Motivatie: wat heb je eraan?

Hoger gooien voor meer resultaat

De eerste reden heeft te maken met beloning. Om te beslissen hoeveel energie je voor een beweging gebruikt, weegt het brein de kosten en opbrengsten van de beweging tegen elkaar af. Wanneer de kosten laag zijn ten opzichte van de beloning, is het brein bereid meer energie dan nodig uit te geven. Kosten zijn bijvoorbeeld de energie en tijd die geïnvesteerd worden. Opbrengsten zijn de beloning voor de beweging, zoals een lekkere snoepreep, een punt tijdens een tenniswedstrijd of het gelukzalige gevoel even te zweven in een pirouette. Het lijkt erop dat mensen inderdaad sneller bewegen wanneer ze gemotiveerder zijn.

Dat effect treedt zelfs op wanneer sneller bewegen geen enkele invloed heeft op de daadwerkelijke beloning. Een onderzoeker van de Amerikaanse Indiana University liet dit zien in een slim experiment waarin hij een kop-of-muntspel speelde met zijn proefpersonen. Hoe hoog je de munt opgooit, heeft geen invloed op de uitkomst, maar kost wél energie. Soms stond er veel geld op het spel, soms weinig. Het experiment toonde aan dat proefpersonen het muntje hoger opgooiden wanneer er meer geld op het spel stond. Ze waren gemotiveerder en staken dus meer energie in het spel.

Snelle beloning is meer waard

De tweede reden heeft te maken met tijd. Als je je beloning pas over honderd jaar zou krijgen, zou je dat dan nog de moeite waard vinden? Natuurlijk niet, je leeft dan waarschijnlijk niet meer. Onderzoekers van de Amerikaanse John Hopkins Universiteit berekenden aan de hand van de snelheid waarmee proefpersonen bewogen, dat beloning aan waarde verliest wanneer je er langer op moet wachten. Ook wanneer je maar een paar minuten moet wachten.

Stel, de beloning is een toetje. Als je je toetje sneller te pakken kunt krijgen, worden de beloningscellen in je brein actiever bij de gedachte aan het toetje en ben je meer gemotiveerd om het ook daadwerkelijk te gaan pakken. De tweede reden om meer energie uit te geven is dus dat je beloning meer waard wordt als je deze sneller te pakken kunt krijgen.

Wie snel is loopt niets mis

De derde reden heeft te maken met kansen. In het dagelijks leven zijn er veel lichaamsbewegingen die je zou kunnen maken. Al die bewegingen kunnen beloning opleveren. Je kan naar je telefoon grijpen om je vrienden te spreken, je kan naar de koelkast lopen voor frisdrank en je kan je sportschoenen aantrekken om je sterk te voelen. Als je met één beweging bezig bent, kun je even geen andere bewegingen maken. Daardoor mis je al die andere mogelijke beloningen. Dit wordt door de Israëlische onderzoeker Yael Niv de ‘mogelijkhedenprijs’ genoemd.

Wanneer je brein de kosten van een beweging uitrekent, denkt het ook aan de alternatieve beloningen die het misloopt. Stel je voor dat je in de woestijn loopt. Dan is het de moeite waard een kilometer te lopen voor een glaasje water. Maar als je op een verjaardag bent, loop je natuurlijk geen kilometer voor een glaasje water. Dan mis je de lekkere verjaardagsdrankjes. Wanneer je sneller beweegt, heb je eerder tijd voor een tweede beweging die weer nieuwe beloning op kan leveren. De derde reden om meer energie uit te geven is dus om te zorgen dat je minder misloopt.

Sneller is niet altijd beter

We weten nu dat je sneller beweegt als je gemotiveerder bent. Maar ga je daar ook beter van presteren? In Amerika deed professor Paul Fitts in 1954 een beroemd experiment waarin proefpersonen een heleboel keer met hun vinger van het ene op het andere metalen plaatje moesten tikken. Zijn proefpersonen raakten de plaatjes minder precies wanneer ze de beweging sneller uitvoerden: hun vinger landde vaker naast het doel. Dit komt omdat je brein tijd nodig heeft om informatie te verwerken. Snel kan dus tot slordigheid leiden.

Wanneer het belangrijk is dat je een beweging heel precies uitvoert, zoals tijdens een borduurwerk, zal je daardoor eerder tijd dan energie investeren. Duitse onderzoekers lieten zien dat hun proefpersonen meer tijd namen voor precieze aanwijsbewegingen wanneer ze meer geld konden verdienen met succesvolle bewegingen. Motivatie verdeelt dus niet alleen de energie, maar ook de tijd die je investeert.