Mauwen en rappen met Ronnie

Hier zie je mijn kat Ronnie. Nadat ze in het asiel had gezeten en nog even bij een ander baasje woonde, zette ze iets meer dan een jaar geleden haar eerste stapjes in mijn huis: ze was toen ongeveer een half jaar oud.

Sindsdien begroet ik haar altijd enthousiast als ik de deur open doe (‘Hoi Ronnie!’) en zeg ik ‘Eet smakelijk’ als ik nieuwe brokjes in haar bakje doe, maar ze blijft daar nogal onverschillig onder. Wat ik ook tegen haar zeg, ze lijkt er na al die tijd nog niet veel van op te steken. En dat terwijl Ronnie is vernoemd naar niemand minder dan rapper Ronnie Flex, een van de meest taalvaardige personen van de lage landen.

Verlangens

Hoewel ze op het eerste gezicht misschien niet al te veel van elkaar weg hebben, zijn er, los van de naam, een aantal overeenkomsten tussen kat Ronnie en rapper Ronnie. Ze delen namelijk een flink aantal verlangens. Zo hebben ze allebei wel eens dorst, willen ze graag spelen en vinden ze het belangrijk om samen om de bank te liggen. Desondanks is er wel een vrij groot verschil tussen kat Ronnie en rapper Ronnie: de manier waarop ze die behoeftes uiten.

Als kat Ronnie dorst heeft zegt ze ‘Miauw’, terwijl rapper Ronnie Ik kom niet alleen/Want ik heb drank zegt. Ook als beide Ronnies willen spelen, laten ze dat anders blijken (kat Ronnie zegt: ‘Miauw’; rapper Ronnie: Normaal doe ik dit niet/Ik hoop dat je het ziet/Ik voel je energie) en hetzelfde geldt wanneer ze samen op de bank willen liggen (kat Ronnie: ‘Miauw’; rapper Ronnie: Als ik in slaap val/Slaap in mijn armen)

Daar waar rapper Ronnie honderden manieren heeft en bedenkt om zijn gevoelens te uiten komt kat Ronnie dus niet heel vel verder dan ´Miauw!’. Hoewel ik al een jaar ongeveer elke dag wel iets tegen haar zeg, is het natuurlijk niet verwonderlijk dat ze niks terugzegt: dat kunnen katten niet en ze leren het waarschijnlijk ook nooit.

Wat dat betreft is het eigenlijk ontzettend bijzonder dat rapper Ronnie dat wel kan. Lang geleden was Ronnie Flex nog een kleine Ronnell Plasschaert en praatten zijn ouders waarschijnlijk erg veel tegen hem. Hij pikte de taal van zijn ouders met alle regels die daarbij horen gemakkelijk op, zoals bijna elk kind dat op wonderbaarlijke manier lijkt te kunnen.

Eerste woordjes

Toen rapper Ronnie ongeveer zo oud was als mijn kat Ronnie nu, zei hij vermoedelijk zijn eerste woordjes en zo’n twee jaar later – rond zijn 3e levensjaar – maakte hij zijn eerste zinnen. Het zijn allebei dingen die ik niet van mijn kat hoef te verwachten, terwijl ze toch een behoorlijk slim beest is: er zijn heel veel cognitieve capaciteiten (dat wil zeggen: vermogens van het brein om allerlei handelingen uit te voeren) die ze met rapper Ronnie, mijzelf en alle andere mensen deelt.

Hoe het dan toch mogelijk is dat rapper Ronnie taal heeft kunnen leren terwijl kat Ronnie dat nooit lukt, is een vraag waar ik me als taalwetenschapper op richt. Welke vermogens zorgen ervoor dat wij mensen de beschikking hebben over taal, terwijl allerlei dieren dat niet hebben. Hoe kan het dat kinderen zonder enige moeite hun moedertaal lijken op te pikken, terwijl je tegen je kat zoveel kunt blijven praten als je wil zonder dat het effect heeft? Wat moet een kind allemaal kunnen om zijn of haar moedertaal te leren en hoe gaat dat proces in zijn werk? In mijn onderzoek probeer ik antwoord te geven op dit soort vragen en op deze plek breng ik daarvan verder verslag uit.