Slim kruispunt voorkomt botsingen

Op het eerste gezicht zie je straks niets opmerkelijks. Het kruispunt even buiten de automotive campus van Helmond, ziet er met de stoplichten en lantaarnpalen net zo uit als de evenknieën in het land. Maar schijn bedriegt. Want vanaf eind dit jaar zit het straks vol met kleine camera’s en radars die het verkeer haarfijn in beeld brengen. In Helmond komt het allereerste intelligente kruispunt van Nederland.

Radars en camera’s

Dat is hard nodig, benadrukt onderzoeker Olaf op den Camp van TNO. “Auto’s worden al steeds innovatiever. Ze remmen bijvoorbeeld automatisch en voorkomen botsingen. Maar vaak merken de sensoren fietsers en voetgangers niet op omdat een andere auto, een (lantaren)paal, heg of boom het signaal van de sensor blokkeert.”

Het slimme kruispunt in Helmond moet het veiligste kruispunt van Nederland worden. Hier testen de onderzoekers de komende jaren onder meer welke technieken het beste weggebruikers in beeld brengen. Ze gebruiken daarvoor radars en camera’s, die ze bevestigen aan bijvoorbeeld lantarenpalen en stoplichten.

De radar zendt een patroon van radiosignalen over de weg uit. Vervolgens herkent deze sensor het type weggebruiker aan de weerkaatsing daarvan. Bovendien merkt het de snelheid op. “Een radar wordt al veel gebruikt in auto’s en heeft zich bewezen. Het signaleert alleen minder goed weggebruikers op grotere afstand”, weet Op den Camp.

Harde regen

Daarbij komen camera’s van pas. “Bovenop een hoge paal geven ze een goed overzicht”, aldus Op den Camp. Maar ook deze techniek heeft een nadeel. Camera’s geven geen goed beeld bij mist of als het heel hard regent. “We willen radar- en camerabeelden combineren. Zodat we heel zeker weten wat het kruispunt nadert en met welke snelheid. Bij harde regen vallen we terug op de radar. Als we die goed plaatsen, verwachten we dat we genoeg informatie ontvangen. Maar dit gaan we uitgebreid testen.”

Zodra de sensoren een mogelijke botsing signaleren, zenden ze een signaal uit. Bijvoorbeeld wanneer een fietser in de dode hoek van een auto rijdt. Maar hoe krijg je die informatie bij de automobilist? Nieuwe wagens hebben al geavanceerde communicatiesystemen, die kunnen de signalen van het kruispunt doorgeven aan automobilisten. Bijvoorbeeld in de vorm van een piepje of door automatisch te remmen. TNO pleit voor een standaardprotocol voor communicatiesystemen in de automotive industrie, zodat alle automerken de verzonden signalen ‘verstaan’ en kunnen interpreteren. In Europees verband wordt daar al aan gewerkt.

Het nadeel is dat oudere wagens niet zo’n communicatiesysteem hebben. “Je kunt ook denken aan het verzenden van informatie via navigatiesystemen en smartphones. Maar je wilt natuurlijk ook niet dat automobilisten een telefoon moeten raadplegen. Als een deel van de weggebruikers zo’n systeem heeft is er al een effect. Omdat ze elkaar beïnvloeden”, weet Op den Camp.

Slimme fiets

Maar niet alleen auto’s kunnen die signalen oppikken. TNO werkt ook aan een slimme fiets, die communiceert met het slimme kruispunt. “Als een gevaarlijke situatie ontstaat aan de linkerkant trilt het linker handvat. Dreigt het rechts niet goed te gaan, dan vibreert het aan die kant. Problemen van achteren worden doorgegeven via een trillend zadel. Proefpersonen testen binnenkort dit onderzoek van collega Maurice Kwakkernaat. We zijn benieuwd hoe fietsers reageren. Ze moeten natuurlijk niet van schrik een vibrerend stuur loslaten.”