Een nét gerestaureerde fontein - en voetbal 'supporters'

1 maart 2015, 10.27u, het dakterras van het Koninklijk Nederlands Instituut te Rome (KNIR). Het dakterras ja, want wat een fan-tas-tisch mooi weer is het hier! Ik ben in Rome voor mijn laatste lange verblijf ten behoeve van mijn promotieonderzoek en het is toch wel erg lekker om de laatste dag in zulk prachtig weer af te kunnen sluiten.

Eenzaam
Op 22 januari van dit jaar vertrok ik naar Italië voor 5,5 week onderzoek. Eerst een ruime week naar Pompeii, om het laatste veldwerk te verrichten, en dan nog vier weken Rome. Een groter verschil tussen twee steden om in te werken kun je je niet indenken in deze tijd van het jaar. In Pompeii sliep ik als enige gast in een hotel, at ik in een restaurant en werkte ik hele dagen buiten op de opgraving. In Rome slaap ik op het KNIR met een heleboel andere onderzoekers, eet ik ’s avonds zelf gekookt eten en werk ik hele dagen in de bibliotheek. In Pompeii was het koud en de dagen waren lang en eenzaam, terwijl het in Rome warm is en de dagen omvliegen door alle mensen om me heen…

Monsterstraffen
Als Nederlander in Rome hebben we het de afgelopen weken niet makkelijk gehad. Nadat de ‘supporters’ van Feyenoord de nét gerestaureerde Fontana della Barcaccia (‘fontein van de lekkende boot’) hadden ‘gesloopt’, was Rome onveilig voor Nederlanders. Althans, dat dacht men in Nederland. We lazen berichten op nieuwswebsites waarin stond dat de burgemeester van Rome eiste dat Nederland de schade zou vergoeden. De opgepakte supporters kregen monsterstraffen van 45.000 euro per persoon of zestien maanden celstraf. Voorwaardelijk, maar toch. Ze werden het land uitgezet en men was als de dood dat het ‘weer mis zou gaan’ bij de return een week later, want dan zouden de tifosi van AS Roma zich zeker wreken in Rotterdam.

Be safe
Ik kreeg berichtjes van familie en vrienden: ‘be safe!’ en ‘OMG!!! jij was daar toen het gebeurde!!!’. Bekenden in Nederland begonnen de actie ‘Wij zijn Romeinen’ (een variant op het inmiddels beroemde ‘Je suis Charlie’), want we moesten ons ‘kapot schamen’ wat ‘Nederland’ had uitgespookt in Rome. Er werd een Facebookpagina opgericht en een benefietavond georganiseerd, zodat ‘wij’ Rome de schade konden terugbetalen, want ‘wij zijn dan wel Nederlanders, maar we zijn ook Romeinen, wij géven om die oude stad!’.

Carabinieri
Terwijl deze hele discussie zich via de (sociale) media verspreidde, zaten wij rustig op ons dakterras in Rome in de zon te lunchen. Er was hier namelijk niet zoveel aan de hand. Ja, de donderdag van de wedstrijd was het inderdaad misgegaan. Een paar Feyenoord-aanhangers hebben zich misdragen en daarbij een fontein beschadigd. Maar er is geen schade van ‘miljoenen!!!’, zoals men in de media claimde. Ja, er werd ook gedemonstreerd bij de Nederlandse ambassade. Ja, er hing de hele dag een helikopter in de lucht en de Carabinieri stonden paraat om in te grijpen. Maar de sfeer in het stadion was prima en Carabinieri en helikopters staan hier altijd paraat vanwege de regelmatige politieke demonstraties (zoals gisteren en eergisteren). En dus was het de dag erna gewoon weer rustig in Rome. Bijna dan, want getergde Italiaanse slachtoffers vonden het nog wel nodig om een paar Feyenoorders bij hun hotel op te wachten en in elkaar te slaan. Of met een mes te steken. Maar dat vonden de media blijkbaar minder interessant.

Paar glasscherven
Natuurlijk is het niet goed te praten wat er is gebeurd en het zou prachtig zijn als Feyenoord erachter komt wie zich schuldig hebben gemaakt aan de vernielingen in Rome, zodat díe mensen ervoor kunnen opdraaien (zoals deels in Rome al is gebeurd). Het is echter ook zo dat een verhaal altijd twee kanten heeft. Niet álle Feyenoordsupporters hebben zich misdragen en niet alleen de Néderlanders hebben schuld in dit verhaal. We kunnen ons als natie dus zorgen gaan maken dat een paar glasscherven in een fontein een eeuwenlange goede verhouding tussen Nederland en Italië op lossen schroeven kan zetten, en we kunnen dit proberen op te lossen door actiegroepen te formeren die in naam refereren aan de net iets grotere problemen op deze wereld, maar ik denk dat het vooral belangrijk is om deze rel in perspectief te plaatsen.

Met die gedachte ga ik maar weer het dakterras af, de zon uit, om mijn eigen onderzoeksresultaten in perspectief te plaatsen en naar beide kanten van mijn verhaal te kijken. Vandaag voor het laatst in deze prachtige stad, mét opnieuw gerestaureerde fontein. Misschien kunnen ze ‘m dan voortaan eindelijk ook gewoon ‘Fontana della Barca’ (Fontein van de Boot) noemen…