Naar de content
Faces of Science
Faces of Science

Kunnen we onze oude en versleten bloedvaten genezen?

Smithsonian's National Zoo via Flickr CC BY-NC-ND 2.0

Mijn puzzel naar de bouwstenen van de natuur krijgt een vervolg in een nieuwe, inspirerende omgeving. Ik ben in King’s College in Londen om de veroudering van bloedvaten te onderzoeken en krijg hierbij hulp van een heel bijzonder beestje.

6 maart 2017

Of een ziekte nu het gevolg is van een aangeboren afwijking in het DNA of van een afwijking waarbij een samenspel van factoren in de tijd het ontstaan van de ziekte bepaalt, uiteindelijk draait het allemaal om de eiwitten! Deze eindproducten van onze genetische code zijn immers de bouwstenen van onze spieren, huid, botten, bloed, bloedvaten en hart. Eiwitten zijn daarnaast cruciaal voor onze stofwisseling aangezien alle enzymen en hormonen in ons lichaam die betrokken zijn bij chemische reacties, eiwitten zijn.

Mijn gepuzzel naar deze bouwstenen van de natuur krijgt een vervolg in een nieuwe, inspirerende omgeving: King’s College in Londen! Mijn gympen drentelen door de gangen waar Nobelprijs winnende wetenschappers als Micheal Levitt, Peter Higgs en James Black ook doorheen wandelden. Maar zij niet alleen: ook bekende schrijvers en dichters als Thomas Hardy, John Keats en Virginia Woolf liepen hier. Deze gedachte alleen al vind ik erg stimulerend. Als een ontzettende romanticus, gematigd feminist en tijdelijke Londenaar ben ik meteen in de inspirerende en poëtisch teksten van Virginia Woolf gedoken. Een prachtige zin uit haar werk geeft mijn wetenschappelijke zoektocht van dit moment treffend weer: “No sooner have you feasted on beauty with your eyes than your mind tells you that beauty is vain and beauty passes”.

Schoonheid versus ouderdom: kan het samen?

Vaak lezen we ouderdom af aan de zichtbare veranderingen in elasticiteit en veerkracht van de huid, waardoor we het doorgaans associëren met de teloorgang van menselijke schoonheid. Niet voor niets bestaat een groot deel van de reclames waarmee we dagelijks worden bestookt uit allerlei middeltjes om deze uiterlijke ‘ziekte’ te ‘genezen’.

Jammer genoeg is de term ‘ouderdom’ niet louter en alleen van toepassing op onze pels. Ook ons hart en onze bloedvaten verouderen. Waar de veroudering van de huid ons enkel treft in onze vermeende schoonheid, is het de cardiovasculaire veroudering die onze levensverwachting daadwerkelijk beperkt. Oudere bloedvaten worden namelijk stijver en dit kan weer aanleiding geven tot problemen van het hart. Maar kunnen we daar geen stokje voor steken?

Naakte molrat

Dat probeer ik te onderzoeken met de hulp een klein, ogenschijnlijk koudbloedig knaagdiertje: ontmoet de magische naakte molrat! Dit fascinerende beestje leeft onder de grond in een uiterst sociale gemeenschap. Waar we een muis van vergelijkbare grootte al bejaard noemen bij de leeftijd van 2 jaar, kan dit knaagdiertje wel 30 jaar oud worden! Bovendien krijgt de naakte molrat ook nog eens geen kanker EN voelt hij geen pijn! Bewaart dit kleine wonderlijke wezen dan mogelijk het geheim voor ‘de eeuwige jeugd’?

De naakte molrat helpt Marieke Rienks bij haar onderzoek naar de veroudering van bloedvaten.

Smithsonian's National Zoo via Flickr CC BY-NC-ND 2.0

“I don’t believe in aging. I believe in forever altering one’s aspect to the sun.” zegt Virginia Woolf.
In mijn nieuwe onderzoeksomgeving bestudeer ik de cardiovasculaire veroudering van deze naakte molrat en vergelijk deze met die van de muis. Als een echte Sherlock Holmes ben ik op zoek naar de clue voor een nieuwe therapie tegen stugge, en versleten bloedvaten!

Ik richt mijn aandacht hierbij uiteraard op de extracellulaire eiwitten waarbij ik gebruik maak van de meest geavanceerde technologie op dit gebied, namelijk Mass Spectometry. Dit is een techniek die je in staat stelt om in een stukje weefsel zoals een bloedvat, alle eiwitten tegelijkertijd te bestuderen. Het apparaat, (dat overigens ongeveer KA-Ching een miljoen euro kost…) is in staat om de molecuulmassa gerelateerd aan de lading ( mass-over-charge ratio ) van alle verschillende eiwitten te meten. Omdat ieder eiwit een unieke samenstelling van aminozuren heeft (de bouwstenen van de eiwitten), en ieder aminozuur een karakteristieke mass-over-charge ratio heeft, kun je aan de hand van de optelsom dus precies bepalen uit welke bouwstenen de gemeten eiwitten bestaan.

Deze vergelijk je vervolgens met een database die je precies vertelt welke eiwitten er op dat moment allemaal in je bloedvat aanwezig zijn. Cool toch?! Het vergelijken van alle aanwezige extracellulaire eiwitten in de oude bloedvaten van de naakte molrat met de oude bloedvaten van een muis, geeft mij hopelijk het geheime recept voor een magisch antiverouderings-elixir. Een beetje idealistisch mag ik wel zijn toch?!

Maar hoezeer de wetenschappelijke wereld ook de gelegenheid biedt aan idealisme, toch sluipt mijn nuchtere nederigheid weer langzaam naar binnen. In een poging mijn idealisme vast te houden denk ik terug aan een wijsheid die me is bijgebleven uit mijn promotie; het onderzoek kent louter uitdagingen! Het testen van mijn wetenschappelijke hypothese dat ouderdom een ziekte is die we kunnen bevechten is mijn uitdaging. Drentelend door the Streets of London denk ik: “I’ll show you something to make you change your mind” (Ralph McTell) ;-)

ReactiesReageer