'Ik wil het pak van Iron Man nabouwen met behulp van de wetenschap'

“Tony Stark heeft meer geld dan dat hij uit kan geven tijdens zijn leven. Hij investeert veel tijd en geld in het maken van een pak, dat van hem een superheld maakt. Hij deed zijn uitvinding, volgens de film ‘Iron Man’ uit 2008, nadat hij gevangen was genomen door de terroristische organisatie Ten Rings. De schurken sluiten hem op in een grot en eisen dat hij een massavernietigingswapen maakt. In plaats daarvan maakt Stark zijn pak en ontsnapt. Weer thuis past hij de uitvinding verder aan en verricht er goede daden mee. In mijn ogen is Stark een visionair die de wereld beter wil maken. Dat vind ik interessant om over te schrijven. Bovendien komen er veel technische uitvindingen in zijn pak samen: hoe je ervoor zorgt dat je kunt vliegen en hoe je het pak supersterk maakt.”

In jouw vorige boeken over de Kerstman en superhelden, leg je vooral uit hoe ze het onmogelijke mogelijk maken met behulp van de wetenschap. Zoals het bezorgen van alle pakjes tijdens kerstavond of de zelfhelende huid van Wolverine. Dit keer laat je de lezer zien hoe je zelf zo’n Iron Man-pak kan maken. Waarom deze aanpak?

“Ik wilde vooral laten zien hoe je te werk gaat als je zelf iets nieuws moet maken. Hoe bouw je zo’n pak met behulp van de huidige stand van de wetenschap? Daarvoor moest ik mezelf als wetenschapper opnieuw uitvinden. Ik ben natuurkundige en wilde meer leren denken als een ingenieur. Wanneer je als wetenschapper iets nieuws maakt, dan bedenk je meerdere manieren om dat aan te pakken. Je onderzoekt bijvoorbeeld verschillende materialen om een pak onkwetsbaar te maken en daarna kies je vaak toch weer een andere route, die je ook wilt onderzoeken. Als ingenieur ben je er al veel eerder op gefocust om het beste idee te pakken en daarmee aan de slag te gaan. Je bent meer gericht op het resultaat.”

“Een mooi voorbeeld daarvan is dat Tony Stark zijn pak maar blijft vernieuwen. In de film ‘Iron Man’ alleen al bouwt hij drie versies, waarbij hij steeds verbeteringen toevoegt. Dat is ook wat ingenieurs doen. Het laat mensen die de films kijken en mijn boek lezen zien dat je niet zomaar even iets ontwikkelt.”

Een ingenieur kan veel dingen proberen, die vaak niet lukken en dan toch het werk weer oppakken om uiteindelijk de juiste oplossing te vinden. Welke rol speelt falen hierin?

“Een heel belangrijke rol. Je moet falen. Dat laten de films ook mooi zien. Mijn favoriete scene zit in de eerste film over ‘Iron Man’ uit 2008. Stark probeert dan voor de elfde dag om de aandrijving van zijn pak te verbeteren, zodat hij kan vliegen. Er zijn bij het experiment twee robots te zien, de een filmt en de ander draagt een brandblusser. Dat is niets voor niks. De tests zijn waarschijnlijk al honderden keren verkeerd gegaan. Toch houdt Stark vol en dan lukt het hem eindelijk om de juiste aandrijving te vinden. Veel mensen kijken superheldenfilms vanwege entertainment en omdat er dingen worden opgeblazen. Maar ik vind de scene waarin Stark experimenteert prachtig. Het maakt niet uit hoeveel geld je hebt om iets te ontwikkelen of hoe slim je bent, je moet eerst falen voordat je iets kunt maken.”

Het sterke punt van het pak is misschien wel dat het vrijwel onverwoestbaar is. Wat voor materiaal heeft Stark gebruikt?

“Het pak moet niet alleen sterk zijn, maar tegelijkertijd ook niet te zwaar worden. Anders kan je het niet dragen. Ik vermoed dat Stark een mix van titanium en goud heeft gebruikt. Daardoor blijft hij wendbaar en is het toch zeer sterk. Ik denk zelfs precies te weten welke mix van titanium en goud het pak zo sterk maakt: het zogeheten beta-Ti₃Au. Dat geeft het pak de hardheid die nodig is om met slechteriken te vechten. Hoogleraar natuurkunde Emilia Morosan van Rice University heeft in 2016 in Science Advances over dit materiaal gepubliceerd.”

“Daarnaast gebruikt Stark grafeen in het pak. Dit materiaal absorbeert de energie en spreidt het uit over een groter oppervlak. Daardoor voel je de impact van een muur niet op een bepaalde plek, zoals je schouder, maar over het hele lichaam. Je breekt dan niet je arm, maar krijgt wel te maken met kleinere, blauwe plekken over je lijf. Dat is niet zo erg, dan kan je nog doorgaan met vechten. Er wordt momenteel veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar grafeen, dus is het geen gek idee om het toe te passen.”

Je stimuleert lezers om zelf na te denken hoe je het pak moet bouwen. Heb jij zelf in de garage een eigen Iron Man-pak staan om Super Barry te worden?

“Ik heb behoorlijk wat onderdelen gekocht en ben daar wel wat mee aan het maken. Ik wil een stuk van het pak proberen te bouwen. Ik heb bijvoorbeeld al een robotarm, die ik ook gebruik als ik lezingen geef. Maar in mijn eentje het hele pak bouwen is te lastig. Daarvoor moet je met een team van verschillende disciplines aan de slag gaan. Je hebt een specialist in elektronica nodig, iemand die alles van software weet en iemand die materiaalkunde in de vingers heeft. En vergeet niet dat een ethicus ook belangrijk is.”

Waarom heb je een ethicus nodig om dit pak te maken?

“Een ethicus is onmisbaar. Als je het pak niet maakt zonder af te wegen of je er goed mee gaat doen, dan ben je een schurk. En aan schurkenwetenschap hebben we helemaal niks. In mijn boek geef ik daarom alleen de aanzet om een verantwoord pak te maken. Het is niet voor vechtersbazen die ermee op anderen willen schieten. Als je naar het pak van Iron Man kijkt alsof het een wapen is, omdat je er ook mensen mee kan aanvallen en onkwetsbaar bent, dan zie je het verkeerd. Stark maakte het om zijn eigen leven te redden en daarna om de mensheid te helpen. Als je met behulp van de wetenschap deze uitvinding na wil maken, dan zou je dat met dezelfde reden moeten doen en misbruik altijd moeten voorkomen. Dat kan alleen om al over de ethiek na te denken tijdens het bouwen.”