Een klok van shampoo

Een boek lezen over een raket is interessant, maar er zelf een bouwen is nog veel mooier. En dat het helemaal niet zo lastig is om zelf te doen, laat het ‘Techniek doeboek’ zien. Daarin vind je in korte hoofdstukjes overzichtelijke stappenplannen voor hoe je zelf een raket, hete luchtballon of een ringdijk maakt. Nu het steeds minder lang licht is buiten is dit een mooi Sinterklaascadeau om binnen wat te knutselen. Zowel voor volwassenen als voor kinderen vanaf 8 jaar.

Shampoo

Een van mijn favorieten is het hoofdstukje ‘Blij dat ik glij’. Op een tafel leg je aan een uiteinde een hoge stapel boeken neer. Daarbovenop plaats je een brede plank, zodat een helling ontstaat. Onderaan de tafel komt een teil met water. Dan maak je een autootje, raket of bootje van plastic. Bijvoorbeeld een tupperwarebakje of een waar gisteren nog de babi pangang van de Chinees in zat. Maak deze groot genoeg, zodat er een oud boek of misschien zelfs een baksteen in past. Vervolgens doe je een vuilniszak om de helling en smeer je die in met zeep of afwasmiddel. En dan: glijden maar richting het bakje water! Het is zo eenvoudig, maar een lol dat kinderen (en volwassenen) erom hebben! Je kunt twee hellingen maken en een wedstrijd houden wie de snelste wagen en baan heeft.

Deze glijbaan is een van de bouwopdrachten, die in het ‘Techniek Doeboek’ staan. Op zich is dit al leuk genoeg voor een paar uur plezier. Maar het boekje doet nog meer. Het legt ook uit wat wrijving is en dat het ontstaat als twee oppervlakten langs elkaar schuiven. Het voegt daar nog aan toe dat deze wrijving vermindert door smeermiddelen, zoals zeep. Op een leuke manier heb je wat geknutseld, gespeeld en geleerd.

Andere opdrachten zijn weer wat moeilijker. Zoals het maken van een klok met shampoo. Die doe je in een trechter waarvan je op de buitenkant strepen hebt gezet, die de tijd weergeven die de shampoo heeft afgelegd voordat deze naar beneden glijdt. Dit is in wezen een klok: aan de strepen en de vloeistof lees je de tijd af. Het hoofdstukje sluit af met informatie over de stroperigheid van het materiaal, ook wel viscositeit. Een moeilijk woord, maar doordat je er net mee hebt zitten knutselen weten kinderen veel beter wat het betekent. Ook de mooie afbeeldingen door Frank Landsbergen dragen bij aan het begrip.

Ingenieur in de dop

Het interessante aan dit boek is dat je vooral allerlei spullen gebruikt die je in en om het huis vindt, zoals elastiekjes, bekertjes, touw en knikkers. Af en toe heb je ook tandwielen, batterijen en ventieltjes nodig. De opdrachten wisselen wel behoorlijk in de moeilijkheidsgraad. Het boek is vanaf 8 jaar, maar voor die leeftijd zijn aardig wat hoofdstukken nog te lastig, merk ik als ik mijn zoon van 7,5 jaar bij het doen van opdrachten betrek. Het maken van een zonnecel of het verlichten van een muizenval is nog een lastige klus voor die leeftijdscategorie.

Maar dan blijven nog genoeg eenvoudigere pagina’s over waar die leeftijdscategorie zich op uit kan leven. Dit boek biedt uren knutselplezier. Het laat kinderen lol beleven aan techniek, maar het meest waardevolle is dat ze na gaan denken over hun ontwerp. Hadden ze dit niet beter anders kunnen doen? Of als je in het ontwerp iets verandert, wordt het dan beter en waarom? En zo ben je haast een echte ingenieur die zijn of haar eigen creaties bedenkt, analyseert en verbetert.