In je bubbel naar een festival

In de verte zie je de bovenkant van de geluidsboxen van het hoofdpodium, je hoort al een bonkende beat en de zon schijnt onophoudelijk op je hoofd. Je staat in de rij om naar binnen te mogen! Eindelijk weer naar een festival vol met dj’s, bandjes en koud bier. Om je heen heeft iedereen dezelfde kleur kleren aan: groen. In je handen klem je het kaartje en de negatieve testuitslag. Je bent bijna bij de tassencontrole en dan ben je eindelijk binnen.

Zo begint een festivalbezoek later dit jaar misschien wel. Momenteel onderzoeken wetenschappers hoe je op een verantwoorde manier naar grote evenementen gaat. Ze kijken daarbij naar sneltests, het vormen van bubbels, hoe je een terrein in moet richten, loopstromen en hoe menigtes zich verspreiden. Op basis van deze onderzoeken hopen ze een inschatting te maken hoeveel risico je loopt als je naar een festival gaat.

Bubbels tegen massabesmettingen

Als je eerder naar een festival ging, dan kwam je vaak met een grote groep mensen samen tegelijk binnen. Je stond een tijdje samengeklonterd in de rij bij de kaart- en tassencontrole en daarna was je op het terrein. “Maar dat wordt nu een lastig verhaal”, zegt Dorine Duives van de TU Delft. Zij is gespecialiseerd in hoe mensen zich in menigtes gedragen. “Je wilt eigenlijk dat mensen zo min mogelijk bij elkaar in de buurt stilstaan. Wanneer mensen samen op een plek wachten loop je kans dat ze elkaar besmetten. Tenminste, die kans is groter dan wanneer ze achter elkaar dezelfde richting op lopen. Dus wil je vermijden dat er lange rijen ontstaan.”

Hierdoor is het nodig om de openingstijd aan te passen, zodat niet iedereen tegelijk komt, maar verspreid over de dag. Met wie je in de rij staat is waarschijnlijk geen toeval. Wetenschappers zijn het nog aan het onderzoeken, maar het lijkt erop dat het verstandig is om zogeheten bubbels te vormen bij een festivalbezoek.

Dit betekent dat je de hele dag met dezelfde groep mensen bij elkaar blijft. Je gaat samen naar binnen en naar de optredens. Op die manier ontstaan meerdere bubbels van bezoekers. “Je beperkt zo de groepsgrootte. Dit heeft als groot voordeel dat als iemand binnen een groep covid heeft, diegene alleen de leden van de eigen bubbel kan besmetten en dus niet alle bezoekers van het festival. Hierdoor verklein je het risico dat er een massabesmetting plaatsvindt. En dat is nu juist het grote gevaar van festivals met veel bezoekers”, zegt onderzoeker Bas Kolen van de TU Delft, die festivals momenteel onderzoekt. Om duidelijk te maken dat er bubbels zijn, kan je ze bijvoorbeeld een kleur geven en vervolgens een eigen gebied toewijzen waar ze naar een optreden kijken.

Knelpunt bij de wc

Naast de bubbels zijn er nog veel meer dingen waar wetenschappers naar kijken. Zoals de indeling van het terrein. Waar staan de verschillende podia waar rocksterren, popidolen en bekende dj’s hun feestjes bouwen? En op welke plekken kan je het beste de bar, snacktenten en toiletten plaatsen?

Om dat na te gaan, willen meerdere wetenschappers een festival nabouwen in een simulatiemodel. Daarmee plaatsen ze zelf alle onderdelen op een terrein. Een beetje zoals bij het populaire computerspel Sims, waar je als gamer een huis inricht met meubels. Na het plaatsen van de tenten, podia en toiletten gaat het simulatiemodel los en berekent hoe de mensen zich over het terrein verplaatsen. Zo zien wetenschappers welke aanpak wel en niet werkt.

Vervolgens zien de onderzoekers de knelpunten voor hun ogen ontstaan. Bijvoorbeeld bij de toiletten of bij het bier halen. “Als daar lange rijen ontstaan, dan blokkeren ze misschien loopstromen, waardoor mensen veel dichter op elkaar gaan staan of langzamer lopen. Hierdoor neemt de kans op besmetting weer toe”, zegt Duives. Je kunt dan in de modellen checken of de situatie verbetert door meer biertenten en toiletten te plaatsen of door eenrichtingsverkeer in te stellen.

Kolen ontwikkelt een risicomodel voor festivals, congressen en voetbalstadions. Daarmee kun je per individu aangeven hoe groot de kans is dat je besmet raakt met het virus. Het model laat ook zien wat de kans is dat je in het ziekenhuis komt of overlijdt. Dat is uiteraard afhankelijk van van alles en nog wat, zoals hoe het festival is ingericht, hoeveel bubbels er zijn, of sneltesten verplicht zijn, of het buiten of binnen is, welke ventilatie aanwezig is en ook je leeftijd is van belang. De onderzoeker wil op die manier laten zien aan bezoekers welk risico ze lopen. “Misschien is het risico van een slim opgezet evenement helemaal niet veel hoger dan wanneer je thuis meerdere keren per week bezoek ontvangt”, zegt hij. Kolen doet dit onderzoek als onderdeel van het project Field Labs. Dat is een reeks experimenten waarbij wetenschappers checken hoe je het beste en veiligste een evenement kunt bezoeken.

Kolen noemt deze blik ‘ontwerpend naar een festival kijken’. Hij pleit ervoor om de organisatie van evenementen net zo te benaderen als het ontwerpen van een vliegtuig of huis. Ook daarbij moet je aan voorwaarden voldoen en laten zien dat je dit veilig bouwt. “Op dit moment is er nog weinig aandacht voor de inzet van techniek, maar ik hoop dat hier meer aandacht voor komt. Met de toepassing van technologie is echt meer mogelijk dan het nu lijkt”, zegt Kolen.