Wat is onze rol als witte Faces of Science in het debat over racisme binnen onze groep, binnen onze wetenschappelijke instituties, ons eigen onderzoek en in ‘het onderwijzen’ van onze jonge lezers hierover op het platform van Faces of Science?
Met de dood van George Floyd lijkt er een momentum plaats te vinden waarin over de hele wereld wordt opgestaan tegen institutioneel racisme en politiegeweld. Ook hier, bij Faces of Science, voelden we dat we ‘iets’ moesten doen en besloten we een special issue op te zetten waarin we reflecteren op institutioneel racisme binnen ons onderzoek en wetenschappelijke instituties. Maar wat is eigenlijk de rol van ‘witte’ faces of science in het debat over racisme? In onze gezamenlijke Whatsapp groep werden onder andere de volgende praktijken belangrijk gevonden:
Luisteren naar (naar mensen die met racisme te maken hebben)
Leren van (bijv. de site withuiswerk One World / podcast dipsaus)
Plaatsmaken voor (bijv.: sharethemicnow)
Daarmee ontstond een discussie: moeten de witte faces dan wel een blog schrijven voor deze ‘special issue’? Kan je – als wit persoon – een oprechte bijdrage leveren? Er schuilen namelijk verschillende gevaren in het willen zijn van een goede bondgenoot zoals hier, hier en hier ook wordt uitgelegd.
Ik heb al mijn hele leven voordeel van mijn witheid. Dat besef ik steeds meer, ook al is het soms makkelijk om te vergeten. Ik vind het debat over racisme heel belangrijk maar ik worstel met de vraag hoe ik kan bijdragen op een manier die ethisch verantwoord is en het probleem niet verergert. Wat kan ik doen voor meer gelijkheid zonder teveel ruimte in te nemen of mijn eigen (schuld)gevoelens en ervaringen centraal te stellen? Hoe maak ik plaats zonder te verdwijnen in een stilte die me medeplichtig maakt aan het in stand houden van de status quo?
Op zoek naar antwoorden luister ik – ongemakkelijk – naar de woorden van Sonya Renee Taylor, een zwarte activiste en dichter die ik volg op sociale media. Zij bespreekt een filmpje dat massaal gedeeld is waarop een witte vrouw met haar ouders in debat gaat over waarom zwarte levens ertoe doen met ‘goede bedoelingen’ als bondgenoot. Taylor bekritiseert dit echter hevig en zegt het volgende:
“White people talk about people of color so that they don’t have to deal with themselves and the culture and systems whiteness has created inside them. White people it is time to talk about WHITENESS and not about Black folks.”
Taylor legt uit dat als een wit persoon een discussie voert of racisme bestaat of niet je daarmee een witte superioriteit laat zien. Het is dan net alsof alleen een wit persoon zich hierover mag en kan uitspreken en de norm witheid verder ongemoeid laat.
Dus wat kunnen we als witte faces of science doen NAAST het luisteren naar, leren van en plaatsmaken voor zwarte en bruine wetenschappers, activisten, politici en ga zo maar door? Het probleem van witheid en witte instituties bespreken, offers maken en werk hiervoor verrichten. En daar is een blog schrijven zoals deze uiteraard niet genoeg voor. Met Taylor’s woorden in mijn hoofd probeer ik te reflecteren op mijn witheid:
Acknowledgements: met dank aan opmerkingen en suggesties van Sakina Loukili & Gladys Akom Ankobrey
