Robotische reddingsploeg voor in de bergen

Nu was voor deze crash iedere hulp te laat geweest. Maar in de toekomst kan een verdwaalde bergwandelaar of een door een lawine verraste wintersporter weleens bezoek krijgen van een drone of rover, nog vóórdat mensen van het reddingsteam ter plekke zijn. Het Sherpa-project van onder andere de Universiteit Twente kijkt hoe drones in de lucht en op de grond mensen kunnen assisteren met het reddingswerk. In totaal werken zes technische universiteiten en verschillende bedrijven samen. Om robots te creëren die gegevens over de omgeving snel delen met de reddingsploeg. Zo worden mensen in nood mogelijk nog eerder gevonden.

Naast de kleine exemplaren bevat het team een grote drone met vleugels. Deze is wat minder wendbaar maar kan langer in de lucht blijven. Hij vliegt gemiddeld ook op grotere hoogte, waarmee hij een beter overzicht van de operatie heeft.

Tot slot is er een rover op de grond, het ‘zenuwcentrum’ van de robotische operatie. De rover op rupsbanden speurt daar niet alleen, maar verzamelt ook de informatie van de drones. Een computer aan boord verwerkt die informatie en geeft uiteindelijk feedback aan de reddingswerkers.

Ook is de rover een rijdende oplader voor de kleinste drones, die ongeveer twintig minuten in de lucht kunnen blijven. Als de batterij leeg raakt, vliegt een drone zelf naar de rover. Maar het is lastig om precies op de lader te landen. Daarom heeft de rover een robotarm die de drones uit de lucht oppakt en aan de stroom hangt.

Bij de Universiteit Twente werken onderzoekers aan deze robotarm, die net als de drones ‘niet uit de winkel’ komt. Carloni legt uit dat veel vergelijkbare robotsystemen niet geschikt zijn voor het uit de lucht grijpen van een fragiele en bewegelijke drone. “De meeste robotarmen zijn vrij stijf en maken dingen snel stuk”, zegt Carloni. “Met behulp van veren in de arm en speciale algoritmes zorgen we ervoor dat de arm een met de drone meegaande beweging maakt en hem ‘zachtjes’ uit de lucht pakt, zonder hem te beschadigen.”

Intelligentie en communicatie

De robots van Sherpa volgen niet alleen de commando’s op van de reddingswerkers, maar moeten ook autonoom werken. Daarvoor krijgen ze kunstmatige intelligentie mee die de universiteiten van Linköping (Zweden) en Bremen (Duitsland) ontwikkelen.

“De computer moet proberen te ‘begrijpen’ wat er aan de hand is, op basis van informatie van verschillende robots”, zegt Carloni. “Dat proces begint met een kaart van het gebied. Wat is er gebeurd? Waar heeft zich bijvoorbeeld een lawine voorgedaan? En waar kunnen zich mensen bevinden? Dit is een lastige taak en daar is veel computerkracht voor nodig.”

Wat er ook gebeurt, de mens blijft altijd de ‘baas’ van de reddingsoperatie. Robots mogen helpen, maar de missie nooit belemmeren. “Als de rover bijvoorbeeld vast komt te zitten, dan kunnen de reddingswerkers simpelweg beslissen om hem achter te laten”, zegt Carloni. “Overigens zal de robot wel blijven proberen zichzelf los te krijgen.”