Nederland is een klein land, maar het heeft de afgelopen jaren een groeistuip gehad. Voor de kust bij de Rotterdamse haven is een nieuwe stuk land gecreëerd dat de haven van Rotterdam uiteindelijk 20 procent groter gaat maken. Kennislink neemt een kijkje.
Een vreemd idee is het. Op de plek waar ik mijn rubberen laarzen neerzet kolkte een kleine vijf jaar geleden nog de Noordzee. Het verschil met hoe het er nu uit ziet kan bijna niet groter zijn. Wat ik om me heen zie is een grote kurkdroge zandvlakte met her en der een gebouw in aanbouw en in de verte enkele babyblauwe scheepskranen.
Ik loop met pakweg 15 journalisten over de Maasvlakte 2. De afgelopen jaren hebben sleephopperzuigers hier af en aan gevaren om een nieuwste stukje Nederland neer te leggen. En de verse grond lag er nauwelijks of de schep is er al weer in gegaan, want er wordt gebouwd. De drie hypermoderne terminals die om ons heen verrijzen gaan de capaciteit van de Rotterdamse haven flink vergroten.
Concurrentie voor blijven
De Rotterdamse haven kan met recht een wereldhaven worden genoemd, tot tien jaar geleden was het zelfs de grootste haven van de wereld, gerekend in de overslag van goederen. Maar Maarten van Oosten, hoofd communicatie van het informatiecentrum FutureLand, vertelt ons dat er op dat gebied enorme veranderingen hebben plaatsgevonden, vooral door de opkomst van het Verre Oosten. “Rotterdam is qua overslag nu nog de enige haven in de wereldwijde top 10 die níet Aziatisch is.”
Om de wereldwijde groei in containertransport bij te kunnen benen moest Rotterdam wel groeien. Van Oosten: “We zitten al jaren aan het plafond van 12 miljoen containers per jaar en zouden we niet uitbreiden dan gaat de concurrentie (zoals de havens van Antwerpen en Hamburg) er met de winst vandoor.”
De havens van Rotterdam. De meest linker twee havenbekkens zijn onderdeel van Maasvlakte 2. Rechts ligt Rotterdam.
RomaineDaarom zijn er maar liefst drie nieuwe havens in aanbouw die de namen dragen van het prinsessentrio Amalia, Alexia en Ariane. Afgelopen mei werd de grote zandvlakte in de Noordzee opgeleverd die de totale capaciteit van de Rotterdamse haven de komende 15 jaar als het goed is met 20 procent laten toenemen.
Maasvlakte 2 in aanbouw in 2012. Op deze pagina is de aanleg stap voor stap te volgen.
Havenbedrijf RotterdamOudhollandse traditie
Natuurlijk past ‘land maken’ volledig in de Hollandse traditie, maar het creëren van de Tweede Maasvlakte is anders gegaan dan bijvoorbeeld het droogleggen van Flevoland. Dat was simpel gezegd een flinke dijk bouwen en het water uit de polder-in-wording wegpompen.
Voor Maasvlakte 2 is er geen water maar zand gepompt, heel erg veel zand. In totaal 240 miljoen kuub zand, groot genoeg voor een kubusvormig zandkasteel van meer dan 600 meter hoog, breed en diep. Het grootste gedeelte van dat zand is gewonnen van de Noordzeebodem ongeveer 12 kilometer uit de kust. Het zand dat eerst diep in de zee lag en nu de solide grond vormt waar we op lopen.
Een eindje verderop steekt er een reeks aan gigantische betonnen blokken de zee in. “De wegen ongeveer 45.000 kilo per stuk”, laat van Oosten weten. “Maar wat je hier ziet is nog een deel van de oude zeewering voor de eerste Maasvlakte, die in 1973 werd opgeleverd. De wering is voor de aanleg grotendeels gesloopt en hergebruikt voor een nieuwe golfdemper ongeveer vier kilometer voor de oude kustlijn.”
Nieuwe generatie containerreuzen
Rondlopen op Maasvlakte 2 heeft iets bevreemdends. Het vrijwel lege zandlandschap biedt weinig refentiepunten waardoor de afstanden mee lijken te vallen. Toch is Nederland de afgelopen jaren pakweg 3000 voetbalvelden groter geworden en dat wordt eigenlijk pas duidelijk als ik in de verte nog net een ‘piepkleine’ vrachtwagen kan ontwaren die over de nieuwe zeedijk rijdt.
