Boekje klaar, papers opgestuurd, doctorstitel in the pocket. Tijd voor een nieuw hoofdstuk (en ditmaal niet voor mijn thesis)! Maar wat kun je nu eigenlijk gaan doen na een PhD? En wat is er überhaupt terechtgekomen van de “wereldverbeterende ideeën” waarmee ik vier jaar geleden begon?
Promotor: “Belooft u dat u altijd volgens de beginselen van wetenschappelijke integriteit te werk zult gaan: eerlijk en zorgvuldig, kritisch en transparant, onafhankelijk en onpartijdig?”
Promovendus: “Dat beloof ik.”
Promotor: “Dan overhandig ik u nu het diploma, door rector, promotor en copromotor ondertekend en van het grootzegel der Universiteit voorzien.”
Oef, dat was het dan, ik ben wetenschapper! En een eerlijke, zorgvuldige, kritische, transparante, onafhankelijke, onpartijdige wetenschapper nog wel, want dat heb ik zojuist beloofd in de eed na mijn verdediging. Ik zal zo altijd “te werk” gaan… Maar wacht even, dat is weinig specifiek, wat voor werk hebben ze het eigenlijk over? Wat gaat er nu veranderen?
Dat mag je gelukkig helemaal zelf bepalen, “de wereld ligt aan je voeten”! Maar zeiden ze dat vier jaar geleden na mijn master niet ook al? Wat heb je dan eigenlijk aan een PhD? Veel collega’s besluiten na hun PhD niet door te gaan in te wetenschap, en bijvoorbeeld bij een bedrijf te gaan werken. Daar krijg je vaak die vraag, want pas-afgestudeerden hebben dezelfde opleiding maar zijn vaak jonger, en daardoor misschien goedkoper om aan te nemen. Ik heb daar eens wat over opgezocht, en kwam tot de conclusie dat een bedrijf wel degelijk baat heeft bij het aannemen van iemand met een PhD! Maar waar zijn we dan eigenlijk precies meer bedreven in, en hoe te antwoorden op vragen tijdens een sollicitatie?
Multitasken
“Je hebt je de afgelopen jaren alleen gelezen over een heel specifiek probleem, maar kun je ook multitasken?” Jup, multitasken is bijna een tweede natuur! Naast papers lezen, moet je namelijk ook allerlei experimenten plannen, presentaties geven, stukken schrijven, administratie doen die komt kijken bij je project, studenten begeleiden, voldoen aan de eisen van je begeleiders, verschillende projecten managen… Geen dag is hetzelfde, en er komt van alles op je pad waar je net effe geen rekening mee had gehouden.
“Een PhD houdt in dat je veel individueel werk verricht. Kun je wel in een team werken?” Yes we can! Als je veel naar ‘The Big Bang Theory’ kijkt zou je kunnen denken dat alle PhDs een stelletje rare nerds zijn. Maar eigenlijk is de wetenschap een hele sociale wereld: je hebt continu contact met andere wetenschappers, studenten, en professoren, maar ook met niet-academici en soms zelfs de media. Netwerken is skill nummer één die je moet leren om hogerop te komen. Bovendien moet je je stijl van communiceren steeds aanpassen aan de groep waarmee je interactie hebt. Je geïnteresseerde familielid zit vast niet te wachten op een mega-gedetailleerde uiteenzetting van die ene grafiek, maar wil in plaats daarvan liever ongeveer weten wat je zoal doet.
Vastgeroest
“Iemand die net is afgestudeerd is misschien meer open-minded voor nieuwe ideeën.” Dat is misschien wel één van de grootste misvattingen over academici: dat we ‘vastgeroest’ zijn aan theorieën en overtuigingen, en dat we moeilijk van gedachten te veranderen zijn. Maar dat klopt niet helemaal: omdat je nooit weet of een experiment gaat werken (het is immers nog niet eerder gedaan!), kun je maar beter al je creativiteit uit de kast halen. We hebben dan ook geleerd niet bij de pakken neer te gaan zitten bij elk slecht resultaat: regel één is dat iets de eerste keer nooit werkt zoals je had gepland. Dus schouders eronder, en op zoek naar de oorzaak van dat onverwachte resultaat of die fout in je computerprogramma! Met super zweverige ideeën hoef je niet aan te komen bij een wetenschapper, die pikken we er feilloos uit!
Goed om te weten, maar ik heb toch besloten om nog even lekker door te ‘wetenschapperen’. Maar waar? Vaak is het een goed idee om niet te blijven plakken bij het instituut waar je gepromoveerd bent, maar om ervaring op te doen bij een ander instituut met nieuwe technologieën, andere experts, en frisse ideeën. En als het even kan, in het buitenland. Ik heb gelukkig een mooie plek gevonden: bij het Cardiff University Brain Research Imaging Centre (CUBRIC) in Wales. In dit gloednieuwe centrum hebben ze alle technologieën die ook maar iets met hersenen te maken hebben: MRI, EEG, MEG, TMS,… Daarover later meer! Hier mag ik me de komende jaren vermaken met de tweede Connectom scanner op de wereld (de andere staat in Boston en heb ik eerder over geschreven)
Missie
Want als ik terugkijk op mijn PhD is mijn ‘missie’ nog niet volbracht: er is nog zo veel te leren over de werking van onze hersenen! Het soort werk dat ik doe zal niet echt veranderen, ik maak nog steeds computerprogramma’s, schrijf nog steeds papers, en mag nog steeds naar conferenties. Ik heb ineens wel een stuk meer verantwoordelijkheden: ik mag zelf experimenten bedenken voor op de nieuwe scanner, word plotseling gevraagd om anderen iets te leren over mijn vakgebied, en kan PhD studenten ineens advies geven over hun werk. Spannend en best een beetje moeilijk, maar ook kei leuk!