Wie te lang onbeschermd in de volle zon zit, krijgt last van een rode en pijnlijke huid. Amerikaanse wetenschappers hebben ontdekt dat het eiwit TRPV4 een belangrijke rol speelt bij die reactie. Muizen die dit eiwit missen, kunnen dan ook zonnen zonder last te krijgen van een pijnlijke huid.
Amerikaanse wetenschappers ontrafelden de signaalroute die zorgt voor pijn en roodheid bij verbranding door de zon.
Wikimedia CommonsHet buitenste laagje van onze huid – de epidermis – zit vol met TRPV4-eiwitten. Deze eiwitten spelen een belangrijke rol bij het voelen van pijn. Neuroloog Wolfgang Liedtke, huidspecialist Elaine Fuchs en dermatoloog Martin Steinhoff vroegen zich af of TRPV4 ook een rol speelt bij de pijn die ontstaat als je huid verbrandt in de zon. Liedtke: “Wij ontdekten inderdaad een signaalroute die de epidermis gevoelig maakt voor UVB-straling uit zonlicht. UVB-straling activeert het TRPV4-eiwit, waardoor er een heleboel calcium de huidcel in wordt gepompt. Maar dat is nog niet het hele verhaal. Door de toegenomen hoeveelheid calcium komt het molecuul endotheline ter plaatse. Dat zorgt ervoor dat er nog meer calcium naar de huidcel wordt toegetrokken, waardoor pijn en roodheid ontstaat.”
Eiwit blokkeren
Liedtke en zijn collega’s beschenen de achterpootjes van muizen die het TRPV4-eiwit missen en van normale muizen met UVB-straling. Normale muizen kregen, net als mensen die te lang in de zon zitten, last van een rode en pijnlijke huid. Maar bij muizen die TRPV4 mistten, was die irritatie veel minder.
Zonder TRPV4 hebben muizen dus nauwelijks last van verbranding door zonlicht. “Een logisch vervolg van ons experiment was dat we gingen bekijken of we het eiwit konden blokkeren”, zegt Liedtke. De wetenschappers voegden een TRPV4-blocker toe aan een oplossing van alcohol en glycerol en besmeerden de pootjes van normale muizen hiermee. Na een tijdje in de zon hadden deze muizen niet langer last van verbranding. Hun huid reageerde hetzelfde als de huid van muizen die TRPV4 missen.
Ook in menselijke huidcellen zagen Liedtke, Fuchs en Steinhoff een verhoogde activiteit van TRPV4 en endotheline na blootstelling aan UVB-straling. Kunnen we de menselijke huid dan tegen zonnebrand beschermen met een TRPV4-blocker? Liedtke denkt van wel: “Op dit moment worden TRPV4-blockers verder ontwikkeld tot medicijn. Binnen enkele jaren bestaat er misschien een smeerseltje met blockers dat ons tegen verbranding door de zon kan beschermen.” En dat zou fijn zijn, want in de zon zitten is gezond. Zo zorgt UVB-straling voor de aanmaak van vitamine D en heeft het een positief effect op ons humeur.
Kunnen we in de toekomst zonnen zonder te verbranden?
Wikimedia CommonsWaarschuwingssysteem
Toch is er ook een andere kant. Teveel UVB-straling beschadigt het DNA van de huidcellen en dat leidt tot een verhoogde kans op huidkanker. Het verbranden van de huid is eigenlijk een waarschuwing: “Ga uit de zon, voordat het echt fout gaat”. Is het wel zo slim om dit uit te schakelen? Liedtke: “Het is niet zo dat je het waarschuwingssysteem helemaal uitschakelt. Muizen die TRPV4 missen, reageren nog steeds op zonnebrand. Ze hebben er alleen veel minder last van.”
In eerste instantie willen de wetenschappers een TRPV4-blocker alleen toevoegen aan bestaande zonnebrandcrèmes. “De blockers zouden een op zichzelf staand middel kunnen zijn, maar dan moeten we eerst zeker weten of ze de huid ook beschermen tegen DNA-schade door UVB-straling. En dat moet nog experimenteel onderzocht worden”, zegt Liedtke.