveren, maar bovenal nieuwsgierig. Je vraagt je af wat er met de patiënt aan de hand is. Gelukkig vind je gaandeweg in het verhaal ook echt antwoord op die vraag en krijgt iedere patiënt uiteindelijk een passende diagnose en behandeling, of hulp om met de stoornis te leren leven.

Leerzaam

Na het lezen van het boek ben je dankzij de heldere uitleg van Leschziner heel wat kennis over slaap en slaapproblemen rijker. De uitgebreide en diepgaande theorie in het boek is vlot geschreven en spreekt tot de verbeelding. Leschziner verwijst in zijn theoretische beschrijvingen ook geregeld naar leerzame ervaringen uit zijn eigen loopbaan, wat het verhaal persoonlijk maakt en meer dan alleen een literatuurbeschrijving.

Zo nu en dan moet je wel even opletten en is er een passage met relatief veel biologische termen. Afhankelijk van je voorkennis kunnen deze informerende stukjes soms lastiger te begrijpen zijn. Voor het volgen van het verhaal is het echter geen probleem om tijdens de les even in te dommelen en later de draad weer op te pakken.

Al met al is ‘In het holst van de nacht’ een plezierig, fascinerend en leerzaam boek en zeker een aanrader voor een ieder die zich verwondert over de mysterieuze wereld van slaap en slaapproblemen.