Hoop in de wetenschap

André Kuipers, de derde ruimtevaarder van Nederlandse bodem, bijt het spits af. “De planeet aarde is een prachtige planeet. Op de aarde wonen meer dan zeven miljard mensen, en er komen elk jaar meer mensen bij. Helaas zie je het effect van de mens op deze blauwe bol. Het gaat de verkeerde kant op”, stelt Kuipers, “er zijn ideeën nodig om de problemen die wij mensen veroorzaken op te lossen.”

De ideeën zijn er gelukkig volop. Veel wetenschappers houden zich bezig met duurzaamheid en het behoud van de aarde voor toekomstige generaties. Tijdens het Gala van de Wetenschap vertellen verschillende topwetenschappers over de nieuwste ontwikkelingen in hun vakgebied. Het gaat vooral over duurzaamheid van de aarde, maar ook over andere innovaties binnen de wetenschap.

Duurzame oplossingen

Zo vertelt Kitty Nijmeijer, hoogleraar Membrane Materials and Processes aan de TU Eindhoven, over het hergebruik van grondstoffen. Ze neemt water als voorbeeld. Eerst maken mensen bruikbaar water van grondwater, dat na gebruik is veranderd in afvalwater. Na zuivering komt het water terug in de natuur en heb je weer grondwater. Helaas kan het huidige waterzuiveringssysteem niet al het vuil uit het afvalwater halen.

Medicijnresten blijven achter in het water. Maar daar heeft Nijmeijer de oplossing voor. Ze haalt een lang buisje van membraan tevoorschijn, een soort rietje, en een glas vuil water. Wanneer het vuile water door het membraan gaat, vormen zich aan de buitenkant druppels schoon drinkwater. Jim Jansen, hoofdredacteur van New Scientist en presentator van de avond, mag het water proeven.

Na de lezing van Nijmeijer schijnt de spotlight op de deur van de zaal. Een kleine, elektrische bezorgauto rijdt door het publiek en stopt voor het podium. Uit de laadruimte stappen Walther Ploos van Amstel, expert logistiek, en Susanne Balm, projectleider Urban Technology. Een leuke entree. Zij vertellen over de toekomst van duurzaam bestelvervoer.

Er is veel vervuiling door de uitstoot van bestelverkeer. “Voor zeker een derde van de zendingen, kunnen bestelbussen vervangen worden door elektrisch vervoer”, zegt Ploos van Amstel. Uit cijfers blijkt dat bestelauto’s vaak niet eens meer dan honderdvijftig kilogram vervoeren. Elektrische auto’s zouden deze bestellingen prima kunnen vervoeren.

Er zitten wel nog nadelen aan deze technologie. De laadruimte is beperkt, de maximumsnelheid is slechts 17 kilometer per uur en de auto’s werken op accu’s, waardoor je logistiek meer moet plannen om alles te bezorgen. Maar deze innovatie biedt zeker hoop voor een duurzame toekomst.

Geluksfactor

Verschillende sprekers betrekken het publiek actief bij hun presentatie. Zo doet Robert Dijkgraaf een experiment over toeval en geluk. Hierbij gooit hij een munt op met aan de ene kant een één en aan de andere kant een nul. Iedereen in het publiek houdt een blaadje omhoog met ofwel de nul of de één erop. Heb je het verkeerd, mag je gaan zitten.

Dit experiment heeft verder niets met duurzaamheid te maken, maar laat een fenomeen zien waar wetenschappelijk onderzoek ook mee te maken heeft. Bepaalde metingen zijn gebaseerd op geluk. Misschien heb je wel iets bijzonders ontdekt, maar het zou net zo goed toeval kunnen zijn. Toeval dat de munt net op de nul valt, en jij hetzelfde cijfer koos.