Niet iedereen met een psychose is verward of gevaarlijk. Het leven met symptomen die horen bij een psychose kan zeer verwarrend zijn. Soms leidt die verwarring zelfs tot gevaarlijke situaties. Dat betreft dan gevaar voor anderen, of gevaar voor de persoon zelf. De media heeft het vaak alleen over schizofrenie na dit soort incidenten, maar precies die aandacht leidt tot vooroordelen en eenzaamheid. Wat kan jij daartegen doen?
In de tweede aflevering van de documentaireserie Verward ligt de focus op schizofrenie. Die diagnose krijgen mensen als ze langdurig gevoelig zijn voor het ontwikkelen van nieuwe psychoses.
In de documentaire komen verschillende zaken aan bod. Het perspectief van familieleden, een avond op de 'crisisdienst' van de geestelijke gezondheidszorg (ggz), hoe het is om te leven met nare stemmen in je hoofd, iemand die geen hulp wil van de ggz, en iemand die wel toegang tot die hulp heeft, maar daar eigenlijk niet om durft te vragen. Het zijn meerdere verhalen die sterk van elkaar verschillen. Net als alle verhalen van mensen die een psychose hebben of hebben gehad.
Hulp komt te laat
In de aflevering wordt op verschillende manieren duidelijk hoe verward gedrag samenhangt met symptomen die horen bij schizofrenie. Het laat ook zien hoeveel hulpverleners betrokken zijn bij dit soort situaties. Het viel me op dat alle hulpverleners aangaven liever eerder betrokken te zijn geraakt, om beter te kunnen helpen. Inderdaad, voorkomen is natuurlijk beter dan genezen.
De titel van de aflevering, ‘Schizofreen en alleen’, herinnert mij er aan dat het verwarde gedrag mensen isoleert, waardoor hulp vaak (te) laat komt. Hoewel de titel mooi klinkt, vat het twee tragische aspecten van de aandoening samen.
Als er iemand in je omgeving last heeft van mentale problemen, probeer dan extra naar die persoon om te kijken.
FreepikVooroordelen
Er bestaan verschillende vooroordelen over schizofrenie. Het is voor mensen die lijden aan schizofrenie dus ook niet fijn om die diagnose te zien als bijvoeglijk naamwoord, bijvoorbeeld ‘de schizofrene man‘. Daarmee is een diagnose namelijk al snel een kenmerk van het individu. Dat kan heel lastig zijn, juist omdat mensen na een psychose vaak moeite hebben met het hervinden van een eigen identiteit. Mensen zijn natuurlijk veel meer dan hun diagnose. Het stigma zorgt er ook voor dat men over het algemeen veel afstand voelt tot mensen die lijden aan schizofrenie, wat vaak zorgt voor verdere isolatie.
Niemand verdient het om alleen te zijn. Ook mensen die een diagnose schizofrenie hebben niet. Sterker nog: als zij zich minder alleen zouden voelen , dan hadden ze mogelijk eerder hulp (gevraagd en/of) gekregen, en waren de gevolgen mogelijk meer beperkt gebleven. Eenzaamheid is als een mes dat aan twee kanten snijdt. Het draagt bij aan het ontstaan van een psychose, en zit ook het herstel van een psychose in de weg.
Onderzoek heeft zelfs uitgewezen dat mensen met meer sociaal contact beter herstellen na een eerste psychose. Onderzoek wijst ook uit ook dat sociale steun en hechte vriendschappen zowel helpen bij het voorkomen van mentale aandoeningen, als het behouden van een goede mentale gezondheid. Door goed op elkaar te letten, houden we elkaar dus (geestelijk) gezond. (Lichamelijk geldt misschien wel net zoiets?) Maar juist de mensen die dit sociale contact heel hard nodig hebben, de risicogroepen en de mensen die de aandoening daadwerkelijk hebben ontwikkeld, raken snel geïsoleerd.
Onderzoek wijst ook uit ook dat sociale steun en hechte vriendschappen zowel helpen bij het voorkomen van mentale aandoeningen, als het behouden van een goede mentale gezondheid.
FreepikMinder alleen
Daarom besteed ik in mijn blogs graag aandacht aan psychose en schizofrenie. Als we het er vaker over hebben, dan nemen de vooroordelen hopelijk af. En daarmee de negatieve effecten van die vooroordelen.
Dus, als er iemand in je omgeving last heeft van mentale problemen, probeer dan extra naar die persoon om te kijken. En schakel professionele hulp in als iemand zich verward gedraagt of zich volledig terugtrekt. Dan is die persoon misschien wel ‘schizofreen’, maar in ieder geval niet (langer) alleen.