IngeZoomd: Aan de beurt

We leerden het al snel aan het begin van de coronacrisis: tijdens een online meeting kun je beter overdreven enthousiast knikken als je het met iemand eens bent, dan dat je je instemming vocaal kenbaar maakt. Voor je het weet, heb je de spreker bruut onderbroken en ben je zelf ineens het middelpunt van de aandacht, terwijl dat niet je bedoeling was. En als die spreker dan is uitgesproken, is niet altijd duidelijk wie als volgende het woord kan nemen, waardoor je óf met meerderen door elkaar praat óf er een ongemakkelijke stilte valt.

Een gesprek, met alle beurtwisselingen van dien, is een ingewikkeld en gevoelig systeem, zo beseften we. In het echt verloopt dat doorgaans vanzelf goed, online hapert het ineens aan alle kanten. Hoe komt dat?

Vertraging leidt tot stilte

Een andere oorzaak van de rommelige beurtwisselingen online is de vertraging, veroorzaakt door de internetverbinding. Meestal gaat dat maar om enkele tientallen tot honderden milliseconden, maar in sociale interactie zorgt dat voor voelbare stiltes. “Uit onderzoek weten we dat in face-to-facegesprekken een stilte van zo’n zevenhonderd milliseconden al als ongemakkelijk wordt ervaren”, vertelt Lucas Seuren, conversatie-onderzoeker aan de universiteit van Oxford. “Dan gaan mensen hun vraag herhalen of checken of ze wel goed zijn begrepen.”

Online is dat niet anders, zo vermoedt hij. “We hebben daar geen exacte cijfers van, maar de weinige data die we hebben van vóór de pandemie laten met video dezelfde problemen zien als face-to-face. We gaan dan nog prima om met een stilte van tweehonderd milliseconden, maar met zevenhonderd milliseconden wordt het echt lastig.”

“Ik verwacht wel dat mensen de afgelopen anderhalf jaar beter hebben leren omgaan met die vertraging”, zegt hij. “We accepteren meer dat het er soms bij hoort. Alleen als de kwaliteit van de verbinding erg slecht is, blijft de twijfel of de stilte door de vertraging komt of dat je niet goed begrepen bent. In dat laatste geval zie je dat mensen gaan herformuleren of extra uitleg geven.” In die tijd heeft die ontvanger waarschijnlijk net je boodschap gehoord en een reactie geformuleerd, waardoor je vervolgens alsnog door elkaar praat.

Zijn advies is dan ook om als je bent uitgesproken je drang te onderdrukken om een eventuele stilte weer vol te praten. “Wacht simpelweg iets langer. Zevenhonderd milliseconden is natuurlijk ook heel kort, als je dan actief gaat oplossen, creëer je juist chaos. Ik zie dat mensen dit soort ongemakken doorgaans heel snel gezamenlijk oplossen.”