Sinds 2013 komen in Heidelberg elk jaar winnaars van de vier grote internationale prijzen voor wiskunde en informatica bij elkaar. Bovendien worden tweehonderd jonge onderzoekers en studenten van over de hele wereld ingevlogen om zich te laven aan hun rijpe wijsheid. Alles op kosten van een groot softwarebedrijf. Kennislink was erbij.
Als over duizend jaar de mensheid nog bestaat, zullen ze computers en internet gebruiken. In wezen net als wij. De grondleggers van de computer- en internetrevolutie zullen dan bijna mythische figuren zijn. Zoals nu Euclides, Newton en Einstein. Wij leven in een bijzondere tijd, want veel van de grondleggers zijn nog in leven. Sterker nog: op het jaarlijkse Heidelberg Laureate Forum lopen ze gewoon rond, al zijn sommigen inmiddels wat slecht ter been.
Privacy-waakhond
Een trouwe bezoeker van het Forum is Vint Cerf, die samen met Robert Kahn in 2004 de Turing-prijs won voor het bedenken van TCP/IP. Dit is het protocol dat op het meest fundamentele niveau bepaalt hoe data over internet verstuurd worden. Ongeacht of het een tekst is, een webpagina, audio of video. Cerf is nog springlevend, mag je wel stellen. Bij de meeste lezingen zat hij op de eerste rij en nam deel aan de discussie na afloop. Maar na de lezing van een vertegenwoordiger van de privacy-waakhond Electronic Frontier Foundation (EFF) ging het net even anders. De EFF hekelt onder meer de ontoereikende versleuteling van internetdata door mega-bedrijven als Facebook, Yahoo en Google.
Meteen na de laatste powerpoint-dia sprong Vint Cerf overeind met een arm in de lucht. “Ik heb mijn hand niet opgestoken om een vraag te stellen, maar om een verklaring af te leggen. Ik ben een van de vice-presidenten van Google en ik zeg jullie, dat we nu al ons dataverkeer ook binnen de Google-cloud versleutelen. Google neemt de privacy van zijn klanten hoogst serieus.” Helaas deinsde de EEF-waakhond op het podium geïmponeerd terug en beaamde haastig dat Google z’n zaakjes nu beter op orde had en in dit opzicht verder is dan de concurrentie.
Trek een laureaat aan zijn jasje
Het Forum is een van de weinige gelegenheden waar je zelfs als onbekende student, promovendus of beginnend onderzoeker een vice-president van Google aan zijn jasje kunt trekken. Dat is althans het achterliggende idee: jonge, talentvolle onderzoekers uit de hele wereld komen naar Heidelberg om tussen de lezingen door ongedwongen van gedachten te wisselen met de giganten uit het vak.
Werkt dat echt zo? Durft een 23-jarige student informatica uit Vietnam in gebrekkig Engels een Amerikaanse Fields-medaillewinnaar aan te spreken? Rondlopend op de conferentie, zie je toch dat de laureaten en de jonge onderzoekers de neiging hebben elk in hun eigen domein te blijven.
Pim van den Hoorn van de Universiteit Twente is een van de jonge onderzoekers in Heidelberg. “Ik heb wel laureaten gesproken, maar het over hun vak hebben is best moeilijk, want hun specialisme ligt meestal ver af van het mijne. Maar ik vond het wel interessant om te horen hoe hun carrière verlopen is. Daar zitten allerlei onverwachte afslagen in.” Onderzoeker Christina Katsimerou vult aan : “Zij hebben ook mislukkingen gekend, het is altijd een lange weg naar succes.” Zij is computerwetenschapper en werkt bij de TU Delft.
Het Heidelberg Laureate Forum wordt gesponsord door een grote softwarefirma en andere kapitaalkrachtige partijen. Dat zie je er ook wel aan af. Van den Hoorn: “Wat betreft de sociale activiteiten en de catering was dit de beste conferentie die ik ooit heb meegemaakt.”
Afgezien van de limousines, de hotelsuites en de luxueuze diners, is er ook een inhoudelijk verschil? “Een groot verschil is ook dat deze conferentie veel breder is dan de gespecialiseerde conferenties waar ik anders heen ga”, zegt Van den Hoorn. Katsimerou beaamt dat. “Op deze conferentie doe je ideeën op van mensen in heel andere disciplines. Dat geeft echt inspiratie. Ook denk ik dat deelname hieraan minder competitief is. Normaal ga je naar een conferentie om aandacht te krijgen voor je voordracht of je poster, in de hoop dat mensen denken: dát is goed onderzoek. Hier hoef je jezelf niet te bewijzen en kon ik gewoon genieten van ieder moment.”