'Laat zien wat er binnen de coronaregels nog wel mag'

Virtuele loop

Eenzelfde aanpak kun je hanteren voor treinreizen. Nu ligt de nadruk op wat niet kan. Bijvoorbeeld communiceren dat een trein vol is. “In plaats daarvan zou ik graag horen wanneer het wel kan. Dus verstuur dan de melding ‘over tien minuten komt een vrijwel lege trein aan’. Mocht het uiteindelijk toch drukker worden, laat dan minder opties zien. Maar laat vooral zien wat er, binnen de regels, nog wél mogelijk is.”

Hoe je mensen daarover informeert is een kwestie van omdenken. Meesters loopt graag hard en afgelopen weekend was de singelloop in zijn woonplaats Breda. Dit jaar koos de organisatie voor een opmerkelijke aanpak. Deelnemers liepen hun eigen route, maar ze waren wel verbonden via een app. Daarop hoorden ze een startschot, werden de tijden omgeroepen en werd bijgehouden welke afstand ze aflegden. Alle lopers droegen een nummer op de borst.

“Daardoor zag je soms een ander lopen, dat schepte een band. Dan stak je even de hand op naar elkaar”, zegt Meesters. “Je hoorde ook virtueel aanmoedigingen via je oortje. Alsof er mensen langs de kant stonden. De organisatie pakte elementen die er normaal ook zijn en maakte er iets nieuws van: deze virtuele loop. Dat is een mooie gedachtegang met een focus op wat mogelijk is. Door slim en creatief te zijn zetten ze op een verstandige manier technologie in.”

Doel minder duidelijk

Zo’n nieuwe aanpak is juist nu nodig omdat de aandacht verslapt. Nederlanders nemen het minder nauw met de regels. Uit internationaal onderzoek naar rampen blijkt dat dit vrijwel altijd optreedt na een tijd, zegt Meesters. “Ruim driekwart van de Nederlanders stond drie maanden geleden nog vierkant achter de regering. De bereidheid om je te houden aan de maatregelen was groot. Kom daar nu maar eens om”, zegt Meesters.

Uit onderzoek blijkt dat in de eerste fase van een ramp saamhorigheid optreedt. Mensen hebben een doel: er is gedeeld leed en dat moeten we beperken. Bij de corona-uitbraak in Nederland was dat in maart en april om het aantal mensen op de ic terug te dringen. “Maar wat was het doel toen de ic-bedden leger werden? Die missie werd minder duidelijk en nu horen we al maandenlang wat er allemaal niet mag. Dat klinkt als een alarm dat voortdurend afgaat. Als je gaat koken en iedere keer gaat er een brandalarm af, dan neem je dat vanzelf niet meer serieus. Zo is dat nu ook bij een deel van de mensen. Zij houden zich minder aan de regels.”

Het is geen onwil, denkt Meesters. Veel mensen willen wel degelijk meewerken en helpen, of het nu gaat om een aardbeving of pandemie. Maar ze vinden het moeilijk om het vol te houden. “Je kunt het vergelijken met stoppen met roken. Sommige mensen doen dat op het moment dat ze dat beslissen. Anderen hebben hulp nodig. Die groep geef je een steuntje in de rug door bijvoorbeeld Stoptober te organiseren, een maand waarin mensen elkaar steunen om geen sigaret meer op te steken. Met technologie aangeven wat wel kan helpt dan echt, bijvoorbeeld een wandeling in een park waarvan je vooraf de melding krijgt dat het rustig is.”

Zonder tekort te doen aan de vele slachtoffers van de corona-uitbraak, treden er bij een ramp ook grote problemen op die pas later gevoeld worden, stelt Meesters. “Maar dat is minder zichtbaar en tastbaar. Dat zie je nu bij deze pandemie ook en daarom is het moeilijk om alleen regels te hebben. We moeten mensen toch perspectief bieden en laten zien wat wel kan binnen die regels. Je moet mensen helpen om te navigeren in het nieuwe normaal.”