Knappe en minder knappe koppen - de introductie

Je hebt knappe koppen, en je hebt ‘knappe’ koppen. De meeste wetenschappers zijn knappe koppen, maar ze hebben niet altijd even mooie gezichten. Het lijkt soms wel alsof knapheid alleen mag worden verdeeld over de binnen en buitenkant. Heb je mooie donkere ogen, zeg maar dag tegen een promotie. Slanke taille? Ja hoor geen probleem; MAVO. Een lach waar oorlogen om worden gevochten? Natuurlijk! Ga maar achterin de klas een aardappel nadoen.

Stereotype

Het stereotype van de wetenschapper als slimme kobold en het model als oerdomme schoonheid is sterk. En zoals ieder brave blogger ga ik nu natuurlijk mijn best doen om uit te leggen waarom uiterlijk er niet toe doet, en zeggen dat we allemaal knap zijn, op onze eigen manier. Maar die gedachte brengt ons in gevaarlijk water. Want als ik de zoveelste ben die zegt dat het er niet toe doet of je mooi of lelijk bent, dan blijft daar de vraag of het binnenste knap er wel toe doet. Sterker nog, het wegduwen van uiterlijke schoonheid gaat meestal gepaard met een lichte zweem van verheerlijking van het intelligente knap. En ik wil juist af van verheerlijkingen.

Dus daarom, gelijke monniken, gelijke kappen, het knap van de wetenschapper doet er ook niet toe. Nul-Nul. Waarom het er niet toe doet? Beide ‘knappen’ heb je ingebakken in je DNA meegekregen, je kunt niet knapper leren worden. Geen hoeveelheid werk, moeite of inzet maakt je knapper.

Alle knapheid vergaat

Er is echter een elegant verschil tussen de twee knapheden. Schoonheid streeft ernaar mooi te blijven. Het is haar eigendom. De wens de knapste te zijn en te blijven is egocentrisch. Terwijl wetenschap er alles aan lijkt te doen om zich te ontdoen van haar knapheid. Op het moment dat de wetenschapper een nieuwe ontdekking presenteert, wordt hij niet knapper maar stelt juist anderen in staat deze te gebruiken. Niemand hoeft meer die vernieuwende gedachte te bedenken, het is er. En iedereen mag er gebruik van maken. Het knappe is letterlijk verdampt door het te gebruiken. Beide knapheden vervliegen, de een aangedreven door de tijd, de ander door haarzelf. En misschien is dat wel hun schoonheid.

Deze serie “knappe en minder knappe koppen” in de biotechnologie richt zich op wetenschappers die op verschillende manieren een bijdrage leverden (soms ten goede, soms ten slechte) aan het ontstaan van het wetenschapsveld biotechnologie. Na deze serie ben je uitstekend in staat om de ontwikkelingen in dit vakgebied te volgen. Ik beloof het vermakelijk te houden. Voor klachten: kijk in de de spiegel; lofzang en aanmoedigingen in het commentaar hieronder ajb.

Klik hier voor onze eerste gast Amedeo Avogadro, de man van zeshonderd triljard.