RV Pelagia bijna klaar voor vertrek

Onder de stoelen in de vergaderruimte van de Pelagia zitten tennisballen: aan elke poot eentje, als een soort bolvormige slofjes. Kapitein John Ellen haalt er een af, en schuift de stoel over de houten vloer. Een schurend geluid. “Op open zee spookt het regelmatig. Dan schuiven die stoelen heen en weer, en je kunt je voorstellen wat voor kabaal dat maakt. Niet prettig voor de eerste stuurman, die in de hut hier recht tegenover slaapt.”

De tennisballensloffen zijn niet de enige handigheid hier aan boord: in de bibliotheek is de boekenkast voorzien van metalen dwarsbalken, zodat de inhoud er niet uitkiepert. En in de eetzaal is het koffiezetapparaat extra stevig aan de muur bevestigd. “Vorige maand, tijdens de overtocht van IJsland naar Texel, kwamen we in een storm terecht. We hoorden een enorm kabaal: de koffiemachine bleek op de grond te zijn gevallen.”

Rondkolkend water

Zeebenen zijn een pre, kortom, voor wetenschappers die aan boord van de Pelagia meevaren. Twaalf privéhutten zijn er beschikbaar voor onderzoekers, compleet met eigen badkamer en patrijspoort. John: “Met een beetje passen en meten kun je ook met z’n tweeën in je hut, maar wat privacy nu en dan is wel zo prettig. Zeker de eerste dagen, als je lijf nog moet wennen aan de golven. Soms lijkt het uitzicht door de patrijspoort net een wasmachine: rondkolkend water.”

Op dit moment valt het nog mee met de deining: de Pelagia ligt in de haven van Texel, om de laatste voorbereidingen te treffen voordat de NICO-expeditie maandag 11 december van start gaat. De machinekamer wordt nagekeken en de voedselvoorraden komen aan boord – van pakken vruchtensap tot rollen koekjes. Pas eind december, op Las Palmas, worden er weer verse etenswaren ingeslagen.

Fitnessruimte

Boven bevindt zich de brug – de ‘stuurhut’ van het schip, van waaruit de koers wordt bepaald. Hier staat alle belangrijke navigatieapparatuur; de ruimte heeft wat weg van een vliegtuigcockpit, maar dan veel groter. Comfortabele stoelen, panelen vol knoppen, beeldschermen met coördinaten. Nu is er niemand te bekennen, maar dat is straks wel anders. Tijdens de overtocht moet de brug 24 uur per etmaal bemand worden. De kapitein, eerste stuurman en tweede stuurman wisselen elkaar elke vier uur af. Door het brede glazen raam is de Waddenzee goed te zien. Elf bemanningsleden kent de Pelagia. Er is onder meer een kapitein, chef-kok en een machinist, die de eindverantwoordelijkheid heeft over de technische apparaten aan boord.

John neemt me mee naar het onderste gedeelte van het schip. Hier bevindt zich niet alleen de machinekamer, maar ook de fitnessruimte. Wie wekenlang op zee verblijft, wil weleens wat anders dan ijsberen over het dek. En dus werken de wetenschappers zich hier in het zweet op hometrainers.

In de buurt van de fitnessapparaten staan enkele vrieskisten: niet om af te koelen na het sporten, maar om onderzoeksmonsters in op te slaan. “En hier komen straks vier containers te staan”, gebaart John naar de grote, open ruimte naast ons. “Mobiele onderzoekslaboratoria, die per vaartocht kunnen worden verwisseld, afhankelijk van wat de opvarenden precies nodig hebben.”