‘Mijn moedertaal voelt als thuis’

“Sinds vier jaar woon ik in Nederland. Het duurde even voor ik doorkreeg dat mijn Duits echt slechter werd. Het was zo’n twee jaar geleden, toen ik op bezoek was bij mijn ouders. Ik moest zoeken naar woorden. Ik herinner me dat ik niet op het Duitse woord voor ‘IJsland’ kon komen. In mijn taal spreek je dat met een andere klank uit dan in het Nederlands, als ‘iesland’. Frustrerend dat ik dit soort makkelijke woorden ineens niet meer weet. Op den duur werd het zo erg dat ik de zinsbouw uit het Engels of Nederlands ging gebruiken. Nu ben ik op het punt dat, als ik zou solliciteren op een baan in Duitsland, ik iemand zou laten meelezen met mijn sollicitatiebrief. Ik schrijf en spreek het niet meer op hoog niveau. Dat vind ik jammer. Mijn Duits is nu heel… uh, basic.”

“Soms gebruik ik in een gesprek met Duitse vrienden een Engels woord, als ik het Duitse woord niet kan vinden. Ik voel me dan zo’n show-off. Zij maken er soms grapjes over. In het begin vond ik het zelf ook wel grappig. Tot ik dacht ‘het gaat nu zo hard achteruit, dit is niet meer leuk.’ Ik wil me goed kunnen blijven uitdrukken in mijn moedertaal, dat voelt als thuis.”

“Ik probeer het te onderhouden. Boeken lees ik niet meer in de originele taal, maar in de Duitse vertaling. Verder luister ik steeds vaker naar Duitstalige podcasts, waarin actuele thema’s worden besproken. Zo blijf ik meteen verbonden met wat er in Duitsland gebeurt. Ik heb het gevoel dat ik m’n Duits bij moet houden, ook omdat ik het in gesprekken met vrienden of familie vervelend vind als ik lang moet zoeken naar woorden, of als ik de grammatica niet goed gebruik. Of het helpt? Ik denk het wel.”

“Thuis gebruiken mijn vriend en ik Engels, Nederlands en Duits door elkaar, we zijn heel lui geworden. Vooral als ik moe ben praat ik in m’n eigen taal tegen hem. En als het Duits een goed woord heeft dat niet bestaat in het Nederlands, gebruik ik dat ook, zoals ‘heimat’. Je zou het vertalen als ‘thuis’ of ‘home’, maar het omvat meer dan dat. Het is een gevoel van je eigen vertrouwde omgeving. Maar ja, uiteindelijk is het niet goed voor mijn Nederlands als ik er anderstalige woorden doorheen gooi.”

“Het heeft me wel aan het denken gezet, wat het met mijn identiteit doet nu mijn Duits slechter is. Ik heb altijd gezegd dat ik Duits ben. Misschien dat ik me nu vooral internationaal voel. Ik denk dat verlies van je moedertaal een grotere rol speelt dan ik dacht. Als ik nu naar huis ga en het lukt niet om me zo uit te drukken als ik wil, is dat best frustrerend.”

“Afgelopen week was ik in Berlijn voor een paar dagen, waar ik mijn nichtje en broertje zag. In het begin is het even lastig, maar ik kwam er redelijk snel weer in. Ik denk dat mijn moedertaal wel weer helemaal terugkomt als ik voor langere tijd in Duitsland ben. Dat vind ik een geruststellende gedachte.”