Nikki Dijkstra helpt bij een promotie als paranimf

De universiteit geeft niks om opsmuk. Gewoon normaal doen. Het is het instituut van de rationaliteit. Tenminste, dat denk je. Maar dat is onjuist. De universiteiten houden namelijk graag hun rijke tradities in stand. En daar mocht ik laatst een steentje aan bijdragen. Als paranimf.

20 september 2016

Een hele eer

“Nikki, nu ik weet wanneer het plaatsvindt, zou jij mijn paranimf willen zijn?” Dat vroeg mijn Zwitserse collega Matthias zes maanden geleden. Hij had net een uur lang getelefoneerd om de meest gewilde promotietijd binnen te slepen: half drie op de vrijdagmiddag. Zes maanden later ging hij promoveren*. En ik mocht samen met mijn collega Peter als paranimf een bijzondere rol vervullen. Leuk!

Als paranimf worden gevraagd is een eer. Het woord paranimf is afgeleid van het Griekse woord para (bij/naast) en nymph (bruid). Vroeger werd een promotie gezien als een huwelijk met de wetenschap en daar horen traditioneel de paranimfen (de bruidsjonkers en bruidsmeisjes) ook bij. Officieel ben je er om de promovendus bij te staan tijdens de verdediging en mag je zelfs lastige vragen die hij zelf niet weet beantwoorden.

Een groep mensen heeft een uitreiking in het academiegebouw. — De uitreiking in het academiegebouw
Anne Roepert

Maar dat is allemaal traditie. De hoofdtaak van de paranimf is iets heel anders: ervoor zorgen dat iedereen, en vooral de promovendus, een leuke tijd heeft! Want een promotie moet worden gevierd. En dus hebben we (Peter en ik) cadeaus gekocht, muziek en beamers geregeld en heel veel gemaild. Ook is er een film gemaakt over het leven van Matthias als promovendus. Na twee middagen verkleden en acteren hadden we genoeg footage en was alles gemonteerd. We waren klaar voor de grote dag.

De grote dag

Die vrijdag stapte ik vroeg uit bed met het besef dat er heel wat uren zouden verstrijken voordat ik weer het kussen zou raken. Maar dat was geen probleem want ik had er veel zin in. En dus ben ik snel naar het centrum van Utrecht gefietst waar de dag werd geopend met een symposium ter ere van zijn verdediging. Na de praatjes zijn wij (Matthias, Peter en ik) gaan lunchen tot we ons om half twee konden melden in het “zweethokje” van het academiegebouw. Na een korte voorlichting over de verdediging begon het echte zweten voor Matthias. Dertig lange minuten wachten.

Twee mannen en een vrouw maken een selfie in een hotelkamer. — Het wachten is begonnen
Matthias Egger

Toen de verdediging begon, mocht ik samen met Peter plaatsnemen achter Matthias. We zaten niet in het publiek maar precies op de goede plek om hem op te vangen bij flauwvallen. Dat was gelukkig helemaal niet nodig. Het ging hartstikke goed! Het spannende uurtje eindigde dan ook in een flink applaus. Matthias was flink wat zenuwen armer en een doctorstitel rijker.

Een vrouw, gekleed in een zwarte jurk, staat naast een man met een afstudeerhoed op zijn hoofd. Naast deze man staat nog een man in een zwart pak. — Tijd voor de cadeaus en een echte afstudeerhoed
Anne Roepert

Deze mooie dag was nog lang niet over. Er volgde nog (bondig samengevat) een receptie (drank, felicitaties, hoed, cadeaus, borrelhapjes, drank), het diner (twee uur lang Duits praten met de Zwitserse oma), het feest (onze film en traditionele Zwitserse hapjes als hoogtepunt) en uiteindelijk nog een afzakkertje in de enige kroeg die nog open was om half vier s ’nachts. Toen was ik helemaal op. Een gevoel dat ik ken van mijn dagen op zee voor onderzoek. De goede mix van vermoeidheid en voldoening. Want wat was het een mooie dag. Gefeliciteerd dr. Matthias!