Ze woont in de frontlinie van de klimaatverandering, zegt Ineza Umuhoza Grace (26) uit Rwanda. Al van kleins af aan heeft de milieukundige te maken met forse overstromingen in haar thuisland.
De eerste keer dat Ineza Grace met de gevolgen van klimaatverandering te maken kreeg, was ze nog een klein kind. “Ik was zeven en werd ’s nachts wakker van heftige regen op het dak. De volgende dag bleek dat er overstromingen waren in de buitenwijk van Kigali waar ik met mijn familie woonde. We dachten dat het normaal was, onderdeel van het leven. Pas later, tijdens mijn studie milieukunde aan de universiteit, leerde ik dat het kwam door klimaatverandering.”
Na haar studie richtte Ineza twee milieuorganisaties op, waarmee ze met andere jongeren van over de hele wereld wil strijden voor klimaatrechtvaardigheid.
Extreme regen veroorzaakt elk jaar aardverschuivingen en overstromingen in Rwanda, een klein, groen en bergachtig land in het midden van Afrika. In mei 2020 kwamen daarbij meer dan zeventig mensen om het leven. Huizen, bruggen en landbouwgrond werden weggevaagd. Het is het gevolg van klimaatverandering, zegt Ineza. “Klimaatverandering is voor ons niet iets vaags dat misschien in de toekomst plaats vindt. Het gebeurt nu, en we hebben er elke dag mee te maken. ”
“Onze overheid doet wat ze kan om mensen te beschermen.” Maar een volledige compensatie voor geleden schade, zoals Nederlanders krijgen bij de overstroming in Limburg, bestaat in Rwanda niet. “Mensen die hun huis verliezen, raken ontheemd en slaan op de vlucht.”
Daarom voert Ineza samen met anderen jongeren actie voor klimaatrechtvaardigheid. “In Afrika droegen wij weinig bij aan de oorzaak van klimaatverandering. De meeste broeikasgassen zijn uitgestoten in rijke landen in het noorden. Maar de landen in het zuiden hebben wel het meeste last van de gevolgen van klimaatverandering. Rampen en de schade en het verlies daardoor neemt in snel tempo toe. Wij zitten in de frontlinie.”
Vindt Ineza dat wij in Nederland meer moeten doen om klimaatverandering tegen te gaan dan mensen in Afrika, die er weinig aan bijdroegen? “Ik wil mensen in Nederland niet de schuld geven. Maar ik hoop wel dat mensen in Nederland zich onderdeel voelen van de grote familie die we zijn als mensheid. Er is één planeet en die delen we.”
Zelf probeert Ineza ook zo milieubewust mogelijk te leven. “Ik probeer met de elektrische auto te reizen en kijk goed naar wat ik koop.”
Maar ze wil vooral jongeren bewust maken van klimaatverandering. Ze richtte vorig jaar samen met anderen de Loss and Damage Youth Coalition op, een groep jongeren die aandacht vraagt voor klimaatschade. Ze zat in de Rwandese delegatie op de klimaatconferentie in Glasgow, waar ze de onderhandelingen volgde en pleitte voor meer financiering van regeringen om klimaatschade te compenseren.
Ondanks dat ze zoveel met de nare gevolgen van klimaatverandering te maken heeft, is ze hoopvol over de toekomst. “Omdat ik weet dat mensen die beter geïnformeerd zijn meer bewuste keuzes maken. En ik zie steeds meer bewustzijn. Steeds meer jongeren kennen de feiten en praten mee over de toekomst.”