Een fabriek als klaslokaal

Op het station van Dordrecht rijdt een groene bus binnen waarop in witte letters het woord ‘hybride’ staat. Alleen de ‘e’, de laatste letter van hybride, is blauw gekleurd. Waarschijnlijk een grapje van de grafisch ontwerper, om te laten zien dat de bus zowel door een (e van) elektromotor als een dieselmotor wordt aangedreven. Dordrecht was in 2011 de eerste stad van Nederland die overstapte op hybride bussen.

Inmiddels heeft de stad nóg een hybride-primeur. De stad huisvest het eerste gebouw in Europa dat duurzaamheidsonderwijs op een vernieuwende manier inricht: de Duurzaamheidsfabriek. Hier wordt hybride geleerd. Wat dat betekent? “Zo min mogelijk in de klas met een docent en een boek zijn, maar vooral in de praktijk leren”, zegt Annewieke Baank, die projectmanager is bij het ROC Da Vinci College en vandaag een rondleiding geeft. “Het vernieuwende is dat leerlingen samenwerken met het bedrijfsleven en dat zo duurzame innovaties ontstaan”.

Multi

Daarnaast is het leren multidisciplinair: verschillende studierichtingen werken samen. En het is multilevel, ofwel studenten Techniek van het Da Vinci College (MBO) werken met studenten van de Hogeschool Rotterdam (HBO). Volgens Baank is hybride onderwijs duurzamer, omdat leerlingen in de echte wereld ook met het bedrijfsleven, met meerdere disciplines en met meerdere opleidingsniveaus te maken krijgen.

Het gebouw heeft een gigantische hal met een grijze fabrieksvloer, waar talloze machines op staan. Rond een van de metalen werktuigen hangen tien jongens met grijze overalls en veiligheidsschoenen, die aandachtig luisteren naar hun docent. Een paar meter verderop hangt een half transparant gordijn, waar rook achter vandaan komt en waar schaduwen bewegen. Een lasrobot, zo blijkt. Aan het einde van de fabriekshal staat een houten huis. In dit zogenoemde EnergieTransitieHuis leren installateurs en elektrotechnici in spe om nieuwe installaties aan te leggen en te testen. Zo hebben ze zonnepanelen op het dak geplaatst, terwijl in de fabriek geen zonnestraal binnenkomt. Een speciale lamp schijnt daarom licht op de panelen, waardoor zowel de opbrengst als het rendement kan worden gemeten.

Spijkermotor

Voor het huis zitten en staan eerstejaars mbo’ers van de opleidingen Elektrotechniek, Werktuigbouwkunde en Mechatronica bij elkaar (opleiding Middenkader Engineering). Uiterst geconcentreerd maken ze met spijkers, koperdraad en tape een spijkermotor. Is dat een duurzame techniek? “Nee, we leren ze hier eerst de basis om projectmatig, volgens een zeven-stappenplan, te werk te gaan”, zegt Gijsbert Bos, die docent besturingstechnieken is. Zijn tweedejaarsstudenten Mechatronica zijn al wel bezig met duurzaamheid. Ze werken ijverig aan het verbeteren en implementeren van nieuwe technieken in een energie-opwekkende brug. Of beter gezegd: een miniatuurmodel daarvan, dat het bedrijf Bakker Sliedrecht heeft geschonken aan de fabriek.