Mannen hebben altijd zin in seks. Tenminste, als we de verhalen moeten geloven. Toch kunnen ze hun interesse in seks verliezen of last krijgen van een erectiestoornis. Gelukkig zijn er verschillende mogelijkheden om een slappe penis weer aan het werk te krijgen.
Mannen hebben altijd zin in seks. Tenminste, als we de verhalen moeten geloven. Maar dat is helemaal niet zo vanzelfsprekend. Mannen kunnen hun interesse in seks verliezen of last krijgen van een erectiestoornis. Deze problemen worden veroorzaakt door ouderdom, hormonale veranderingen, onderliggende ziekten, medicijngebruik of leefstijlfactoren. Vaak spelen ook psychische klachten een rol. Gelukkig zijn er verschillende mogelijkheden om een slappe penis weer aan het werk te krijgen.
Gezonde erectie
Om te snappen hoe een erectiestoornis ontstaat, moet je eerst weten hoe een gezonde erectie werkt. Seksuele opwinding begint onder invloed van de hormonen testosteron en dopamine. De penis wordt stijf door directe aanraking of door een visueel signaal, geluid of geur dat de hersenen opvangen. In beide gevallen geven zenuwen, die het signaal doorsturen, stikstofmonoxide (NO) af aan de bloedvaten in de penis. Die bloedvaten verwijden zich en bovendien stimuleert NO de productie van cyclisch GMP. Dat zorgt ervoor dat spieren in de zwellichamen van de penis zich ontspannen.
Dankzij het ontspannen van de spieren en het verwijden van bloedvaten stroomt er meer bloed de zwellichamen binnen. De penis wordt dan langzaam langer en stijf. Dit effect wordt versterkt doordat de overvolle zwellichamen de bloedvaten die het bloed vanuit de penis weer afvoeren steeds verder dicht drukken. Zo komt er netto meer bloed in de penis binnen dan dat er uit gaat. Uiteindelijk ontstaat er een evenwicht tussen in- en uitgaand bloed. Op dat moment bereikt een gezonde man zijn maximale erectie.
Zenuwbanen, bloedvaten en testosteron
Waar kan het allemaal fout gaan? Meestal ligt het aan een boel dingen tegelijk, waaronder psychologische klachten. Stress en relatieproblemen kunnen bijvoorbeeld een erectiestoornis veroorzaken. Maar vaak spelen ook lichamelijke klachten een rol – vooral beschadigingen aan bloedvaten en zenuwbanen kunnen een erectie om zeep helpen.
Met beschadigde zenuwen kan het brein signalen van opwinding niet doorgeven aan de penis. Dit verhindert dat de zwellichamen volstromen met bloed. Mannen met een dwarslaesie (een beschadiging van de zenuwbanen in de rug) hebben daarom vaak moeite met het krijgen van een erectie. De zenuwbanen die nog directer bij de penis betrokken zijn, liggen erg dicht bij de prostaat. Een operatie aan de prostaat leidt dan ook in bijna alle gevallen tot beschadiging en de daarbij behorende erectiestoornissen.
Kapotte zenuwbanen zijn niet de enige factoren die het volstromen van de zwellichamen verhinderen. Ook met de bloedvaten in de penis kan van alles aan de hand zijn. Roken, alcohol drinken en te veel vet eten leiden tot een verhoogd cholesterolgehalte of een hoge bloeddruk, en dat zorgt voor aderverkalking. Ook door ouderdom verkalken de aderen. De doorgang door een bloedvat wordt steeds nauwer, totdat er helemaal geen bloed meer naar de penis kan stromen.
Een ander veelvoorkomend probleem is een tekort aan testosteron, waardoor de seksuele opwinding uitblijft. Als mannen ouder worden neemt de hoeveelheid testosteron af met een tot twee procent per jaar. Bij sommige mannen gaat dat veel sneller, en na een ernstig ongeval of een zware kankerbehandeling kan het zelfs voorkomen dat er helemaal geen testosteron meer geproduceerd wordt. Een arts bepaalt met een aantal tests of de concentratie testosteron in het bloed langdurig laag blijft. Is dat het geval, dan kun je via injecties extra testosteron toegediend krijgen om de opwinding te stimuleren.
Viagra of erectiepomp
Behandeling nummer één bij erectiestoornissen is: praten. Als het nog mogelijk is om op eigen kracht een erectie te krijgen, dan is dat natuurlijk altijd beter dan bijvoorbeeld medicijnen slikken. Zelfs als de oorzaak in eerste instantie iets lichamelijks is, zoals een testosterontekort, kan iemand daar zo onzeker van worden, dat erecties voortaan uitblijven. Praten kan dan voldoende zijn om die onzekerheid weg te nemen.
Mocht dat niet genoeg zijn, dan proberen artsen het probleem op te lossen door iets in het lichaam te veranderen. De bekendste oplossing is natuurlijk Viagra. Dit medicijn helpt de bloedvaten in het spierweefsel van de penis ontspannen, waardoor eventueel vernauwde bloedvaten in het zwellichaam weer de ruimte krijgen en volstromen met bloed. Om precies te zijn zorgt Viagra ervoor dat de concentratie van de stof cyclisch GMP –-die de spieren ontspant-– op peil blijft.
Viagra geeft geen garantie op een erectie; het werkt alleen wanneer de hersenen seksueel geprikkeld worden. Zo heeft de patiënt zijn erecties zelf onder controle. Een nadeel is dat de pil pas na zo’n klein uur begint te werken –-je moet de seks dus wel van tevoren plannen.
Het laatste redmiddel is de erectiepomp. Een chirurg plaatst tijdens een operatie een klein ballonnetje in het zwellichaam van de patiënt. Dat langwerpige ballonnetje is verbonden met een luchtzakje en een pompje die beide in de balzak worden geïmplanteerd. Wil de patiënt een erectie, dan knijpt hij een paar keer in het praktisch onzichtbare pompje, en klaar is kees.
Het moeilijke aan de erectiepomp is: hoe acceptabel is het voor de sekspartner? Immers hoeft de persoon met de pomp niet meer opgewonden te raken om een erectie te krijgen. De seks kan dan minder spontaan voelen.