'Herstellen van 'milde' corona kost ook veel tijd'

“Maar nu de vraag waar die vermoeidheid vandaan komt. Ten eerste kost het je lichaam veel energie om zo’n virus te lijf te gaan. Zodra een virus je lichaam binnenkomt gaat je immuunsysteem in het verweer: die zogenaamde immuunrespons kost energie. Behalve dat het virus zelf schade toebrengt, kan een overreactie van het immuunsysteem optreden. Dat is deels genetisch bepaald. In dat geval levert die in principe goede immuunrespons ook nog eens ontstekingsschade op.”

“Ook koorts kost je lichaam veel energie. Je hebt heel veel calorieën nodig om je lichaamstemperatuur zo hoog te krijgen. Bij een verhoging van de lichaamstemperatuur, raken de meest delicate onderdelen van individuele cellen beschadigd. Niet dat zo’n cel of weefsel meteen doodgaat, maar het functioneert tijdelijk minder goed. Als dat gebeurt in je spieren, waardoor je spiercellen minder goed functioneren, kost het meer energie om je dagelijkse handelingen te volbrengen. En dat draagt bij aan vermoeidheid.”

“Die spiercellen kunnen weer helemaal herstellen door fysio en training, maar dat kan best een tijdje duren. Helemaal als je ouder bent, omdat je dan gemiddeld minder spieren hebt. Bij veroudering verlies je namelijk spiermassa. Dat kun je proberen af te remmen door lichamelijk goed actief te blijven, maar je kunt het nooit helemaal stoppen. Dus als je al minder spiermassa hebt, en daar komt dan ook nog een periode bij van langdurige inactiviteit, gedwongen door de ziekte, dan is die periode daarna best moeilijk. En dat zal leiden tot grote vermoeidheid. Het kan lang duren voordat je conditie weer op peil is. Daar ben je zomaar een maand of drie mee kwijt.”

Kun je het herstel versnellen door vitamines en ijzer te slikken, zoals mijn huisarts adviseerde?

“IJzer is goed, maar dat is vooral wanneer je bloedarmoede zou hebben, en dat speelt hier eigenlijk niet. Maar het is wel goed om in een zo optimaal mogelijk gezonde voedingstoestand te komen. Dat wil zeggen: ook gezond eten. Maar het kan ook dat je eetlust achteruit is gegaan door die vermoeidheid, en dan valt het helemaal niet mee. Als je weinig eet zou je ook een secundair vitaminetekort kunnen hebben. Dan is het raadzaam om vitamine bij te nemen.”

Een vraag van onze lezers is of het ook zin heeft om preventief extra vitamines te slikken, om het virus buiten de deur te houden?

“Ik ben daar niet van overtuigd. Ik ken geen enkele studie waaruit dat blijkt. Er is in het begin van de crisis wel een studie verschenen uit China, waarin stond dat men grammen vitamine C moest toedienen, maar dat was bij patiënten op de intensive care, intraveneus (via infuus) rechtstreeks in de bloedbaan. Het was een voorpublicatie. Dat is nu een paar maanden geleden en ik heb nog steeds geen officiële publicatie gezien, en dat maakt mij altijd een beetje wantrouwig. Bovendien is toedienen via een infuus iets heel anders dan dat je vitamine C gaat slikken in grote hoeveelheden.”

“Ik begrijp wel dat mensen naar vitamines grijpen. Op het moment dat we zo’n ziekte hebben als het coronavirus waar eigenlijk geen effectief medicijn of preventie tegen is, gaan mensen van alles proberen. Toch kan ik niet aanraden extra vitamine te slikken. In zijn algemeenheid is het goed om een gezond dieet te volgen en voldoende te bewegen, omdat beide factoren bijdragen aan een goed functionerend immuunsysteem. En daarmee ben je beter beschermd tegen infectieziekten.”

Als je langdurige klachten hebt, hoe lang draag je het virus dan eigenlijk bij je?

“Het is niet gezegd dat als je langdurige vermoeidheidsklachten hebt, je ook langdurig het virus met je meedraagt. Dat hoeft niet. In het ziekenhuis volgen we dat natuurlijk heel nauwgezet bij de opgenomen patiënten. En dan vind je af en toe een patiënt die langdurig en aantoonbaar het virus bij zich draagt. Dat kan een paar weken zijn. Die incidentele gevallen houden we supergoed in de gaten, want als een virus zolang in je lichaam aanwezig blijft, dan heeft het meer kans om te gaan muteren en dan heb je een grotere kans dat je een nieuwe variant van het virus aan het maken bent. Maar bij de meerderheid van de patiënten is het virus na een week al niet meer aantoonbaar.”

Als je de ziekte hebt doorgemaakt, hoe lang ben je dan immuun? Is daar al meer over bekend?

“Dat weten we nog van niemand. Niet van patiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen, en ook niet van mensen die een milde infectie hebben gehad en bewezen corona hebben gehad. We weten wel dat mensen die in het ziekenhuis zijn opgenomen hogere antistofgehaltes hebben dan mensen die niet in het ziekenhuis zijn geweest. Maar ook of de hoeveelheid antistoffen uitmaakt voor de immuniteit weten we nog niet. Dat moet in de praktijk blijken.”

Hoe zinvol is het om bloed te laten prikken voor een antistoffentest om te weten of je echt corona hebt gehad?

“Als je een antistoffentest doet, dan kan die positief zijn. Maar niet iedereen maakt antistoffen aan, dus dan weet je het niet zeker. En die testen zijn niet allemaal 100 procent specifiek en sensitief. Als op z’n hoogst 5 procent van de bevolking antistoffen heeft en als de test 95 procent specifiek is, dan weet je het nog helemaal niet zeker. Het is niet heel erg betrouwbaar.”

Er zijn nu fysioprogramma’s voor ex-coronapatiënten om hun conditie op te bouwen. Helpt dat?

“Ik denk dat dat enorm helpt. Je kunt natuurlijk ook zelf gaan hardlopen. Maar wanneer er een coach langs de lijn staat en zegt: ‘het ging echt fantastisch’, dan helpt dat. Voor het natraject van coronapatiënten moet nog meer aandacht zijn. Ik werd een paar jaar geleden geopereerd aan mijn pink. De operatie was met een half uurtje klaar, maar daarna had ik nog zes weken fysiotherapie nodig om mijn pink weer goed te kunnen bewegen. Een herstelperiode kost dus vaak veel tijd.”