Naar de content

Oudere ouders, minder gedragsproblemen

Wikimedia Commons, Lpjip003, publiek domein

Kinderen van oudere ouders hebben minder vaak last van gedragsproblemen, zoals agressiviteit. Dat blijkt uit Nederlands onderzoek dat deze week verschijnt in het blad Child Development. De verschillen zijn echter klein en de leeftijd van de ouders is zeker niet de enige factor die een rol speelt bij gedragsproblemen.

31 juli 2019
Een vrouw en drie kinderen zitten in het gras.

Steeds meer Nederlandse ouders stellen het krijgen van kinderen bewust uit tot na hun vijfendertigste.

 Flickr.com, Simon via CC BY-SA 2.0

De gemiddelde leeftijd waarop ouders hun eerste kind krijgen, gaat steeds verder omhoog. Vooral hoogopgeleiden stellen het krijgen van kinderen steeds vaker uit tot na hun vijfendertigste. Medisch gezien is dat wellicht onverstandig. De vruchtbaarheid neemt af, de kans op chromosoomafwijkingen neemt toe en oudere moeders krijgen vaker een miskraam. Maar op sociaal-emotioneel vlak doen kinderen van oudere ouders het misschien wel beter dan kinderen van jonge ouders, zo blijkt steeds vaker uit onderzoek.

Sociaal-economische status

Wetenschappers van de Universiteit Utrecht, VU Amsterdam, het Erasmus Medisch Centrum en het UMC Groningen onderzochten het voorkomen van probleemgedrag bij bijna 33 duizend Nederlandse kinderen tussen tien en twaalf jaar oud. Ouders, leerkrachten en de kinderen zelf vulden vragenlijsten in over het gedrag. Daarbij werd onderscheid gemaakt tussen externaliserend probleemgedrag, zoals agressie, en internaliserend probleemgedrag, zoals angst of depressie.

“Hoe ouder de ouders waren, hoe minder externaliserend probleemgedrag voorkwam bij de kinderen”, vertelt hoofdonderzoeker Mariëlle Zondervan-Zwijnenburg. “Zowel bij oudere vaders als bij oudere moeders zagen we dit effect, al was het bij de moeders wel iets meer uitgesproken.” Het feit dat oudere ouders vaker hoogopgeleid zijn, hierdoor vaak een hoger inkomen hebben en daardoor minder stress ervaren en een betere opvoedingsomgeving kunnen bieden, speelt zeker mee. Maar het is niet het hele verhaal. Zelfs na correctie voor sociaal-economische status blijft het verschil tussen oudere en jongere ouders overeind.

Ook de omgeving, bijvoorbeeld de sportclub, heeft invloed op het gedrag van kinderen.

 Flickr.com, Harold via CC BY-NC-ND 2.0

Klein verschil

“We denken dat ouders die zelf externaliserend gedrag vertonen vaker impulsief zijn en daarmee eerder op jongere leeftijd kinderen zullen krijgen”, stelt Zondervan-Zwijnenburg. “Zij zullen het krijgen van kinderen minder vaak bewust uitstellen. Een alternatieve verklaring zou kunnen zijn dat oudere ouders een betere opvoedingsstijl hanteren dan jongere ouders, waarin ze bijvoorbeeld beter aanvoelen wat een kind nodig heeft. Maar in dat geval zou je verwachten dat ook internaliserende gedragsproblemen bij kinderen van oudere ouders minder vaak voorkomen en dat zagen we niet terug.”

Zondervan-Zwijnenburg benadrukt dat het om een klein verschil gaat. “De leeftijd van de ouders verklaart tot ongeveer drie procent van de variatie in het gedrag van kinderen.” De rest wordt bepaald door andere factoren, zoals de wisselwerking tussen ouders en kind (met aandacht voor ongewenst dan wel gewenst gedrag) en invloeden vanuit de omgeving van het kind (zoals thuis, op school of bij de sportclub).

Schizofrenie en autisme

Kinderen van oudere ouders mogen dan minder vaak gedragsproblemen hebben, ze hebben wel vaker een psychische diagnose. Uit een recente Amerikaanse studie blijkt dat kinderen van jongere ouders vaker ADHD hebben en kinderen van oudere ouders vaker schizofrenie of autisme. Ook in dit geval zijn de verschillen klein.

“Aan beide kanten van de verdeling lijken problemen te zitten, dus vanuit het kind gezien is het dan het beste om ouders van een gemiddelde leeftijd te hebben”, stelt Zondervan-Zwijnenburg. “Maar we hebben, op basis van het onderzoek naar gedrag, geen aanwijzingen gevonden om het krijgen van kinderen op latere leeftijd af te raden. Bovendien, de leeftijd van je ouders kun je niet veranderen, dus je zult er toch samen het beste van moeten maken.”

Bron:

Maria Zondervan-Zwijnenburg e.a. Parental age and offspring childhood mental health: A multi‐cohort, population‐based investigation Child Development, 31 juli 2019 (online), doi:10.1111/cdev.13267

ReactiesReageer