Hoe groter de belofte van een nieuwe uitvinding, hoe groter ook de angst voor schadelijke gevolgen. Zulke ‘technofobie’ is van alle tijden. Meestal verdwijnt de angst vanzelf zodra iedereen gewend is aan het nieuwe fenomeen. Dit zijn acht alledaagse technologieën waar mensen ooit heel bang voor waren.

Zo'n 2500 jaar geleden had de Griekse filosoof Socrates bezwaren tegen het schrift. Dat zou leiden tot vergeetachtigheid, omdat mensen hun geheugen niet langer trainden. Ook zou het mensen niet wijzer maken, maar slechts wijzer laten overkomen. Ironisch genoeg kennen we zijn wijze uitspraken nu dankzij geschriften van anderen, met name Plato.

Toen in de middeleeuwen glas steeds gangbaarder werd, ontstond de aandoening ‘glaswaan’. Mensen die hieraan leden, hadden het gevoel dat ze zelf van glas waren. Zo droeg de Franse koning Karel VI beschermende kleding om niet in scherven uiteen te vallen. En de Zuid-Nederlandse geleerde Casparus Barlaeus dacht dat zijn zitvlak van glas was.

Rond 1850 haalden sommige stoomtreinen al de 100 kilometer per uur. Velen vreesden dat ons lichaam dat niet aankon. Volgens het wetenschappelijke tijdschrift ‘The Lancet’ zou treinreizen onder meer leiden tot verzachting van het brein, epileptische aanvallen en beroertes. Vrouwen liepen risico op een menstruatiestoornis of baarmoederverschuiving.

In diezelfde tijd vreesde men in het Verenigd Koninkrijk dat het lawaai en geschommel van een trein funest kon zijn voor de geest. Zo zou een Schotse aristocraat in een rijdende trein al zijn kleren hebben uitgetrokken en scheldend uit het raam zijn gaan hangen. Ook waren er geruchten over losgeslagen reizigers die hun medepassagiers aanvielen: railway madness.

In 1891 kreeg het Witte Huis elektrische verlichting. President Harrison was daar zo bang voor, dat hij zijn bedienden op de lichtknopjes liet drukken. Toegegeven: elektriciteit was destijds gevaarlijker dan nu, maar deze waren veilig. Later liep president Johnson vaak zelf alle kamers langs om de lichten uit te doen, wat hem de bijnaam ‘Light Bulb Johnson’ opleverde.

In 1907 preekte de Amerikaanse priester Michael G. Esper dat de net uitgevonden teddybeer ‘rassenzelfmoord’ zou aanwakkeren. Als meisjes in plaats van een menselijke pop een knuffeldier verzorgden, zou hun moederinstinct verloren gaan. Espers waarschuwing werd in meer dan honderd kranten verspreid, maar de Amerikanen hadden de teddybeer al omarmd.

In de jaren 70 ging het succes van de magnetron gepaard met verhitte discussies. De microgolfstraling zou leiden tot blindheid, impotentie, hersenschade en stralingsziekte. Vooral zwangere vrouwen moesten uit de buurt blijven. Maar het enige wat de magnetron uiteindelijk heeft veroorzaakt, is gemakzucht en een voorkeur voor ongezond voedsel.

Eind vorige eeuw startte in Zwitserland de bouw van de LHC. De extreem hoge energieën die deze deeltjesversneller zou opwekken, leidden tot diverse doemscenario’s. Zo zouden er volgens sommigen minuscule zwarte gaten ontstaan die de hele wereld zouden opslokken. De experimenten gingen in 2008 van start. Sindsdien zijn er alleen onschuldige deeltjes zoals het higgsboson gecreëerd.