Josephine Cochrane, de selfmade woman

De afwasmachine is niet meer weg te denken uit de keuken van menig hedendaags westers huishouden. Het apparaat was bedoeld om de huisvrouw een handje te helpen, ware het niet dat de man des huizes daar geen geld aan wilde verspillen.

Pas na de Tweede Wereldoorlog kregen vrouwen meer zeggenschap over hun tijdsbesteding en huishoudportemonnee, waarna de opmars van de vaatwasser pas echt goed kon beginnen.

Tot die tijd waren voornamelijk de grote keukens van hotels, restaurants en ziekenhuizen enthousiaste afnemers van de ‘Garis-Cochran afwasmachine’. Het ontwerp zou uiteindelijk in handen komen van Whirlpool en tot op de dag van vandaag worden afwasmachines nog naar hetzelfde ontwerp gebouwd. In de lobby van het Palmer House Hotel legt mevrouw Cochrane vol vuur uit hoe dat komt.

Goedemiddag mevrouw Cochrane. Wilt u uitleggen waarom u in dit hotel wilde afspreken?

“Hier heb ik mijn eerste deal gemaakt! Geweldig, zoiets vergeet je nooit meer. Ik stierf namelijk duizend doden toen ik voor het eerst mijn afwasmachine moest zien te verkopen. Ik zat in mijn eentje in deze hotellobby te wachten op de manager. Ik had nog nooit alleen in een lobby gezeten, dat was iets voor gevallen vrouwen! Op hoop van zegen dat niemand dat van mij dacht, liep ik naar het kantoor van de manager. De langste meters van mijn leven, maar het is me gelukt: hij wilde mijn vaatwasser hebben!”

Was dat de grootste hobbel tijdens uw ondernemerschap?

“Bij lange na niet. Het moeilijkste was wel het overtuigen van betweterige ingenieurs. Ik had hen nodig om mijn machine te bouwen, maar zij zagen me niet voor vol aan. Ik was een vrouw zonder technische opleiding dus mijn inzichten en ervaring telden niet mee voor hen. Ze wisten het stuk voor stuk allemaal beter, gingen vervolgens met hun eigen visie aan de slag om uiteindelijk te concluderen dat mijn manier inderdaad de beste was! Heel vermoeiend en daarnaast kostbaar. Gelukkig had ik in 1898 genoeg kapitaal om een eigen fabriek te laten bouwen en het op mijn manier te doen.”

Hoe kwam u op het idee om een afwasmachine te ontwerpen?

“Het servies uit de familie van mijn man dateert uit de 17^e eeuw. Een enorm kostbaar erfstuk dus! Maar het personeel maalt daar niet om. Na een van onze vele diners kwam ik er achter dat van enkele borden stukjes waren afgebroken. Sindsdien waste ik zelf de erfstukken af, maar daar kreeg ik al snel genoeg van. Het hete water, de agressieve zeep en het geschrob is namelijk heel slecht voor je huid. En omdat niemand anders in deze tijd van technologische vooruitgang de moeite nam om een afwasmachine te maken, besloot ik het zelf maar te doen.”

“Met de plannen al in mijn hoofd en enkele ontwerpen op de tekentafel, overleed mijn man. Helaas zadelde hij me met een enorme schuld op en werd het ineens noodzaak om iets met mijn vinding te doen. Ik voelde namelijk aan mijn water dat er vraag naar een afwasmachine zou zijn en dat ik hier mijn geld mee zou kunnen verdienen.”

Hoe verklaart u het succes van de vaatwasser?

“Toen bleek dat huishoudens niet zaten te wachten op een automatische afwasser, moest ik mijn doelgroep bijstellen. Een vriend van mij bracht me in contact met een van de grootste hotels van de Verenigde Staten, het Palmer House in Chicago. Hier waren ze bereid om naar mijn verhaal te luisteren en de machine te proberen. Ze vonden het geweldig! Het bleek 75% in personeelskosten te schelen, wat afwassers betreft, en nog meer aan behoud van het servies.”

“Maar mijn grote doorbraak volgde op de Chicago Wereldtentoonstelling in 1893. Op dit soort evenementen komen altijd hordes mensen af die allemaal willen eten dus had ik de organisatie benaderd. Zij wilden graag mijn vaatwassers gebruiken en uiteindelijk stonden er wel negen te draaien. Servies van 1000 soldaten was normaal een nachtmerrie maar nu een peulenschil voor slechts een machine. Tot verbazing van het personeel was het binnen 30 minuten brandschoon. Daarnaast won mijn uitvinding, als een van de weinige vrouwelijke inzendingen, ook nog de hoofdprijs voor het beste Machinaal Ontwerp op de tentoonstelling. Dit was goede reclame.”

Een mooi verkooppraatje mevrouw, dat kunt u in ieder geval prima.

“Oefening baart kunst. Ik kan je alleen wel vertellen dat ik nooit deze weg had gekozen, als ik van te voren had geweten welke angsten ik zou moeten overwinnen. Dan had ik het veel te eng gevonden. Van society dame naar verkoper is nogal een grote en gewaagde stap. Maar de ervaringen die ik in de afgelopen jaren heb opgedaan, had ik voor geen goud willen missen! Mijn overgrootvader zou trots op me zijn geweest…”

Uw overgrootvader? Is hij uw grote voorbeeld?

“Inderdaad, hoewel de goede man in zijn eigen dagen Crazy Fitch werd genoemd. Iedereen denkt dat die neppert van een Robert Fulton de stoomboot heeft uitgevonden, maar dat is dus mooi niet zo. Opa John Fitch deed dat al 50 jaar eerder en hij voer zelfs drie zelfgemaakte en prima functionerende stoomboten tussen Philadelphia en Trenton. Helaas kreeg hij weinig investeerders zo ver om kapitaal in zijn uitvinding te steken en ging hij failliet.”

“De arme man probeerde zich dood te drinken en toen dat uiteindelijk niet lukte, pleegde hij zelfmoord met opiumpillen. En Hamilton maar pronken met zijn stoomboten! Maar in onze familie is opa altijd een groot uitvinder gebleven! Het zit blijkbaar in mijn genen, ondanks het gebrek aan een technische opleiding. En nu is het genoeg geweest, tijd is geld. Op naar de volgende klant!”