Privé, de nr. 1 in entertainment

In een recente blog schrijft collega Face of Science Anne Helmond over het nieuwe beleid van Facebook. Haar advies: pas op wat je op sociale media zet, want je hebt geen controle over wat men ermee doet. Een goed advies, niet alleen voor sociale media, maar ook voor het dagelijks leven. Bovendien heeft het me wel aan het denken gezet: heb je recht op jezelf?

Probleem
Het probleem rond privacy (online en offline) is de vraag of je recht hebt op jezelf. Juridisch is dit antwoord onverkort ‘ja’. Iemand mag niet zomaar jouw woorden stelen of jouw beeltenis gebruiken. Iedereen heeft in principe absoluut recht op zichzelf. Toch zit hier een filosofisch probleem.

Party animal
Een mens is een sociaal wezen. Niet in de platvloerse zin van een party animal, maar je hebt anderen nu eenmaal nodig. Zelfs Tarzan, die zonder mensen is opgegroeid, had anderen nodig. Apen en later andere mensen. Tarzan zou een oersaai boek zijn als hij echt helemaal alleen was. Dan zou het driehonderd pagina’s gegrom zijn. De taal alleen al is compleet sociaal. Een mens die helemaal alleen en onafhankelijk is, zou geen taal hebben.

Socrates en sociale media
Dit is ook het geval bij privacy. Privacy is alleen nodig als er ook een andere mens is. Privacy is dus ook een sociaal verschijnsel. Iets privé houden betekent dat je niet wilt dat andere mensen, of beter nog: andere specifieke mensen, iets weten. Dit is natuurlijk ook precies wat privacy op Facebook is. Je wilt mensen iets over je leven vertellen, maar je wilt niet dat iedereen het weet en je wilt zeker niet dat grote corporaties het weten. Maar dit is het probleem met het delen van informatie met anderen, online of niet: je hebt dan namelijk geen controle over wat zij ermee doen.

Socrates wist dit al. Hij schreef nooit iets, omdat hij wist dat zodra het opgeschreven en bewaard is, mensen ermee kunnen doen wat ze willen. De enige echte manier om iets privé te houden, en dit is al tweeënhalfduizend jaar zo, is door het voor jezelf te houden.

De ironie is dat ze mij telkens vragen om bij deze blogs minder privé te houden en meer over mezelf te schrijven, dus volgende keer zal ik opnieuw over iets schrijven wat me nauw aan het hart gaat, namelijk rechtvaardigheid.