Geen alligators in de goot

De vorige keer schreef ik over wat er valt te leren door de goten te volgen. Dit keer gaat het over de transformatie van de natuurlijke afstroming naar de goten van vandaag. Het is een verhaal over toenemende vervuiling en verlies van biodiversiteit, een verhaal over verstedelijking.

Tijdens mijn veldwerk sprak ik menig persoon in de buurt van de ‘gutter’, het was natuurlijk het handigst om iemand aan te klampen die er woonde of werkte. Iemand die ervaringen kon delen. Een zo’n middag sprak ik een jonge man, waarschijnlijk rond mijn leeftijd, die woonde en werkte bij een bar-restaurant langs de oever van de goot. Hier was de goot niet meer zo’n klein stroompje zoals te zien is in de foto’s uit mijn vorige blogpost. Hier is het een brede geul met aan beide weerszijden muren van cement. Hier lijkt het het meest op wat het eigenlijk is: een rivier.

Moddervissen

Samen met deze man, hij heet Kofi¹, keek ik uit over het water. Hij wist veel over de dieren die vroeger in en rond het water waren. Volgens hem: konijnen, alligators, moddervissen, ‘one man thousand’ (hele kleine vissen, één man kan er duizend eten), pythons, cobra’s. Er is weinig van over. Hij beschreef in detail een bijzondere zwarte vogel die zich elke ochtend vroeg komt wassen en een boom in gaat om te drogen. Volgens Kofi zouden wij mensen hier niet moeten zijn.

Terwijl wij kletsten hoorden wij de claxons van auto’s die de brug over gingen. Accra heeft ruim vier miljoen inwoners en blijft groeien, als mensen hier niet moesten zijn is dat station al ruim gepasseerd. Wij praatten ook over overstromingen, een vast onderwerp als ik vragen stel over de goot. Dat jaar was het niet zo ernstig, waarschijnlijk omdat het regenseizoen meeviel. Hij wendde zich tot een vriend die naast ons kwam staan en zei: je denkt dat het goten zijn, maar het zijn rivieren. Al die grote goten zijn rivieren.

Kofi was niet de enige die dit inzicht met mij deelde, maar wel een van de weinigen. Deze mensen vertelden dan vooral over de fauna die vroeger in de rivier zwom en leefde, wetende dat ze op mijn verbazing konden rekenen. Zoals de goot er nu uit ziet lijkt het soms onvoorstelbaar dat erin gevist werd, niet alleen door de vervuiling maar ook door de ingrepen zoals de betonnen muren, die de natuurlijke oorsprong van de goot verdoezelen.