Indrukwekkende maatregelen tegen overstromingen

Voorbij de dijken begint meteen met een aantal indrukwekkende afbeeldingen en landkaartjes. Die maken onmiddellijk duidelijk hoeveel maatregelen er in heel Nederland worden uitgevoerd om het land te beschermen tegen water. Dit zijn er honderden, maar veel vallen onder de noemer Ruimte voor de Rivier en het Deltaplan Grote Rivieren. Dit zijn programma’s waarin Rijksoverheid, waterschappen, provincies en gemeenten samenwerken om de waterveiligheid te vergroten. De projecten die in dit boek aan bod komen variëren van de aanleg van hoogwatergeulen, tot het verplaatsen van dijken.

De auteurs hebben goed nagedacht over de vormgeving. Voorin leggen ze met heldere illustraties uiteenlopende ingrepen uit, zoals dijkverbreding, uiterwaardvergraving en buitendijkse duinaanlegging. De illustraties zijn genummerd, en bij elk van de dertig projecten die het boek vervolgens bespreekt, zit een staalkaart. Dit vergemakkelijkt het terugbladeren naar de illustraties voor extra uitleg.

Technische details

Het boek gaat uitgebreid in op alle projecten en maakt duidelijk dat de projectontwikkelaars niet alleen rekening houden met veiligheid, maar ook met cultuurhistorie en natuur. Elk project is geïllustreerd met een aantal verbluffende foto’s en wordt tot in detail beschreven: van de hoeveelheid opgespoten zand bij Scheveningen tot de afmetingen van de regelwerken bij Pannerden. Dit regelwerk is een grote betonnen muur waar Rijkswaterstaat extra balken op kan plaatsen. Zo kan men bij hoogwater de verdeling van het water tussen de Waal en het Pannerdensch Kanaal regelen.

Vergeleken met grote bouwwerken als de Afsluitdijk en de Deltawerken, lijken deze discrete oplossingen in het niet te vallen. Maar niets is minder waar, zo lezen we. Ze vallen minder op, maar zijn vaak even verbazingwekkend. Zo is bij Spakenburg een zelfopdrijvende waterkering gebouwd, kunnen speciale schuiven de A2 ten westen van Culemborg tijdens hoogwater afsluiten, en staan er bij Kinderdijk opvijzelbare woningen. Bij het ophogen van de dijk is het nu mogelijk deze woningen op te krikken en te verplaatsen, in plaats van ze te slopen.

Voorbij de dijken laat goed zien wat er allemaal komt kijken bij het beveiligen van Nederland tegen water. Hierbij gaan de auteurs vooral in op de technische kant van de projecten, wat de tekst soms wat droog maakt. Toch is dit boek zeer de moeite waard, alleen al vanwege de afbeeldingen. Het klopt wat er in de introductie staat: door alle indrukwekkende foto’s verleidt het boek om zelf op expeditie te gaan.