Geen Pokémon maar chemische elementen vangen

Met mijn telefoon in mijn hand loop ik over de stoep langs het gebouw van UNESCO in Parijs. Als het goed is kan ik hier elementen vangen, maar ik kan ze nog niet vinden. Ineens verschijnt er een diamant met ogen op mijn scherm. Snel klik ik erop en ja hoor, ik heb koolstof gevangen! Nu nog op zoek naar zuurstof, want dan kan ik de CO₂-badge ontgrendelen.

Het spel dat ik speel heet ResourCity, een app bedacht door het Vlaamse Instituut voor Technologische Ontwikkeling (VITO) voor een wetenschapsfestival in Antwerpen. Met deze app wil het instituut op een toegankelijke manier laten zien wat ze allemaal doen rondom duurzame ontwikkelingen. De app is vergelijkbaar met het populaire spel Pokémon Go, alleen moet je dit keer geen Pokémon verzamelen, maar chemische elementen. Op 15 april lanceren VITO, de Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging (KNCV) en de gemeente Oss het spel in het autovrije centrum van Oss.

Zeldzaam

Om het spel uit te spelen moet je alle beschikbare elementen vangen. Hoeveel je van elk elementkan vinden, hangt af van hoe zeldzaam de stof is. Koolstof, zuurstof en waterstof vind je op veel plekken, maar naar goud en platina moet je flink zoeken. Op deze manier hopen de makers van het spel de spelers iets bij te brengen over de schaarste van sommige elementen, want ook in het echte leven raken de voorraden platina en goud steeds verder op. Ook verschijnt er bij elk element dat je vangt een weetje, zodat je meer leert over wat je net gevangen hebt. Met al deze elementen samen kun je badges halen, zoals de CO₂-badge, de H₂O-badge of de scheetjes-badge. Deze laatste gaat over methaangas, oftewel CH₄, waar scheten grotendeels uit bestaan. Ook de badges bevatten weetjes en zijn dus een poging om de speler meer te leren over chemie en chemische stoffen.

De vraag is in hoeverre al deze weetjes de speler echt iets bijbrengen. Ze zijn kort en leuk geschreven en proberen echt in te springen in de belevingswereld van kinderen, maar je kunt ze makkelijk snel wegklikken. Iets wat ik zelf na de eerste paar al snel doe. Uit de eerste lancering in Antwerpen bleek ook dat de leerlingen vooral bezig waren met het vangen van zo veel mogelijk elementen, en niet met de weetjes. Voor de lancering in Oss past VITO het spel daarom een beetje aan.

Chemische historie

De spelers kunnen vanaf 15 april namelijk zelf experimenten doen in het digitaal laboratorium dat is toegevoegd. In dit laboratorium bouwen de spelers moleculen met de elementen die ze hebben gevangen. Sommige moleculen zijn niet zo moeilijk, zo maak je van zuurstof en twee keer waterstof water, maar er zitten ook wel wat lastige bij, zoals een autokatalysator. Voor elk succesvol molecuul dat je bouwt, ontvang je een badge met wederom een weetje. Volgens Philip Marynissen, onderzoeker duurzaam materialenbeheer bij VITO, zorgt het laboratorium ervoor dat de spelers beter gaan lezen: “Je krijgt hulp. In de weetjes van de elementen stoppen we hints waardoor ze sneller moleculen kunnen bouwen en badges halen. Het loont dus om de teksten te lezen.”

In hoeverre deze nieuwe functie echt iets toevoegt weet Marynissen nog niet: “We willen graag gaan onderzoeken hoeveel de spelers nu opsteken van het spel, en waar we dat nog kunnen verbeteren.” Ze proberen in ieder geval het spel zo herkenbaar mogelijk te maken door het af te stemmen op de omgeving waar je speelt. “In Antwerpen vind je bijvoorbeeld ijzer bij café Roest”, vertelt Marynissen. “Ook in Oss hebben we de elementen en de weetjes op die manier aan de locaties in de stad gelinkt.” Zo zul je in Oss bij veel van de tachtig elementen iets tegenkomen over de farmaceutische industrie, want die is daar al sinds de jaren dertig actief. “Veel mensen in Oss weten niet wat voor kennis er allemaal rondgaat in bedrijven die medicijnen maken. Op deze manier willen we laten zien wat er met chemie allemaal mogelijk is”, vertelt Ingrid van Berlo, beleidsmedewerker bij de gemeente Oss.

Het spel zal er niet meteen voor zorgen dat je je eerste jaren scheikundeles over kunt slaan of meteen alle elementen uit je hoofd weet. Maar ook al onthouden spelers niet alle elementen en weetjes, ze komen in ieder geval in aanraking met de namen en termen. Al met al is ResourCity een leuke, speelse manier om kinderen kennis te laten maken met scheikunde en chemische elementen door het te koppelen aan dingen die ze al kennen.