Het havenbekken van de nieuwe Prinses Amaliahaven is ruim 2 kilometer lang, vijfhonderd meter breed en 20 meter diep. Die reusachtige afmetingen zijn er niet voor niets, want Maasvlakte 2 is ontworpen voor de allergrootste containerschepen ter wereld. “We streven ernaar die schepen in ongeveer een dag weer op pad te sturen,” zegt Van Oosten, “wat al gauw neerkomt op het laden van ongeveer 5000 containers, in 24 uur.”
Maasvlakte 2 moet straks moeiteloos de grootste zeeschepen kunnen ontvangen. Zoals de Mc-Kinney Møller van de Deense rederij Maerks. Met een lengte van 400 meter, een breedte van 59 meter en hoogte van 73 meter is dit officieel het grootste containerschip van de wereld. Op dit varende flatgebouw is plek voor ongeveer 18.000 containers.
De Mc-Kinney Møller maakte enkele maanden geleden haar eerst reis en heeft de Rotterdamse haven sindsdien twee keer aangedaan. Maersk heeft nog 19 van deze zeereuzen in de bestelling.
Het grootste containerschip ooit.
Walter Rademacher via CC BY-SA 3.0Zeezieke kraanmachinisten
Die gigantische overslag van containers moet straks onder andere plaatsvinden op het bouwkavel van APM Terminals waar we inmiddels zijn aanbeland. Terwijl de babyblauwe containerkranen in de verte al hun eerste ritjes maken worden wij ontvangen in een groot uitgevallen houten bouwkeet, het hoofdgebouw van de hypermoderne terminal is immers nog niet klaar.
We krijgen te horen dat hier, op deze inmiddels grotendeels geasfalteerde vlakte, straks 37 elektrische karren rondrijden die plek bieden voor een grote, of twee kleine zeecontainers. Ze zullen door de computer gedirigeerd worden tussen de 28 zogenoemde stacks, oftewel langgerekte stapels van zeecontainers, en de plekken waar de containers op de trein of vrachtwagen worden gezet.
Dit soort volledige elektrische Automatisch Geleide Voertuigen (AGV’s) zullen van 2015 de containers heen en weer verslepen over de terminal van APM Terminals. Aan boord zit een 12.000 kilo zware accu waar ze ongeveer 8 uur mee kunnen rijden. Is de accu leeg, dan rijdt de AGV naar het ‘oplaadhuisje’ voor een snelle accuwissel. Kijk uit, want ze hebben haast en stoppen niet voor mensen…
Roel van der Heijden voor NEMO KennislinkAan de andere kant van de stacks bewegen acht reusachtige containerkranen non-stop heen en weer om de stacks vanuit de schepen aan de diepzeekade aan te vullen. Containers zullen er per tweetallen tot meer dan 50 meter boven het asfalt heen en weer zwiepen. “Dit worden de grootste scheepskranen in de wereld”, zegt William Rengelink, Technical Integration Manager bij APM Terminals. “Zelfs zo groot dat de g-krachten die de kraanmachinisten te verduren krijgen eigenlijk te groot zijn. We hebben er daarom voor gekozen om de kranen van een afstand te besturen vanuit ons hoofdgebouw. En ook dat is een primeur.”
Uitbreidingen
In 2015 moet de APM-terminal volledig in bedrijf zijn en grote hoeveelheden goederen gaan overslaan. Van zeeschepen naar vrachtwagen, trein, binnenschip of andersom.
De eerste oplevering van deze terminal is ongeveer 600 bij 1000 meter groot, maar die oppervlakte kan in fases uitgebreid worden naar het driedubbele. Met in totaal een opslagcapaciteit van 4,5 miljoen zeecontainers.
Op die plek waar die uitbreidingen gerealiseerd worden zien we nu nog grote zandvlakte en een klotsend binnenmeer liggen, maar als de ontwikkelingen net zo snel blijven gaan als de afgelopen paar jaar dan kunnen daar over pakweg 15 jaar met gemak reuzen als de Mc-Kinney Møller aanmeren.