Robots doen niet langer alleen het zware werk in fabrieken, maar worden ook daarbuiten steeds zichtbaarder. Ze helpen chirurgen bij operaties, rukken op in de haven en kunnen zelfs voetballen. Onderzoekers werken ook nog aan blikken helden, die bij rampen mensenlevens moeten redden. Maar is dit wel een goede ontwikkeling? Of pikken de robots onze banen in en roeien ze misschien wel de mensheid uit?
Robots op het witte doek
De Terminator T-800, gespeeld door Arnold Schwarzenegger, is terug! In de bioscopen draait deze zomer de vijfde film in reeks: Terminator Genisys. Opnieuw gaat het over de strijd tussen de killerbots en de mensheid. De Terminator is een van de meest populaire robots die de afgelopen decennia op het witte doek verscheen. Het succes droeg ongetwijfeld bij aan de angst voor robots, die de mensheid zullen vernietigen. Dat is een visie, zoals in dit dossier te lezen valt, waar niet de minsten voor waarschuwen. Tegelijkertijd werken wetenschappers ook aan robots die juist mensenlevens redden. Bijvoorbeeld in de zorg of in de Alpen. Robots die ons leven aangenamer maken, botsingen voorkomen op gevaarlijke kruispunten en op termijn misschien zelfs beter voetballen dan Christiano Ronaldo en Lionel Messi. Of zal het zo’n vaart niet lopen? Hieronder de meest spraakmakende artikelen die op Kennislink verschenen over de robotica.
Zorgen robots voor het einde van de mensheid?
Nemen de robots daadwerkelijk de wereld over, zoals in The Terminator-films wordt voorspeld? Dat is toch sciencefiction, enkel bedacht om bezoekers naar de bioscoop te trekken? Niet volgens meerdere toonaangevende wetenschappers en tech-reuzen, zoals Stephen Hawking, Bill Gates en Elon Musk. Zij spraken al hun angst uit voor een autonoom handelende kunstmatige intelligentie dat de mensheid vernietigt. Kennislink zocht uit hoe overtuigend hun argumenten zijn. Dat artikel maakte onderdeel uit van een drieluik waarin Kennislink ook nog twee andere doemscenario’s onder de loep nam.
Robots in de zorg
Misschien vernietigen robots wel helemaal niet de mensheid de komende jaren, maar redden ze straks juist voornamelijk mensenlevens. Met name in de zorg rukken ze momenteel namelijk op. Bijvoorbeeld in de operatiekamer, waarbij ze chirurgen ondersteunen. Of door te helpen betere protheses te ontwikkelen. Bovendien wordt gewerkt aan piepkleine, op spermacellen lijkende robotjes die geneesmiddelen in het lichaam aanbrengen.
Blikken helden
Niet alleen in het ziekenhuis redden robots levens. Wetenschappers ontwikkelen ook zelfstandige reddingsrobots, die bijvoorbeeld na een kernramp naar overlevenden speuren. Zo werkt de TU Delft aan een kakkerlakrobot, die zich niet door puin tegen laat houden. Daarnaast maakt onder meer de Universiteit Twente een blikken held die na een lawine slachtoffers opspoort.
Blikken held redt mensenlevens
Robots in het verkeer
Ook op straat moeten robots voor meer veiligheid zorgen, volgens wetenschappers. Daar spelen ze een steeds grotere rol. De zelfrijdende auto is bezig aan een veelbelovende opmars, al heeft de ontwikkeling ervan nog een lange weg te gaan. Ondertussen worden auto’s al veel slimmer. Onderzoekers werken ook aan intelligente kruispunten die botsingen voorkomen. En nieuwe, zelfstandig opererende verkeersmanagementsystemen zorgen ervoor dat je sneller thuis bent.
Sociale robots
Tegelijkertijd komen de robots ook in huis op; huishoudrobots bijvoorbeeld. Ze halen bijvoorbeeld een drankje, leveren de krant bij je af en houden je gezelschap. Misschien delen ze zelf ooit wel een bed met de eigenaar? Voor al deze toepassingen is van groot belang dat robots en mensen duidelijk met elkaar kunnen communiceren. Daarover breken wetenschappers momenteel hun hoofd. Want hoe zorg je ervoor dat robots en mensen elkaar goed begrijpen?
Sportrobots
Ook bij het sporten moeten robots nog flinke stappen zetten. Natuurlijk is het heel erg knap dat studenten van onder meer de TU Eindhoven voetbalrobots kunnen maken. Maar een professioneel voetbalteam verslaan ze niet. Arjen Robben is nog altijd veel beter dan Arjen Robo. Toch is het de ambitie van de organisatie van de RoboCup om in 2050 een echt voetbalteam te verslaan. Overigens doet Nederland het bij robotvoetbal al beter dan bij het echte voetbal. Tech United, het team van de TU Eindhoven, werd al wereldkampioen. En dat lukte het ‘echte’ Oranje nog niet. Daarnaast werken wetenschappers en bedrijven aan robotjockeys, zwemmende robots en exemplaren die in touwen klimmen.
Robots in de ruimte
Veel verder weg spelen robots al een nauwelijks te onderschatten rol. Vroeger waren het de mensen die nieuwe werelden ontdekten. Nu zijn het vooral geavanceerde robots die dat doen. In de ruimtevaart wordt al decennia gewerkt met robotjes. Denk bijvoorbeeld aan de marsrovers, die al indrukwekkende ontdekkingen deden.
De mars van de rovers
Kunstmatige intelligentie
Bij alle hierboven beschreven ontwikkelingen is kunstmatige intelligentie de drijvende kracht. Een autonoom denkend slim systeem, dat zelf afwegingen kan maken. De ontwikkeling van artificial intelligence gaat razensnel. Wetenschappers zijn ambitieus. Ze werken onder meer aan een robotbrein. Maar het is nog maar zeer de vraag of het ze ooit zal lukken om de zeer complexe hersenen te vangen in een computer.