'Mijn leven speelt zich vooral af in Amsterdam, dus ik heb geen auto nodig'

Er zijn wel dingen waar Sander niet over te spreken is. “Bus, metro, trein, het maakt me niet uit hoe ik reis, maar staan vind ik vervelend. Dat gebeurde laatst nog toen ik op mijn slippers in een bus stond. Iedereen in de bus zette zich schrap en buschauffeur vloog door de bochten heen”, zegt hij. Ook de informatievoorziening kan beter. “Wachten vindt niemand leuk. Soms zie ik in de 9292-app dat een bus vertraging heeft, eerst twee minuten, dan nog eens twee minuten. En dan wordt de bus helemaal geschrapt en sta je nog eens twintig minuten te wachten! Dat is echt vervelend.”

Toch moet er veel meer gebeuren voordat Sander zou overwegen een auto aan te schaffen. Drukte op een bepaald traject zou hij proberen te vermijden door eerder of later te reizen, denkt hij. “Ik zou alleen een auto overwegen als ik vaak naar anders slecht bereikbare plekken zou reizen, bijvoorbeeld voor werk”, zegt hij. “Bij een goede verbinding zou ik altijd voor het ov kiezen.” Hij kan zich herinneren dat hij járen geleden met een vriend met de auto van zijn moeder uitging in Amsterdam. “Het was makkelijk dat we toen ‘s avonds snel terug naar huis konden, maar de belangrijkste reden voor die rit was denk ik dat ik net mijn rijbewijs had. Ik vond het gewoon leuk om te rijden”, zegt hij. “Inmiddels is dat nieuwe er wel vanaf.”

Groene keuzes

Ik herken mezelf in het verhaal van Sander. Als student gebruikte ik het openbaar vervoer veel. Dat is natuurlijk niet uitzonderlijk, maar ook na mijn studie bleef ik treinreiziger. Een jaar of twee had ik een auto voor de deur in Leiden staan en die liep ik dan steeds voorbij op weg naar het treinstation. Eén keer heb ik tijdens de spits met de auto geprobeerd de stad uit te komen. Het verkeer was zo’n groot drama dat ik dat nooit meer heb geprobeerd. De auto werd verkocht. Zou iedereen die keuze maken? Sommige mensen lijken erg gehecht aan hun auto. En toegegeven, ook ik heb daarna in een dorp gewoond waar ik de auto echt begon te missen.

Sander is voor het stimuleren van ‘groene keuzes’, zoals het openbaar vervoer. “Stel, bij concerten in het Bijlmer ArenA-gebied bied je een combinatieticket aan waarbij mensen voor een paar euro extra met de trein thuis komen. Dat zou ik een goede deal vinden”, zegt hij. Maar óók als dat betekent dat het parkeren voor auto’s duurder wordt? “Tja, dat is wel oneerlijk, want sommige mensen kúnnen niet anders dan met de auto reizen vanuit huis. Die ben je in feite aan het straffen voor de plek waar ze wonen. Volgens mij is het parkeren nu al 15 euro voor een concert, moet je dat nog verder omhoog schroeven? Dat is niet redelijk, zo creëer je ongelijkheid.”

Maar als we de vervoerskeuze zonder financiële beïnvloeding overlaten aan de mensen, heeft Sander er dan vertrouwen in dat we de goede keuzes maken? “Ik denk dat mensen vooral aan zichzelf denken. De gevolgen van je acties zijn wat dat betreft ook zo abstract. Je neemt het vliegtuig en er is een negatief effect op de wereld, maar het is niet zo dat je dit zelf merkt. En áls je de gevolgen merkt, bijvoorbeeld wanneer er een hittegolf is dan hoor je mensen zeggen: ‘Goh, wat lekker, ik hoop dat we dat vaker hebben.’ Mensen beseffen gewoon niet wat er aan de hand is!”

Sander denkt daarom dat we niet ontkomen aan een verplichting van bovenaf, ook al is hij bang dat mensen dan juist opstandig worden. “Ik kijk wel eens naar hoe mensen op Twitter discussiëren over het klimaat en dan ben ik pessimistisch over de vraag of dit gaat lukken.” Overigens heeft hij wel een plan om de ‘lasten’ beter te verdelen. Belast het vliegtuig meer en stop dat geld in het openbaar vervoer. “De vervuiler moet betalen. Pak vooral de grootverbruikers aan die meerdere keren per jaar vliegen”, zegt hij.

Luchtig

Sander spreekt rustig en lijkt niet iemand die snel de confrontatie opzoekt. Durft hij wel eens iemand aan te spreken als het aankomt op milieu? “Misschien wel. Bijvoorbeeld als een huisgenoot vaak in bad gaat. En laatst had iemand thuis een was gedraaid en was dat vervolgens vergeten. De volgende dag draaide die was nóg een keer. Toen heb ik wel gezegd, let even op, dit is slecht voor de planeet en voor onze portemonnee”, zegt hij.

Met dat soort opmerkingen is hij voorzichtig. “Voor je het weet heb je ruzie. Ik probeer het altijd een beetje luchtig te houden”, zegt hij. Zelf wordt hij ook wel eens aangesproken door bijvoorbeeld zijn vriendin op het moment dat hij ergens vlees bestelt (hij eet naar eigen zeggen niet veel vlees). “Zij is vegetariër en ik weet waarom ze het zegt, maar ik hóef er niet naar te luisteren. Soms denk ik dan juist: ik wil gewoon mijn eigen ding doen!”

De auto bij zijn ouders is klaar om op vakantie te gaan. Staat hij wel eens stil bij de ecologische voetafdruk van zijn reizen? “Daar denk ik wel aan, maar op de achtergrond. En als ik al die mensen op Schiphol in de rij zie staan dan denk ik dat ik heus met vier mensen in een auto op reis kan naar de Ardennen.”