'In de toekomst hebben we allemaal superkrachten'

Wie heeft er niet van gedroomd om te vliegen? Of om razendsnel te herstellen van een botbreuk of fikse griep? Voor superhelden is dit kinderspel dankzij hun speciale krachten. En ondertussen redden ze ook nog de wereld door slechteriken te bestrijden.

Allemaal goed en aardig, maar superkrachten zijn natuurlijk fictie. Hoewel, niet helemaal, volgens de Ierse onderzoeker Barry Fitzgerald van de TU Eindhoven. In zijn boek Secrets of Superhero Science onderzoekt hij de wetenschap achter de krachten van superhelden. Volgens Fitzgerald hebben sommige mensen al superkrachten en duurt het niet lang meer voordat ze voor veel meer mensen beschikbaar zijn.

Hoe kwam je op het idee om een boek te schrijven over de wetenschap van superhelden?
“Als kleine jongen droomde ik er al van om superkrachten te hebben. Na het kijken van Superman wilde ik dolgraag ook heel sterk zijn en vliegen. Maar ik had geen idee hoe ik dat voor elkaar kreeg. Die fascinatie liet me niet los. In 2000 verliet ik de bioscoop waar ik net de eerste X-men film had gezien en zat mijn hoofd vol met vragen. Hoe kon Wolverine zo snel genezen? Magneto bestuurt alle metalen dankzij zijn gave, maar hoe werkt dat magnetisme precies? En toen bedacht ik me dat de wetenschap daar antwoorden op kon geven.”

Je stelt dat superkrachten binnen handbereik liggen. Hoe komt dat zo?
“Ik schrijf uitvoerig over het pak van Ironman. Hij is daarom sterk en nagenoeg onkwetsbaar. Tony Stark draagt een soort exoskelet met raketjes in zijn schoenen, waardoor hij kan vliegen. In zijn pak zitten wapens verstopt, waaronder lasers en granaten en de kleding is ook nog eens intelligent omdat er een computer (JARVIS) in verwerkt zit. Dankzij wetenschappelijk onderzoek kunnen we zo’n pak al bijna maken. Naar de afzonderlijke onderdelen wordt al jaren onderzoek gedaan.”

“Een ander goed voorbeeld is Wolverine van de X-men, die niet alleen opvalt vanwege zijn gigantische klauwen, maar ook doordat hij zo snel herstelt. Dat is mogelijk vanwege mutaties in zijn DNA. Dat lijkt wel wat op het zogeheten CRISPR/Cas9, een methode om DNA mee te modificeren dat in 2012 aan de universiteit van Berkeley werd ontwikkeld. In theorie kun je iemand daarmee razendsnel laten genezen. Zover is het nog niet, maar het onderzoek maakt flink progressie.”

Verwacht je dat wij, gewone stervelingen, net als de helden die je bespreekt superkrachten krijgen?
“Ik vermoed dat we over een jaar of twintig inderdaad superkrachten hebben. Ik heb heel veel wetenschappelijke publicaties gelezen en onderzoekers gesproken voor mijn boek en raakte er alleen maar meer van overtuigd dat we straks superkrachten hebben. Sommige mensen hebben die al trouwens, zoals Dean Karnazes. Hij liep in tachtig uur 560 kilometer zonder te slapen. Hij legde achter elkaar vijftig marathons af in vijftig verschillende staten van Amerika. Zijn spieren worden niet moe. Hij had zo mee kunnen doen in de televisieserie Heroes, waarin doodnormale mensen ontdekken dat ze speciale krachten hebben. De wetenschap verbaasde me. De ontwikkelingen gaan zo snel. Genetisch kunnen we al steeds meer aanpassen, maar denk ook aan technologische mogelijkheden. Wetenschappers onderzoeken al het creëren van een onzichtbaarheidsmantel. Ik vermoed dat die er over een jaar of twintig wel is. Al denk ik niet ze dan in de winkel liggen, maar militairen maken er dan vast maar wat graag gebruik van.”

Jouw lievelingsheld is Wolverine. Spreekt hij jou zo aan vanwege zijn snelle lichamelijke herstel?
“Inderdaad. Al zijn de klauwen natuurlijk ook geweldig. Hoe fijn zou het zijn als je razendsnel van een fikse griep herstelt? Of na een val van de trap helemaal nergens last van hebt? Dan kun je direct je energie weer in nieuwe dingen stoppen. Het is zo zonde om afgeremd te worden door ziekte.”

Je wilt met dit boek met name jongeren interesseren voor de wetenschap. Waarom vind je dat zo belangrijk?
“Wetenschap wordt vaak neergezet als moeilijk, maar daarbij wordt vergeten dat het ontzettend leuk en toegankelijk is. Ik hoop anderen te inspireren om wetenschappelijk onderzoek te gaan doen net als ik, door te laten zien hoe gaaf dat is. Je kunt naar de bioscoop gaan en je laten betoveren door de krachten van Spiderman. Hij schiet spinnenwebben uit zijn pols en slingert zo door de stad. Wist je dat het mogelijk is om zo’n sterk web na te maken? Ik wil laten zien dat wetenschappers de meest wonderlijke dingen maken om daarmee de wereld weer verder te helpen.”

Welk onderzoek verraste jou het meest?
“Ik schrijf over Colossus, een lid van de X-men. Hij kan zijn lichaam in organisch staal veranderen. Dat maakt hem uiteraard zeer sterk en vrijwel onkwetsbaar. Ik bereken in het boek hoe hij kan transformeren en hoe zwaar dat staal is. Terwijl ik aan dat hoofdstuk werkte, vroeg ik me af of er geen beter materiaal was. Colossus werd in 1975 bedacht. Waar zou zijn huid nu van gemaakt worden? Stel je dan eens een grafeenpak voor van twee atomen dik. Dat is honderd keer sterker dan staal en tien keer sterker dan kevlar, waar kogelvrije vesten van worden gemaakt. Het beschermt al zijn organen en huid. Dat zou toch fascinerend zijn: Grafeenman?”

In het boek schrijf je dat je weigert om jouw eigen superkracht prijs te geven. Zeg eens eerlijk, wat is het?
“Haha, mijn vrienden zeggen dat ik de superkracht heb om heel veel dingen te doen. Ik ben wetenschapper, speel in een band, sport graag en schreef dit boek. Waar vond ik nog de tijd om te slapen het afgelopen jaar? Maar zonder gekkigheid: ik heb geen echte superkracht. Alhoewel, eigenlijk maken we allemaal gebruik van technologie die ons een soort superkrachten geeft. Dertig jaar geleden was het ondenkbaar dat je een apparaatje had dat in je broekzak past en waarop je ontzettend veel informatie kan vinden. Eigenlijk worden we daarmee allemaal een soort Professor X van de X-men, die vrijwel overal informatie over kan vinden dankzij zijn speciale gave. Het is dus al heel bijzonder hoeveel we kunnen dankzij technologie.”