Inspiratie!

Overhead projector
In het mega dikke programmaboek ging ik op zoek naar alles over immunologie, de voor mij meest interessante en relevante sessies. Ik nam plaats in één van de immunologie-gerelateerde sessies en tot mijn verbazing werd er, in plaats van de gebruikelijk beamer voor de nog gebruikelijkere powerpoint presentatie, een overhead projector naar voren geschoven. Ja je leest het goed een overhead projector! “Nee he!” dacht ik ontzettend bevooroordeeld.

Playboy-bunny
Maar ik kan je zeggen: wat had ik ongelijk! Dit was en is de beste en meest inspirerende lezing die ik ooit heb gehad. Wat kan deze vrouw gepassioneerd praten en wat zijn haar ideeën fascinerend! Wie is deze vrouw vraag je je af? Polly Matzinger. Begonnen als Playboy-bunny en uitgegroeid tot een zeer gerespecteerde onderzoekster met in mijn ogen briljante – echter niet altijd even gewaardeerde – nieuwe inzichten op het gebied van de immunologie: het Danger-model.

Danger-model
In alle immunologie-leerboeken leren we dat ons immuunsysteem lichaamsvreemd van lichaamseigen kan onderscheiden. Dit betekent simpelweg: alles wat we bij onze geboorte bij ons dragen, is lichaamseigen. En alles wat vanaf dat moment nieuw wordt geïntroduceerd, is lichaamsvreemd en wordt dus aangevallen door ons immuunsysteem. Deze theorie, de self-non self theorie, opgesteld in de jaren 50 en gebaseerd op onderzoek van Nobelprijswinnaar Peter Medawar, vormt al jaren de basis van onze gedachten over het afweersysteem. Echter hij kent enkele hiaten… en deze hiaten lieten Polly Matzinger niet los.

Briljant
Als we immers alles aan zouden vallen dat na onze geboorte geïntroduceerd wordt, waarom stoot een moeder haar ongeboren kind dan niet af? Of haar lacterende borst? En waarom ontstaat er dan wel een afweerreactie na een orgaantransplantatie terwijl tumoren over het algemeen niet worden afgestoten? Het antwoord ligt in ‘gevaar of schade’. Enkel als er gevaar (iets lichaamsvreemds) is dat leidt tot schade is er een afweerreactie. Zo simpel maar zo briljant!

Weerstand
Matzinger formuleerde haar nieuwe theorie, de zogenoemde Gevaar-theorie of het Danger-model, die ze publiceerde in 1994. In haar theorie maakt ze korte metten met het heersende idee van Nobelprijswinnaar Peter Medawar. Haar nieuwe theorie deed de gevestigde self non-self theorie op zijn grondvesten schudden en stuitte op veel weerstand in de wetenschappelijke wereld, met name bij de oudere generaties. De jongere generaties hebben over het algemeen minder moeite met deze theorie, hij verklaart immers wel de tot nog toe onvolledig verklaarbare hiaten in de ‘oude’ immunologie-leerboeken.