Een Nederlandse lunch bestaat meestal uit een broodtrommel met bammetjes vol (pinda)kaas. Is dat nou slim, of juist achterhaald?
Op mijn eerste bijeenkomst van Faces of Science in Amsterdam raakte ik tijdens de lunch aan de praat met een aantal andere Faces. Ik vertelde over mijn onderzoek over gezond en duurzaam eten op middelbare scholen. Zoals dat meestal gaat als ik mijn onderzoek uitleg, ging het gesprek direct over het eten dat er op dat moment werd geserveerd: “Een broodje kaas voor lunch – lekker Hollands, maar is dat eigenlijk niet wat ouderwets?”
Nederland heeft een vrij unieke eetcultuur en menig internationale bezoeker trekt dan ook de wenkbrauwen op als die de lunch bij ons op de universiteit ziet: voornamelijk broodjes. Aarzelend komt er een reactie: ‘lekkere snacks, maar waar is de lunch?’. De broodjes passen heel goed bij de Nederlandse efficiëntie: eten moet vooral functioneel zijn, het moet ons voeden en het liefst kunnen we het snel nuttigen tijdens onze korte lunchpauze. Zo gebeurt dat ook op scholen, want daar is vaak maar een half uurtje tijd om de bammetjes van huis op te eten, om in de rij voor de schoolkantine te gaan staan óf om snel naar de supermarkt te sjezen om daar iets te eten te bemachtigen.
De schoollunch
Toch begint er langzaam wat te veranderen op scholen. Er worden in Nederland steeds meer pilots gedraaid met een schoollunch. Dat betekent dat leerlingen lunch krijgen op school, zoals in veel andere landen standaard gebeurt. Eigenlijk best handig toch, wie wil dat nou niet? En onderzoek laat zien dat kinderen gemiddeld gezonder gaan eten als er een gezonde lunch wordt geserveerd op school dan wanneer zij zelf lunch meenemen van huis. En dat is niet het enige, scholen geven ook aan dat leerlingen meer energie hebben wanneer zij een voedende lunch krijgen op school. En we weten vanuit onderzoek dat er een relatie is tussen gezonde voeding en betere leerprestaties.
Een schoollunch kan er dus voor zorgen dat ieder kind in ieder geval één moment per dag een gezonde maaltijd krijgt. Dat is fijn, want gezond eten is niet in ieder huishouden mogelijk en vanzelfsprekend. Vandaar dat de overheid recent geld uittrok om schoollunches in Nederland aan te bieden. Een kleine kanttekening is natuurlijk wel dat de manier waarop de schoollunch wordt aangeboden (we noemen dat ook wel implementatie) kan verschillen en daardoor de effecten mogelijk ook weer verschillen per school.
Verder onderzoek is nodig
Niet alleen op de basisschool, maar net zo goed op middelbare scholen speelt dit vraagstuk. En daar komen een hoop vragen bij kijken: wie gaat die lunch dan maken, wat moet er geserveerd worden, past het bij de rijke verscheidenheid aan eetgewoonten van leerlingen en hoe zit het dan met allergieën? Wat willen leerlingen eigenlijk zelf? Genoeg om nog te onderzoeken dus.
Een ouderwets broodje (pinda)kaas mee in de broodtrommel of elke dag een lunch krijgen op school? Wat zou jij willen?